52 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 03 / 2025 MAKALE Yukardaki eğriden alınan akış olasılığı değerleri aşığadadır: R25 R50 R75 R90 w = 1,75 193mm 254mm 331mm 404mm w = 2 149mm 201mm 263mm 333mm Bu tabloda gösterildiği gibi w = 1,75 için Milas havzası akışları %50 olasılıkla 254mm veya daha düşük olmaktadır. Havza şartlarını biraz daha doğru yansıtabileceğini düşünebilecğimiz w = 2 hali için ise %50 olasılıkla 201mm veya daha düşük akışlar öngörülmektedir. w = 1.75 için zamanın %75’inde aşılması beklenen akış değeri 193mm olmakta, w = 2 için bu sınır 149mm’e düşmektedir. SONUÇ Bu çalışmada Dubyko yöntemi tanıtılmış, ve 38 yıllık Milas aylık yağış ve sıcaklık verileri esas alınmak sureti ile, Thornrhwaite potansiyel evapotranspirasyon miktarları hesaplanmıştır. Ayrıca, Milas yöresindeki yağış ve evapotranspirasyon olayları için geçerli olasılık dağılımları belirlenmiştir. Sonra, Monte Carlo metodu ile bu dağılımlara uyan sentetik yağış, potansiyel evapotranspirasyon serileri ve Fu denklemi ile de bunların oluşturduğu havza akışları hesaplanmıştır. Böylelikle, 1500 elemanlı bir seri üretilmek MİLAS HAVZASI AKIŞLARI Fu denklemindek w değeri arttıkça havzanın akışa geçebilecek su miktarı da azalmaktadır. Ancak, bu parametrenin kalibrasyonunu Milas havzası için bu çalışma kapsamında yapmak mümkün olmamıştır. Benzer iklimde yapılmış çalışmalara bakıldığında, Sardunya adası için 2,39 değerinin hesaplandığı görülmektedir (Caracciolo ve diğerleri, 2017). Bir başka çalışma Sicilya için 2,65 değerini rapor etmektedir (Viola ve diğerleri, 2017). Öte yandan, Ürdün nehri vadisinde yapılan bir çalışma w değerini 1,5 dolayında hesaplamıştır (Gunkel ve Lange, 2017). Burada, Milas için 1,75-2 değerleri önerilmektedir. Bu çalışmada Monte Carlo yöntemi ile stokastik akış serileri belirlenmiştir. Yağış ve potansiyel evapotranspirasyon olasılık dağılımlarının bağımsız olduğu kabulu ile bunların yukarda belirlendiği gibi Gamma ve Log Pearson III dağılımına uyan 1500 örneği üretilmiş, (4) ve (2) denklemleri ile de her çift için ilgili havza akışı hesaplanmıştır. Bu işlem, w=1,75 ve w=2 için yapılmıştır. 1500 elemanlı bu akış serilerinin de Anderson-Darling testi ile Gamma dağılımına uyduğu tesbit edilmiştir. Çalışma sonucunda her iki w değeri için bulunan kümülatif olasılık eğrileri aşağıda verilmektedir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=