Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 164. Sayı (Mart 2022)

52 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Mart / 2022 vb. gibi birçok değişkenin iyi hesap edilerek kullanılmasını gerektirir. Aksi halde elinizde tıkalı membranlardan oluşan âtıl bir sistem kalabilir. Son yıllarda membran maliyetleri- nin düşmesi ve yaygınlaşan kullanımı ile elimizde çok daha fazla saha tecrübesi ve bilgisi oluştu. Bu bilgiler ışığında hangi atık su ile hangi ön arıtma ya da konvansiyonel sistemle nasıl prosesler kullanılacağı konusunda geçmişe oranla çok daha fazla bilgi mevcut. Tasarım yaparken bu bilgi ve tecrübelerin ışığında çalışmakta fayda bulun- maktadır. Aynı şekilde yeni ürünlerin ortaya çıkmasında önceki tecrübelerin yol göstericiliği olduğu açıktır. Bir membranın zor şartlara dayanıklılığı sıcaklık pH basınç gibi şartlara karşı göstereceği tepki hangi kimyasallara karşı nasıl duyarlılık göstereceği çok önemlidir. Uygun şartlarda seçilen membranlar iyi çalışan ve iyi işletilen bir arıtma ve geri kazanım tesisinde mali olarak da kendisini amorti etmelidir. Günümüzde suyun çok azaldığı ve doğal olarak pahalı hale geldiği koşullarda suyun geri kazanımı ekolojik olarak çok değerli olmakla birlikte ekonomik kazançlar sağlaması açısından da dikkat çekicidir. TEKSTIL ATIK SUYUNDA SERAMIK FILTRE KULLANIMI Tekstil suyunun geri kazanımındaki talep arttıkça seramik membranlara olan ilgi de artmaktadır. Aslında Seramik membran ya da seramik filtreler konusunu atık su geri kazanımında seramik filtre mucizesi diye ele alsak çok yanlış olmaz. Çünkü Seramik Filtreler Diğer membran filtrelerde yaşanan birçok problemi ortadan kaldırmakta- dır. PH dayanım aralığı çok geniştir, bu hem uygulanacak atık su skalasını arttırmakta hem de geri yıkama ve filtre temizlik işlemlerini stabil hale getirmektedir. Basınç ve sıcaklıkta da çok hatırı sayılır kullanım seviyelerine sahip- tir. Yine uygulama ve geri yıkama temizlik işlemlerinde diğer alternatiflere göre üstünlük sağlamaktadır. Çok farklı opsiyonlar sunabilmektedir. Bunun yanında sağlamlık ve kullanım ömrü açısından çok çarpıcı şekilde öndedir. Marka ve modele göre değişmekle birlikte 15- 20 yıla varan kullanım ömürleri olabilmektedir. Kum filtreleri ve UF gibi sistemlere olan ihtiyacı da ortadan kaldırabilen son derece stabil, kullanışlı sistemlerdir. Kendisi ile kullanı- lacak sistemlerin yükünü azaltarak sistemin total yükünü büyük ölçüde hafifletmektedir. Son yıllarda ülkemizde de yüksek kalitede üretiminin yapılması ile ilk yatırımmaliyeti oldukça düşerek rahatlıkla uygulanabilir seviyelere gelmiş- tir. İşletme maliyeti açısından rakipsiz olduğunu söylemek çok yerinde olacaktır. ATIKSUYU GERI KAZANMAK EKONOMIK MIDIR? Öncelikle ekonomik ve ekolojik olma kavramlarının birebir örtüştüğünü söylemeliyiz. Çevre açısından fay- dalı olacak her adım, ekonomik olarak değerlendirilebi- lir. Bunun ötesinde günümüzde membran maliyetlerinin geçmişe oranla oldukça ucuzlamış olması ve suyun da yine geçmişe oranla çok daha pahalı olması artık bize atık suyun geri kazanımının ekonomik gerekçeleri de olduğunu söylüyor. Bu tür projeler iyi tasarlanmış tesislerde 3-5 yıl içeri- sinde yatırımın geri kazanılabileceğini gösteriyor. Bununla birlikte geri kazanımın teşvik edilmesi için gerekli yasal düzenlemenin yapılması gerekliliği açıktır. Daha çok teş- vik edici ve geri kazanıma zorlayıcı tedbirler alınması, hem çevrenin hem paranın daha iyi korunması anlamına gelmektedir. MAKALE KAYNAKLAR 1. Asfour ve diğerleri, Removal from Tekstil Effluents Using Hardwood Saw Dust and Adsorbent 1985 2. Baburşah S. Tekstil Endüstrisi Atıksularının Geri kazanımı ve yeniden kullanılması Yüksek Lisans Tezi İTÜ 2004 3. Correıa ve diğ, Characterisation of Textile wasteaters, 1994 4. Delee W, ve Diğ, Anaerobic Treatment of Textile Effluents, Biotechnol 73, 32335. 1998 5. Erol E. Pamuklu Tekstil Endüstrisi Atıksularının Arıtımı, Yüksek Lisans Tezi, KOU 2007 6. Kang & Chang, Coagulation of Textile Secondery Effluents With Fenton Reagent, water science and Technology 36(12) 215-222. 1997 7. Kocaer F.O. Ve Alkan U. Boyar Madde İçeren Tekstil Atıksularının Arıtım Alternatifleri Uludağ Ü. Hüh. Mim. Fak. Dergisi Cilt7 Sayı 1. 2002 8. Machenbach, I Membrane Technology for Dyehouse Effluent Treatment, Membrane Technology, 96,7-11 9. Ölmez T. Tekstil Endüstrisinde Reaktif Boya Banyolarında Ozon İle Renk Giderimi, YLT İTÜ 1999 10. Pala A. Ve Tokat E. Color Removal from Cotton tekstile Industry wastewater in an Activated Sludge sys with various additives Water Research 36 2920-2925, 2002 11. Şengül F. Endüstriyel Atıksuların Özellikleri ve Arıtılması Çevre Mühendisliği Bölümü yayınları no 172, DEÜ 1991.