lffl Çok-Kademeli Flaş Damıtma (MSF) On yıllardır kullanılmakta olan bu yöntemde, ısı transferi prosesi asıl buharlaşma ( =flaş) işleminden tamamen ayrı olarak ele alınır. Daha çok ticari boyutlardaki tesislerde kullanılan yöntem, güç santrallerinden atılan ısının geri kazanımı amacına yönelik olarak genellilde güç santralleri ve büyük ısı güç makinaları ile beraber kullanılır (kojenerasyon). Bu sistemler esas itibarıyla bir ısı değiştiricisi (eşanjör) ve seri halele flaş odalarından oluşmaktadır (Şekil 1). Deniz suyu, öncelikle çeşitli flaş odalarındaki yoğuşma borularından geçtiği sırada bir ön ısıtmaya tabi tutulur. Daha sonra, örneğin herhangi bir güç santralinin atık ısısından faydalanan bir ısı değiştirici içerisinde, deniz suyu sıcaklığı belirlenen maksimum işlem sıcaklığına ulaştırılır. Böylece, deniz suyu flaş odalarının ilkine akarak buradaki hakim basınç ve sıcaklık şartları nedeniyle bir miktar buharlaşır. Bu şekilde elde edilen su buharı, odanın üst kısmında bulunan bir dizi borunun üzerinde yoğuşur ve yoğuşan (damıtık) su toplanır ve taşınır. Geri kalan deniz suyu (konsantre deniz suyu) bir sonraki flaş kademesine gönderilir. Burada basınç ve sıcaklık şartları, ilave ısı verme ihtiyacı olmayacak şekilde ayarlanarak, yeniden bu kademede ele flaş işlemi gerçekleştirilir. MSF tesisleri "water factories/su fabrikaları" olarak adlandırılan özellikle büyük çaptaki tuz arıtma sistemleri için çok uygundur. Bu sistemlerde kullanılan deniz suyunun yaklaşık % 70'i tatlı (saO su olarak elde edilmekte olup 24 saatlik bir periyot içerisinde 600.000 metreküpe kadar tatlı su elde eclilebilmekteclir. Çok-Etkili Damıtma (MED) Şekil 2'cle gösterilen çok-etkili damıtma (MED) sistemi esas itibarıyla 6 ile 8 arasında değişen seri olarak birbirine bağlanmış işlem odalarından, kazanlardan (boyler) oluşur. Ön ısıtmadan geçen deniz suyu bu kazanlara gönderilir ve burada buharlaşması sağlanır. Birinci kademede bulunan kazana ısı, bir güç santrali atık ısısından veya büyük bir ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 18 GiRiŞ Ş~kil 1: Bir MSF tesisin şematik diyagramı. (Buharlaşma ve yoğuşma işlemlerinin basitleştirilmiş gosterımı.) ş \J)'\I P mpHı Jı;ııısft'I Şekil 2: Çok-etkili damıtma (MED) işleminin şematik diyagramı. Şekil 3: MED işleminin basitleştirilmiş gösterimi. dizel motorun atık ısısından sağlanır. Ön ısıtılmış deniz suyu, yoğuşma borularıyla temas edecek şekilde "ilk etki"ye maruz kalacağı birinci kazana sprey şeklinde enjekte edilerek sıcaklığı kaynama noktası sıcaklığına getirilip yaklaşık % 70'i aşan oranda buharlaştırılır. Ortaya çıkan aşırı ısıtılmış su buharı bir sonraki kazana iletilerek, bu noktadan kazana beslenen deniz suyunu buharlaştırma vazifesi görür. Bu işlem sırasında, birinci kazanda aşın ısıtılmış olan su buharı, tatlı su olarak yoğuşur ve bir kapta biriktirilir. Bu arada, kazanda kalmış bulunan tuzlu su da bir sonraki kazana iletilir. Bu işlem, her bir kazanda farklı basınç ve sıcaklık şartları uygulanarak, 8 defaya kadar seri halinde tekrar edilebilir. Deniz suyunu, her bir kazanda hakim olan düşük sıcaklıklarda buharlaştırabilmek için tüm kazan kademelerinin yüksek vakum değerlerinde tutulması gereklidir. Çok kademeli flaş clamıtmada olduğu gibi, tesise aktarılan deniz suyunun yaklaşık % 70'i tatlı su olarak elde
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=