Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 97. Sayı (Ağustos 2016)

Su ve Çevre Teknolojileri / Ağustos 2016 59 www.suvecevre.com c ye saygılı f rmalar başta olmak üzere, yasal süreçlerde atıklarını yöneten atık üret c ler , esk n n kötü uygulamaların- dan aldıkları dersler ve artık mha/ger kazanım konusunda h zmet veren yasal, zleneb l rl k ve denetleneb l rl k konu- sundak duruşlarıyla, özel-kamu ayrımı olmaksızın güven veren, b rden çok atık mha/ger kazanım f rması arasında h z- met/f yat/sürekl l k/müşter yaklaşımı g b seçenekler n değerlend rme şan- sına sah pler. Atık mha mal yetler n n görece düş- tüğü ülkem zde, rekabet şartlarının en bel rley c unsuru olan ver ml l k artışını en y uygulayab len f rmaların, d ğerle- r ne oranla sürdürüleb l rl kler n koru- yab leceğ ortadadır. Ülkem zde mha/ ger kazanımı mümkün olan bazı atık- ların sadece ekonom k nedenlerle yurt- dışına gönder lmes ekonom k b r ayıp olup, atık yönet m sektörü, ekonom k ve tekn k çözümlerle, yurtdışına kaçan bu atık maddeler ülkem zde kalmaya teşv k edeb lmel d r. Özell kle mha ed lmes n sted kler ürünler n, h çb r şek lde stenmeyen ellerde kontrol dışına çıkmaması ç n göster len gayret ve buna bağlı mal yet- ler düşünüldüğünde ve ş n ç ne verg da res , beled ye, Çevre veya Sağlık İl Müdürlükler , noterler g rd ğ nde, atı- ğın sah b n n ya da yönet m sorumlu- luğunda olanların sabırlarına şaşmamak elde değ ld r. Resm mha ded ğ m z şlemlerdek bürokrat k sürece, atık sah pler kadar değ lse de noter konusunda yardımcı olmak bakımından bertaraf/ger kaza- nım f rmaları da, bulundukları lokasyon noter yetk l s n tesp t amacıyla, şlet- mes ne get rmek suret yle dah l olmak durumunda kalmaktadırlar. Şüphes z bu tür b r bürokras n n, özell kle verg da reler arasındak benzeşmeyen uygulamalar ve geleneksel yaklaşım- ların değ şt r lmes ndek d renç olduğu kadar, Çevre ve Mal ye mevzuatının atık mhaları konusundak uyumlulaş- tırılmasında yol alınamamasının etk s büyüktür. Bu eleşt r ler m ze rağmen sıkıntılı da olsa yürüyen b r mha prose- dürü sürec var ve herkes buna uymak durumunda. Caz bel atık yönet m n n -aslında tüm atık yönet m n n- “olmazsa olmazı”, zleneb l rl k, denetleneb l rl k, gözlemc , kamera/foto kaydı le proses n evrakta ve prat kte net tar f n de çeren en gen ş tanımıyla “güven l rl k”t r. Z ra sektör bu konuda asla tav z vermemes gerek- t ğ ne nandığı b rçok acı tecrübeye sah pt r. Sektöre 20 yıl emek veren b r s olarak, f rma yetk l ler n n kurumsal majlarının ve p yasa algılarının zarar görmes end şeler ne hak vermemem mümkün değ ld r. Sektörün gayr resm network ağı olan şoförler n paylaşım- ları atık sektörünün b r başka yüzünü fade etmekted r. Bugün b le kulağımıza, “yolda atık döküldü, nakl ye soförü taşı- dığı ürün atığından b rkaç kol sakladı” benzer yaralayıcı duyumlar geleb lmek- ted r. Elbette amaç, tekrarlanmayacak tedb rler alab lmek olmalıdır, bağcıyı dövmek değ l. Caz bel atıklarının esk bertaraf uygulamaları (beled yeler n göster- d ğ yerlere gömülmes , bas t yakma) neden yle ortaya çıkan olumsuzluklar -k bunlar gömüldüğü yerden çıkarılarak p yasaya sürülmes veya gömüldüğü toprağın ve alıcı ortamın, dolayısıyla canlıların zarar görmes yd - neden yle atık sektörü üret c s yle h zmet veren yle çok d kkatl davranmak durumunda- dır. Z ra ortaya çıkan b r sorumsuzluk, marka sah b f rmayı olduğu kadar, atığı kabul eden f rmayı da sıkıntıya sokab l r. Şüphes z bu durumda şleyecek taz- m nat davalarının da çok can yakacağı açıktır. C dd yatırımlar yaparak sektöre h zmet vermeye çalışan atık f rmaları, çeş tl zem nlerde atık üret c ler yle buluşmalı, kend ler n anlatmalıdırlar. Ekonom k let ş m kanallarımız sürekl açık olmalı, b rb r m z daha y tanıma- lıyız. Tarafların bu konuda b raz daha stekl davranmaları, b rçok ekonom k artıyı beraber nde get recekt r. l