Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 180. Sayı (Temmuz 2023)

50 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Temmuz / 2023 RAPOR İstanbul Çevre Durum Raporu 2023 ÇMO İSTANBUL ŞUBESİ T ürkiye’nin nüfusunun yak- laşık % 19 İstanbul’da yaşa- makta olup, bu nüfusun %67’si Avrupa Yakasında % 33’ü Anadolu yakasındadır. Kişi başına günde 182 litre su tüketilmekte olup, İstanbul kentinin günlük su tüke- timi ortalama 2.9 milyon m3, yıllık ise 1.1 miyar m3 tür. İstanbul içme ve kullanma suyu ihtiyacı kent içindeki havzalarda yağış sularının barajlarda toplanması ise sağlanmaktadır. Kent dışında ise 200 km uzaklıkta düzce ilinde bulunan Melen havzasından top- lanan sular kente iletilmektedir. 2023 yılında Melen su sisteminden yaklaşık 300 milyon m3 Yeşilçay regülatörün- den 54 milyon m3 su temin edilirken, yağışsız geçen aylarda kent içi barajlarda su seviyeleri azalmıştır. 2023 yılı başından itibaren günlük su ihtiyacının neredeyse tamamı Melen ve Yeşilçay su sisteminden sağlanmakta olup bu miktar 352 milyon m3 mer- tebesindedir, yani 2022 yılının tama- mında kente iletilen su miktarından daha yüksek miktardadır. İSKİ tarafın- dan tüketilen elektrik enerjisinin yakla- şık % 75’lik kısmı (1.159.574.811 kw/ yıl) İçme Suyu Tesislerinde (Ham Su, Arıtma Tesisleri ve Temiz Su Terfileri) kullanılmaktadır. Kente uzak havza- lardan su temini, enerji tüketimini dolayı ile maliyeti artırmaktadır. Kent içi havzaların yapılaşmaya açılması, İstanbul’u başka kentlerin su havzala- rına muhtaç hale getirdiği gibi yaşam hakkı suyun yüksek maliyeti kent hal- kına yüklenmektedir. Melen barajın- daki gecikme ise Kentin su riskini daha da arttırmaktadır. Su yönetimleri; Kent içi havzaların korunması sağlanmalı, yapılaşmanın önüne geçilmeli, su top- lama havzaları genişletilmeli, kent içi dereler temizlenerek su kaynağı haline dönüştürülmelidir. Atık su kaynakları ve yönetimi İstanbul’da kullanımdan kaynak- lanan atık sular yaklaşık 17 milyon metre uzunluğundaki kanalizasyon sisteminde, 1.220.254 metre kolek- tör, 201.077 metre atık su tünelinde toplanarak atık su arıtma sistemlerine veya deşarj ortamına iletilir. Kanali- zasyon sisteminde toplanan atık sular “ön arıtma”, “Biyolojik arıtma” ve “ileri biyolojik arıtma “tesislerinde arıtma işlemine tabi tutulduğu kabul edilerek deşarj edilmektedir. Avrupa yakasında 55 adet Asya yakasında ise 35 adet atık su arıtma tesisi bulunmaktadır. Atık su arıtma tesislerinin toplam kapasitesi ise günlük 6.200.000 m3'tür. İstanbul’da bulunan günlük 6.2 milyon m3 kapa- siteli 90 adet atık su arıtma tesisinde, toplam atık suyun yaklaşık % 50-55’lik kısmı ön arıtma tesislerinden geçirilerek Marmara denizine deşarj edilmektedir. Bu tesislerde atık su sadece fiziksel ola- rak içindeki iri ve çökelebilen katı mad-