2. Aşama/ Reaktör Üniteler ... "Öncelikle atıksu antına tesisinde oluşan çamurlar, yoğunlaştırma havuzu çıkışından alınıp üretim esnasında oluşan patates kabukları, üretime girmeyen patatesler, mısır taneleri, raf ömrü dolan cipsler vs. organik katı atıklar ile kanştırılıp belli bir kıvama getiriliyor. Islak çürütme elediğimiz bu sistemin katı madde konsantrasyonunun yüzde 8-12 aralığında olması tercih ediliyor. Dengeleme havuzu adı verilen bir havuzda atıklar, homojen bir şekilde dalgıç tipi karıştırıcıyla 12-20 saat gibi bir süre karıştırıldıktan ve istenilen yoğunluğa getirildikten sonra lob tipi pompalarla reaktörlere besleme yapılıyor. Besleme sırasında ısıtılan reaktör ayrıca yüzey kayıplanna karşı keneli dizaynımız olan ısıtıcılar vasıtasıyla ısıtılıyor. Reaktör, üstten monte edilen Ko-Jen motor 48 Su ve Çevre Teknolojileri• Mayıs -Haziran/ 2010 top-entıy tip elediğimiz ve az elektı·ik tüketen kanştırıcılar ile sürekli karıştırılıyor. Frito Lay'in atıkları kolay parçalanabilir olduğundan, otuz günün altında 25 günlük bir bekleme süresinde atıklar kolay parçalanıp verim elde edilebiliyor. Parçalanma sonrasında üretilen biyogaz basınçlandırılarak blowerlarla ko-jenerasyon ünitesine beslenmeden önce, dengelenmesi amacıyla 2-4 saat gibi bir süreyle gaz deposunda depolanıyor. Daha önce Frito Lay'in arıtma tesisinde mevcut olduğu için yüzer tavan tip gaz deposu kullanılmıştı. Fermanre olan ürün ise bir santrifüj clekantörde katı-sıvı aynmına tabi olup, sıvı kısım tekrar arıtma tesisine geri clevrettirilirken, katı gübre ele tarlalara seriliyor. Belli bir oranda arıtma tesisine geri clevrettirilen sıvı gübre clekantöre ilave edilen polimer sayesinde atıksu antma tesisine fazla bir yük getiımiyor. Yüzde 20 kuru maddeye sahip katı gübrenin şu anda tarlalara serilmesine rağmen kompostlaştırma yöntemiyle daha kararlı hale getirilip satılması veya Frito Lay'in keneli tarlalarında gübreden tasarruf edecek şekilde kullanılması gibi bir çalışma sürdürülüyor. .." Frito Lay Merkez ve Güneydoğu Avrupa Mühendislik Müdürü Oktay Cömert "2006 yılında yola çıktığımız 'Pepsico Küresel Sürdürülebilirlik Stratejisi' sürecinde 2015 yılı hedefimizi, enerji tüketimimizi yüzde 25, su tüketimimizi ise yüzde 20 azaltmak olarak belirlemiştik. Bu kapsamda Frito Lay Türkiye olarak organizasyonumuz içinde tutkulu bir şekilde adım adım ilerliyoruz. Kompozit Organik Atık Kofermantasyonu ile Organik Gübre ve Hibrit Enerji .. . .. d 1 ""'fl!I Uretım tesısı e _.JP{i# bu süreçteki en önemli çalışmalarımızdan birisi... Yaklaşık olarak üç yıldır çözüm ortaklarımızla üç aşaI İ o ~ mada, Suacliye ve Tarsus fabrikalarımıza bu tesisi kazandırdık. Amacımız atıklarımızın, yasal gerekliliklerin ele ötesinde, öncelikle ülke ekonomisi ve geleceğimize faydalı olmak üzere değerlendirilmesiydi. .. " Yedi milyon dolarlık yatırım "2008 yılında TÜBİTAK'ın onay ve desteğini alarak başarılı bir şekilde gerçekleştirdiğimiz birinci aşamadan sonra, 2010 yılı sonu itibariyle 7 milyon dolarlık bir yatırıma ulaştık. Bu sayede fabrikalanmızda kullanmakta olduğumuz elektrik enerjisinin yüzde 30'luk kısmını tesislerimizden karşılıyor olacağız. Kofermantasyon sonucu elde ettiğimiz organik malzemeyi de hammadde ihtiyacımızı karşılayan tarlalarda gübre formunda kullanmak üzere araştırmalarımız devam ediyor. Projenin ürettiği sonuçlar itibariyle Pepsico içinde örnek alınarak diğer ülkelerde de projelendirilip uygulanmaya başlaması bizlere ayrıca gurur veriyor." • ~ ! §! :, (f) @
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=