Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 97. Sayı (Ağustos 2016)

42 Su ve Çevre Teknolojileri / Ağustos 2016 www.suvecevre.com hazırlamaktadır. Bu yazılımlar osmo- t k basınç, sınırlayıcı tuz çözünür- lüğü, konsantrasyon polar zasyonu, kütle transfer hızları ve süzüntü suyu kal tes parametreler n çer- mekted r. Bunlar, üret c n n ürünle- r ne özgüdür. b) Anaerob k Membran B yoreak- tör S stemler nde D nam k Membran- ların Uygulanması (20) - D nam k Membran (DM) teknoloj s MBR proseslerde görülen sorunların ortadan kaldırılmasını sağlayacak yen l kç b r yaklaşım olarak ortaya çıkmıştır. DM teknoloj s nde m k- rof ltrasyon ve ultraf ltrasyon g b membranlar yer ne membrandan daha ucuz, çeş tl t pte ve yapıda tel örgü şekl nde, dokunmuş veya dokunmamış kumaş malzemeler kullanılab lmekted r. - Atıksu ç nde bulunan part kül hal n- dek organ k ve norgan k k rlet c ler f ltrasyon esnasında, destek malze- mes olarak kullanılan bu kumaş malzemeler üzer nde kend l ğ nden b r kek (DM) tabakası oluşturmak- tadır (Şek l 5). Bu tabaka DM teknoloj s nde f ltre görev n görmekted r. Böylece kumaş malzemen n kend s yer ne, kumaş f lt- ren n üzer nde oluşan ve k nc l memb- ran olarak da adlandırılan DM tabakası ayırma ve katı madde g der m n sağla- maktadır. Bu özell ğ le DM teknoloj s , MBR prosesler n en öneml dezavantajı olan kek tabakası tıkanmasını avantaja çev rmekted r. Bu sayede membran mal yetler düşük sev yelere çek leb le- cekt r. Bununla b rl kte b yogaz üret m de d kkate alındığında, anaerob k d na- m k MBR (AnDMBR) proses atık(su) arıtımında caz p hale gelmekted r. - AnDMBR le %99 k myasal oks jen ht yacı (KOİ) g der m ve part küler madde tutulması gerçekleşt r leb l- mekted r. - Çamur yaşının, DM tabakası oluşumu ve sıkışmasını etk leyen öneml b r şletme parametre olduğu bel rlen- m şt r. - DM’n n g der m ver m nde kek taba- kası ç ndek m krob yal akt v te le kek tabakasının f z ksel g der m potans yel rol oynamaktadır. - DM teknoloj n n kullanılması duru- munda k myasal yıkama ht yacı olmayacağından, k myasal mal yet- ler açısından AnDMBR’ler konvan- s yonel AnMBR’lere göre çok daha avantajlı olacaktır. c) Evsel Atıksuların Anaerob k Membran B yoreaktörler le Mal yet Etk n Olarak Yen den Kullanımı (21) - Evsel atıksuların arıtımında anae- rob k membran b yoreaktör tekno- loj s kullanılarak yüksek bes mad- des , düşük patojen çer ğ olan ve katı madde çermeyen su eldes , günümüzde yoğun olarak araştı- rılmaktadır. Anaerob k membran b yoreaktörler d ğer teknoloj lere göre daha az yer kaplamakta olup, sadece atıksu arıtma amaçlı değ l, aynı zamanda bes madde çer ğ yüksek su eldes amacıyla da kulla- nılmaktadır. Böylece evsel atıksula- rın tarımsal sulama amaçlı yen den kullanımına olanak sağlanmaktadır. Ayrıca anaerob k proseslerle elde ed len b yogaz, anaerob k membran b yoreaktör şlet m nde gerekl olan enerj ht yacını azaltmaktadır. - Anaerob k membran b yoreaktör teknoloj s tam ölçekl uygulama- larda membran tıkanma problem ne yol açmaktadır. Tıkanmaya bağlı ola- rak oluşan yüksek enerj gereks n m ve yatırım mal yet , bu teknoloj n n dezavantajları arasında sıralanab l r. - Arıtma tes s konf gürasyonu, membran özell kler , çamur ve g r ş atıksu karakter zasyonu ve şletme koşulları g b tasarım ve şletme le lg l b rçok faktör, anaerob k memb- ran b yoreaktörlerde tıkanma potan- s yel ne etk etmekted r. Bunların arasında reaktör tasarımı, çamurun tıkama potans yel n etk leyen en öneml faktörlerden b r d r. - Özell kle son on yılda tam karışımlı reaktör, yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktör ve genleşm ş gra- nüler çamur yataklı reaktörler g b farklı b rçok anaerob k reaktör t p - n n farklı membran türler le b r- l kte kullanıldığı pek çok çalışma yapılmıştır. Bu alternat fler arasında yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktörlerde çamur yer ne reaktör üst suyu membrana ulaşmaktadır. Dolayısıyla tıkanma le lg l prob- lemler azaltması açısından bu kom- b nasyon avantajlı görülmekted r. - Membran önces nde yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktör kul- lanılması le büyük katı maddeler n reaktörde tutularak sadece reaktör üst sıvısının membrana ulaşması, böylece modül g r ş nde tıkanma- nın önlenmes hedeflenm şt r. Bunun yanısıra, yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktör ve çürütücü komb - nasyonu düşük sıcaklıklarda evsel atıksu arıtımı ve çamur stab l zas- yonu açısından deal b r s stem ola- rak öne sürülmekted r. - Şek l 6’da görülen örnek membran modülü tübüler olarak d zayn ed l- m ş olup, modül çer s nde 28 adet nce f ber membran bulunmaktadır. Membran f berler n n çapı, yüksek Şek l 5: D nam k membran (kek) tabakasının görünümü (20) Çapraz Akış/Gaz Sıyırması Dinamik Membran Destek Filtre Malzemesi Tıkanmış Gözenekler Dinamik Membranın Olmadığı Durum Dinamik Membranlı Durum YORUM