Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 98. Sayı (Eylül 2016)

44 Su ve Çevre Teknolojileri / Eylül 2016 www.suvecevre.com (119-153 km/saat) daha fazla olamaya- cağı öngörüldüğünden, bu çalışmada kullanılan fırtına kabarması ç n, lg l sınıfın en düşük (1,0 m), ortanca (1,4 m) ve en büyük değerler n n (1,7 m) kullanılmasına karar ver lm şt r. Bu değerler, kl m değ ş kl ğ n n kıyısal alanlardak yapılara olan etk ler n n bel rlenmes amacıyla Erg n ve Güler’ n, yapmış olduğu çalışmada İzm r Kör- fez ç n ver len değerlerle uyumludur (Erg n ve Güler, 2014). Bu çalışmada İzm r Körfez ç n tahm n ed len 0,6- 1,0 metre arasındak den z sev yes yükselmes değerler ne göre alınması gereken fırtına kabarması değer n n 1,43-1,83 metre değerler arasında olması gerekt ğ fade ed lm şt r (Erg n ve Güler, 2014). Bununla beraber Sakız adasında 2000-2004 yılları arasında yapılan f z ksel ölçümlerde tesp t ed - len en yüksek fırtına kabarması değer olan 0,5 metre de anal ze ayrıca dâh l ed lm şt r (Kresten t s vd., 2011). 2.4. CBS Destekl Su Altında Kalma Anal z Çalışmaya konu olan Ç ğl Atıksu Arıtma Tes s ’n n su altında kalma anal z k temel b leşen çermekted r. Bunlardan lk kl m değ ş kl ğ ne bağlı ortaya çıkan kalıcı den z sev yes yüksel- mes , d ğer se sıra dışı b r meteoroloj k olay sonucu oluşan fırtına kabarma- sına bağlı den z sev yes yükselmes d r. Tes s ve c varı ç n oluşturulan 10 metre çözünürlüklü sayısal yükselt model de çalışmanın ana g rd s n oluşturmakta- dır. Tüm anal zler ArcGIS v10.0 yazılımı ve eklent ler le gerçekleşt r lm şt r. Değ şen toplam yükselme değerler ne göre su altında kalan alanlar tesp t ed - l rken, kıyı le veya kıyıdan çer ye doğru g r ş m yapan b r su kütles le teması olmayan, düşük kotlu ve ç kes mlerde yer alan alanlar anal zden çıkartılmıştır. Çalışma kapsamında ncelenen kalıcı den z sev yes yükselmes değerler ve bunlarla komb ne ed lm ş ortalama fır- tına kabarması değerler Ç zelge 2’de ver lmekted r. Ç zelgeden de görüleb - leceğ üzere, çalışma kapsamında kl m Çizelge 2. Toplam Su Seviyesi Yükselmesi (m) Fırtına Kabarması (FK) (m) Kalıcı Deniz Seviyesi Yükselmesi (DSY) (m) DSY = 0,3 DSY = 0,5 DSY = 0,8 FK = 0,5 0,8 1,0 1,3 FK = 1,0 1,3 1,5 1,8 FK = 1,4 1,7 1,9 2,2 FK = 1,7 2,0 2,2 2,5 Çizelge 3. Farklı senaryolar altında su altında kalma durumu Toplam Su Seviyesi Yükselmesi (m) Onaylı imar planına göre arıtma tesisine ayrılan arazide su altında kalan alan 1 Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi ana ünitelerinin bulunduğu kısımda su altında kalan alan 2 (ha) (%) (ha) (%) 0,3 44,42 6 0 0 0,5 91,10 13 0 0 0,8 309,52 44 0 0 1,0 386,70 55 0,30 1 1,3 470,93 67 1,04 3 1,5 517,20 73 4,59 12 1,7 550,60 78 7,26 19 1,8 567,85 80 8,59 23 1,9 581,54 82 12,31 32 2,0 592,77 84 14,20 37 2,2 615,27 87 17,99 47 2,5 637,10 90 22,09 58 1 Şekil 1’de gösterilen İZSU’ya tahsisli arıtma tesisi alanı toplam 705,74 ha’dır. 2 Atıksu Arıtma Tesisi ana ünitelerinin bulunduğu alan toplam 37,89 ha’dır. ARAŞTIRMA değ ş m ne bağlı kalıcı den z sev yes yükselmes değer üzer ne 2100 yılına kadar körfezde oluşab lecek 1. katego- r den b r fırtınanın neden olab leceğ fırtına kabarma değerler eklenm ş ve farklı senaryolar oluşturulmuştur. Bu farklı senaryo koşulları altında Ç ğl Atıksu Arıtma Tes s ’n n su altında kalma durumu ncelenm şt r. 3. SONUÇLAR Ç ğl Atıksu Arıtma Tes s ’n n de üze- r nde kurulduğu ve İZSU’ya arıtma tes s ç n tahs s ed lm ş saha toplam 1.250 ha’dır. Bu çalışma kapsamında bu alanın Şek l 1’de göster len 705,74 ha’lık kısmı d kkate alınmıştır. Tes s den ze oldukça yakın b r konumda ve den z sev yes n- den ortalama 1,5-2 metre yüksekl kte kurulmuştur. Farklı senaryolar altında yapılan anal zlere a t sonuçlar Ç zelge 3’te göster lmekted r. Seç len bazı senaryolar ç n oluşan su altında kalma har taları se Şek l 2’de sunulmaktadır. Buna göre, tes s n nşası esnasında zem n tesv yes yapılarak doğal kotların yükselt ld ğ sayısal yükselt model n- den görülmekted r. Bu sebeple tes s n sadece den z sev yes ndek kalıcı b r yükselmeden (maks mum 0,8 m) etk - lenmeyeceğ öngörülmekted r (Ç zelge 3). Buna karşın, kalıcı den z sev yes yükselmes üzer ne gerçekleşecek b r fırtına kabarması şartlarında tes se su g r ş olacağı öngörülmekted r. Bu bağ- lamda, her ne kadar yükselt lm ş b r zem n üzer ne oturtulmuşsa da, tes s n bulunduğu topoğrafyanın yavaş yükse- len t p k delta morfoloj s nde olması, su altında kalma açısından r skl b r