Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 98. Sayı (Eylül 2016)

36 Su ve Çevre Teknolojileri / Eylül 2016 www.suvecevre.com TEKNİK Doğru Yumuşak Yolver c Seç m Nasıl Yapılır? OZAN GÜLTEKİN Ürün Müdürü / ABB contact.center@tr.abb.com Y umuşak yolver c ler, asenkron motorların uçlarına uygulanan ger l m kademel olarak yumu- şak ve kararlı b r hızlanma elde etmek ç n artıran m kro şlemc ve tr stör tabanlı c hazlardır. Her fazda b rb r ne ters bağlı tr störler n ger l m kontrol etmes (başlangıçta yavaşça artırması, duruşta se yavaşça azaltması) le yol verme süres ndek an ger l m değ ş m- ler engellen r ve başlangıçta çek len demeraj akımı azaltılmış olur. Ger l m, ayarlanan değerden nom nal değere ulaşana kadar sürekl kontrol ed l r. D rekt yol verme ve yıldız-üçgende olmayan ger l m kontrolü özell ğ yle şebekede an ger l m düşümler yaşa- maz ve kal tel b r enerj elde ed lmes mümkün olur. Günümüzde çoğu şletme, elekt- r ksel ve mekan k artıları neden yle geleneksel yolverme yöntemler yer ne yumuşak yolver c ler terc h eder olmuş- tur. Pek kullanımı günden güne artan yumuşak yolver c seç m yaparken hang hususlara d kkat etmel y z? El - m zde b r şartname, proje ç z m , mal- zeme l stes olduğunda nelere göre seç m yaparız? Bu maddeler 3 başlıkta toplayab l r z: 1. Motorun gücü veya akımı 2. Uygulama t p 3. Ek fonks yonlar Üret c ler şalt ek pmanları üret rken mutlaka yüke göre üret m yaparlar. Yük fazla akım çekt ğ nde zarar görmemes ç n devre kes c ler gel şt r lm şt r. Yük, uzaktan kumanda ed lmek sten rse kontaktörler cat ed lm şt r g b ... Hep yükün gereks n mler ne göre yen çözümler üret lm ş ve gel şt r lm şt r. O yüzden yumuşak yolver c seç m nde de d kkat edeceğ m z hususlar hep yükle alakalıdır. Yük ne? Ney gerekt - r yor? Nasıl daha ver ml çalışır?.. Motorun gücü veya akımı Yumuşak yolver c ler n bara ve ç tasarımı bell gücü taşıyacak şek lde d zayn ed lm şt r. Doğal olarak yumuşak yolver c n n kontrol edeceğ motorun nom nal ger l m ndek gücü ve akımını mutlaka b lmel y z. Uygulama t p Yumuşak yolver c n n kontrol ede- ceğ motor ne yapıyor? Bu motor hava basan b r mak nede m , b r fanda mı kullanılıyor? Yoksa b r konveyörü mü döndürüyor? Bu sorunun cevabı çok öneml . Çünkü b l nd ğ g b her yük farklı koşullarda çalışır. Başlatılmak stenen atalet moment yüksek, volanı büyük veya yük altında kalkan b r b r mak neyse, ağır koşullarda çalışıyor demekt r. Ağır şart bu mak neler n kal- kış torkunu yenmeler zordur.