Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 119. Sayı (Haziran 2018)

REHBER 52 Su ve Çevre Teknolojileri / Haziran 2018 Atıksu Arıtma Tesislerinin Tasarımı - 18 (*) (*) 2012 yılında T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından, İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü’nün katkılarıyla hazırlanan Atıksu Arıtma Tesisleri Tasarım Rehberi’nden derlenmiştir. EK 3.10. BİYOFİLM SİSTEMLERİ 3.10.1. Damlatmalı filtrelerin yapısal tasarım ve normları G iriş akımı, döner dağıtıcı kolu, şasi, kapak, giriş yapısı, servis alanı gibi işletim elemanları şekilde gösterilmiştir (Şekil Ek-3.10-1). Dolgu malzemesi ile dağıtıcı kolu arasında en az 30 cm mesafe olmalıdır. Hidrolik hesaplamalarda atıksuyun damlatmalı filtre üze- rine dağıtılabilmesi için dağıtıcı kol merkezi üzerinde en az 61 cm’lik bir yük dikkate alınmalıdır. Atıksu beslemesi sifonlama, pompa veya cazibeli akış ile sağlanabilir. Döner dağıtıcılar genellikle hidrolik tahrikli veya elektrik tahriklidir. Dağıtıcı kollarındaki delikler asgari 20 mm çapında olmalıdır. Bu çap, ince ızgara ile birlikte kullanıldığında azaltı- labilir. Tıkanmaların temizlenmesini kolaylaştırmak için dağıtıcı kolların, uçlarında sökülebilir kapaklar olmalıdır. Arıtılmış atıksuyun filtreden engellenmeden akışına imkan sağlayan bir drenaj sistemine sahip olmalıdır (Şekil Ek-3.10-2). Bu sistem aynı zamanda havalandırma için destek ortamının tabanına havanın serbestçe ulaşımını sağlamalıdır. Havalan- dırmayı artırmak için dolgu malzemesi içerisine ilave düşey borular yerleştirilebilir. Yüksek hızlı filtreler için, kokulardan kaynaklanan çevresel etkiler, bir fan kullanılarak tüm havuzun kapatılmasıyla ve gazların bir koku arıtma birimine yönlendi- rilmesiyle azaltılabilir. Drenaj sistemi tüm taban alanını kaplamakla birlikte kanal- ların toplam alanı filtre yüzey alanının en az %15’ine sahip olmalıdır. Kanal eğimleri en az %1 olmalı ve en düşük 0,6 m/ sn kriterini sağlamalıdır. Havalandırmanın yapılabilmesi için drenaj kanallarının en kesit alanı %50’yi pik debilerde bile geçmemelidir. Damlatmalı filtre üzerinde oluşabilecek haşerelerin kont- rolü için ara ara filtre yüzeyinin su ile kaplanacak şekilde işletilmesi gerekebilir. Bu nedenle vana sürgülü kapak veya benzeri yapıların bu işlem için düşünülmesi gerekir. Damlatmalı filtreye yapılacak farklı geri devir oranları için en az iki devir pompasının teşkil edilmesi gerekir. İnşa ve Malzeme Seçimi İnşa ve malzeme seçimleri DIN EN 12555-1ve DIN 12555-7 standartlarındaki kriterler baz alınarak yapılmaktadır. DIN EN 12555-1 ‘de belirtilen inşaatta gerekli temel özel- likleri şu şekilde olmuştur. • Stabilite, Tekrar Kullanılabilirlilik ve İşletme Güvenliği açısından problem yaratır nitelikte olmaması • Kaynak ve bağlama işlemlerinin ekipmanlar arasında yapılmış olması • Erişilebilir malzeme türünün seçilmesi • Havalandırma işlemlerine uygun • Susuzlaştırma işlemlerine olanak veren tasarımlar • Gerekli görülen yerlerde asansör düzeneği kurularak işle- timin sağlanması. Ekipmanlar ile ilgili gerekli teknik özellikler ise; • Pompalar ve iletim hatları • Merdivenler, Platformlar, tırabzanlar • Montaj • Korozyon koruması Şekil Ek-3.10.2. Damlatmalı filtre drenaj sistemi (Metcalf & Eddy, 2003)