50 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 10 / 2025 MAKALE (Gozo), Tac-Cumnija (Kuzey Malta) ve Ta' Barkat'taki (Güney Malta) mevcut AAT’ler bünyesinde yer almaktadır. Üç tesisin en büyüğü olan Ta' Barkat tesisi, günlük 9 bin 600 metreküp su üretmektedir. Tac-Cumnija ve Ras il-Hobz ise sırasıyla günlük 6 bin 400 ve 3 bin 200 metreküp su üretmektedir. Üç tesisin yıllık üretim kapasitesi 7 milyon metreküp yüksek kaliteli geri kazanılmış sudur. Yüksek oranda arıtılmış su, güvenli tarımsal sulama için tasarlanmıştır ve tarım sektörünün mevcut su ihtiyacının %35'ine kadarını karşılama potansiyeline sahiptir. Yeni su, tarımın yanı sıra peyzaj ve endüstriyel kullanımlar için de uygundur ve düşük tarımsal talep dönemlerinde bile yıl boyunca kullanılabilir. KIBRIS Aynı doğrultuda, Avrupa'da en yüksek su kullanım endeksine sahip Akdeniz ülkesi olan Kıbrıs (2019'da yüzde 124), üretilen tüm üçüncül AT'nin yüzde 80'ini doğrudan ve dolaylı tarımsal sulama için yeniden kullanmaktadır ve AT'yi entegre su kaynakları yönetim planlarının önemli bir bileşeni olarak görmektedir. KKTC GÜZELYURT KKTC Güzelyurt atık su arıtma tesisinde atık sular ileri kademe arıtılıyor. Güzelyurt ölçeğinde 100.000 metreküp kapasiteli bir rezervuar yapıldı ve pompa istasyonu kurularak ileri kademe arıtılmış sular tarımda kullanılmaktadır. Tarım ve sanayi başta olmak üzere arıtılmış atık sular geri kazanılarak yeniden kullanılmalıdır. ÇIN Çin'de atık su sulama 1957 yılında başlamış ve şu anda özellikle kuzeybatıda büyük ve orta ölçekli şehirlerin yakınındaki banliyö bölgelerinde yaygınlaşmıştır. Çin'in Pekin kentinin güneydoğu banliyölerinde, yüzlerce kilometrekarelik tarım arazisinin sulanması için AT'nin yeniden kullanımı, şehir için önemli miktarda gıda üretimi konusunda uzun bir geçmişe sahiptir.En büyük yeniden kullanım kapasitesi (küresel kapasitenin yüzde 40'ı). Çin'in 2021 tarihli Beş Yıllık Planı, su kıtlığı çeken bölgelerin arıtılmış atık suları yeniden kullanım oranını 2025 yılına kadar yüzde 25'e, Pekin, Tianjin ve Hebei gibi kentsel alanların ise yüzde 35'e çıkarmasını gerektiriyordu. Ancak bu hedefler, 2022'de yayınlanan bölgesel planlarda belirtilen daha iddialı hedeflerle aşılmıştır: Pekin, 2035 yılına kadar yüzde 70 hedefini belirlerken, Tianjin ve Hebei 2025 yılına kadar sırasıyla yüzde 50 ve yüzde 45 hedeflerini belirlemiştir. AVUSTRALYA Avustralya'nın 2006 Su Geri Dönüşümü Yönergeleri, arıtılmış atık suyun güvenli bir şekilde yeniden kullanımı için öneriler sunmakla birlikte, zorunlu değildir. Bu yönergeler, sağlık ve çevre risk yönetimi yaklaşımına dayanmaktadır ve arıtılmış atık suyun kullanım amacına bağlı olarak su kalitesi standartlarını belirleme esnekliği sunmaktadır. Avustralya'da, yargı mercileri “iklimden bağımsız” tedarik kaynakları sağlamaya çalıştıkça, tarımda AT'nin yeniden kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Tarımsal sulama dahil olmak üzere çoklu kullanım amaçlı AT, artık birçok Avustralya su idaresinin çeşitli su tedarik portföylerinin önemli bir bileşeni haline gelmiştir. 2019-2020 yıllarında Avustralya tarımı yaklaşık 6,5 milyar metreküp su kullanmış, bunun 124 milyon metreküp (yüzde 1,9) çiftlik dışı kaynaklardan elde edilen geri kazanılmış sudur. Avustralya'nın bugüne kadarki deneyimlerinden elde edilen sonuçlar, uygun sebze yetiştirme arazilerine bitişik başkent atık su arıtma tesislerinden elde edilen atık suların en başarılı geri dönüşüm programları olduğunu göstermektedir. Avustralya'da geri dönüştürülmüş suyun kullanımı artmaktadır ve şu anda toplam tüketilen su hacminin yüzde 4'ünü oluşturmaktadır. SINGAPUR Singapur'da, yeniden kullanım “Dört Ulusal Musluk” arasında en önemlisidir. NEWater markasıyla satılan içme suyu kalitesinde arıtılmış kullanılmış su, endüstri ve su kıtlığı dönemlerinde IPR için kullanılmaktadır. Şu anda dört büyük ölçekli su geri kazanım tesisi tarafından yılda 585 milyon metreküp atık su arıtılmaktadır. Beşinci tesis olan ve günde 800.000 metreküp su arıtma kapasitesine sahip Tuas Su Geri Kazanım Tesisi ise tedarik aşamasındadır. JAPONYA Japonya, arıtılmış atık sularını kentsel su ihtiyaçlarını karşılamak için kullanmaktadır. Ülke, "atık suların yüzde 7'sinin tarımda yeniden kullanıldığı arıtılmış atık su yeniden kullanımına yönelik kapsamlı bir strateji" geliştirmiştir. TÜRKIYE Türkiye'de 2022 yılında Kanalizasyon şebekesi ile toplanan 5,4 milyar metreküp atık suyun yüzde 48,6'sı akarsuya, yüzde 38,6'sı denize, yüzde 2,8'i baraja, yüzde 1,9'u göl-gölete, yüzde 0,4'ü araziye ve yüzde 7,7'si diğer alıcı ortamlara deşarj edildi. Kanalizasyon şebekesinden deşarj edilen 5,4 milyar metreküp atık suyun 4,6 milyar
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=