Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 122. Sayı (Eylül 2018)

50 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 09 / 2018 MAKALE Sonuç olarak, yakın zamanda temiz su kaynaklarının nüfus artışına bağlı olarak ihtiyacı karşılayamama olasılığı, evsel ve endüstriyel alan- larda oluşan atıksuyun alternatif bir su kaynağı olarak değerlendirilme- sini zorunlu hale getirmektedir. Bu nedenle, varolan temiz su kaynak- larımızın stratejik yönetimi; atıksu arıtımı, geri kazanımı ve yeniden kullanımını da kapsayacak nitelikte olmalıdır. Ancak, atıksuların birçok farklı yeniden kullanım faaliyetleri ele alındığında, halihazırda yaygın biçimde kullanılan konvansiyonel arıtma teknolojilerinin yetersiz kal- dığı görülmektedir. Yüksek kalitede su eldesi ve geri kazanımdaki üstün- lüklerinden dolayı membran prosesler su geri kazanım sektöründe en önemli teknolojilerin başında gelmektedir. 1.2. Membran Teknolojilerinin Önemi ve Kullanım Alanları Membran, iki homojen faz ara- sındaki seçici geçirgen bariyer olarak tanımlanmaktadır. Seçicilik ve özelli- ğine göre çeşitli kirleticiler için bariyer olması dolayısıyla önemli bir ayırma malzemesidir. Bu malzemenin kul- lanılmasıyla geliştirilen sistemlerinin çıkış suyu kalitesinin çok iyi olması, az yer kaplamaları, az inşaat gerektir- mesi, otomasyona olanak tanıması ve çok az kimyasal kullanılması önemli üstünlükler sunmaktadır. Bu üstün- lüklerin yanında membran tıkanması, bu teknolojinin yaygınlaşmasını olumsuz yönde etkileyen en önemli işletme problemidir. Dünya nüfusu ve endüstriyel sektörlerin artışına bağlı olarak meydana gelen su kıtlığı prob- lemi, insanoğlunu ileri seviyede arıtma teknolojilerini geliştirmeye, yenilikçi membran proseslerinin üretilmesine ve membranların kritik özelliklerinin iyileştirilmesine yönlendirmektedir. Membranlar genel olarak içme suyu, evsel ve endüstriyel atıksuların Su Geri Kazanımının Önemi • İnsanoğlunun suyu bir kez kullanma lüksünün olmaması (Su sınırlı bir kaynaktır.) • Su döngüsünün farkında olmak ve bunun daha iyi ve fazla şekilde gerçekleşebilmesini sağlamak • Geri kazanımı yapılan suyun içme suyu gerektirmeyen uygulamalarda (sulama ve soğutma vb.) kullanılmaya uygun oluşu ve su kaynaklarını destekleyerek suyun etkin ve verimli kullanılmasını sağlamak • Suyun etkin biçimde kullanılmasını sağlayarak su kaynaklarının sürdürülebilir olmasına katkıda bulunmak • Geri kazanımdan elde edilen su ile enerjinin ve kaynakların daha etkin kullanımını sağlamak • Geri kazanım sayesinde alıcı ortama deşarj edilen suyun hacminin azaltılarak çevrenin korunmasına katkıda bulunmak Su Geri Kazanımının Olası Yararları • Temiz su kaynaklarının korunumu • Kirlenmeye sebep olabilecek nütrientlerin kontrolünün sağlanması • Deşarj edilen miktarın azaltılması sonucu sulak ortamlardaki hassas canlıların korunması • Ekonomik üstünlük sağlaması • Geri kazanımı yapılmış su içerisinde bulunan nütrientler sayesinde gübre kullanımının azalması ve buna bağlı olarak kaynakların korunumu (Geri kazanılmış su içerisinde nütrientler bulunursa ve bu sulama amaçlı kullanılırsa ürün eldesi için daha az gübre kullanımı gerekmektedir.) Su Geri Kazanımının Uygulanmasını Artıracak Diğer Faktörler • Erişilebilirlik: Geri kazanılan su, olduğu yerde yeniden kullanılabileceği için suyun pahalı olduğu bölgelerde kolay erişilebilir olması • Güvenilirlik: Geri kazanılan su miktarının tahmin edilebilir bir su kaynağı olması (Su kıtlığı bile yaşansa kentlerden çıkacak atıksu miktarı muhtemelen aynı kalacaktır ve buna bağlı olarak geri kazanılacak su miktarı da tahmin edilebilir olacaktır) • Çok yönlülük: Alternatif su temini (Geri kazanım ile mevcut su kaynaklarına alternatif su temini yapılabilecektir) • Güvenlik: Kullanım suyu amaçlı su geri kazanımı sistemlerinin yaklaşık olarak 40 yıldır kullanılması ve sağlık riski oluşturabilecek herhangi bir durumun dünya çapında rapor edilmemiş olması • Su kaynaklarına olan rekabet: Artan nüfusla birlikte varolan su kaynakları üzerindeki baskının artması ve alternatif kaynak ihtiyacının artması • Suyun maliyeti: Su maliyetinin daha gerçekçi rakamlara ulaşmasınının sağlanması Su Geri Kazanımının Önemi, Olası Yararları ve Kullanımının Artmasına Destek Olabilecek Sebepler • Deşarj standartları: Daha sıkı hale gelen deşarj standartlarına bağlı olarak atıksu arıtma tesislerindeki proseslerin iyileştirilmesi gerekliliğinin maliyeti artırması ve bu durumda geri kazanımın önemi • Gereklilik ve Oportünizm: Su kıtlığı, kuraklık, atıksu deşarj standartlarının artırılması, ekonomik, politik ve teknik sebeplere bağlı olarak su geri kazanımı projelerine olan gereksinimlerin artması. Tablo 1.1 Su geri kazanımının önemi, olası yararları ve kullanımının artmasına destek olabilecek sebepler (Asano ve diğ., 2007)