Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 96. Sayı (Temmuz 2016)

42 Su ve Çevre Teknolojileri / Temmuz 2016 www.suvecevre.com • Kablo bağlamada ya da bara bir- leştirmelerindeki kötü işçilik. Yukarıdaki sebepler sonucunda ortaya çıkan durumlarda zararı ve iç ark süresini minimuma indirmek için işletme hassasiyeti ve bütçeye göre değişik ark koruma sistemleri kullanılır. 1- Çok fonsiyonlu akım-gerilim koruma rölelerine ark koruma opsiyonu eklenmesi 2- Koruma rölesinden ayrı ark koruma rölelerinin kullanılması 3- Çok hızlı topraklayıcılar 4- Kombine sistemler a) Ark opsiyonlu korumalı röleleri b) Özel ark koruma röleleri c) Çok hızlı topraklayıcı. Günümüzde koruma rölelerine optik ark sensörleri eklenerek, ark süresi oldukça düşürülerek ark koruma yapı- labilmektedir. Her röleye 3 ark sensörü bağlayarak bu sensörler ana bara, kesici ve kablo bölümlerine yerleştirilmekte, ark ile oluşan ark ışığı algılanarak kesi- ciye açma sinyali gönderilmektedir. Hatalı açmayı engellemek için ışık sin- yali akım trafosundan alınan akımdaki artış hızı ile birlikte değerlendirilerek açma sinyali gönderilmektir. Koruma röleleri arasında GOOSE haberleşme ile selektif koruma da yapılabilir. Röleler arasındaki koordinasyonda IEC 61850 GOOSE kullanılarak fiziksel binary giriş/ çıkışları ve kablo tasarrufu sağlanabilir ve ayrıca haberleşme linkinde “conti- nuous supervision” sağlanmış olur. Koruma rölesinden bağımsız olarak özel ark koruma rölesi kullanıldığında, açma süresi daha düşürülerek oluşabi- lecek hasar ve yaralanma ihtimali daha da düşürülür. Bu sistemlerde genellikle değerlendirici ve karar verici ana modül ve buna bağlı yardımcı modüller bulu- nur. Bu sistemlere hem noktasal hem de loop optik algılama sensörleri bağ- lanabilir. Loop sensörler ile daha geniş Şekil 5. Ark koruma sistemleri arıza temizleme süreleri Şekil 6. Koruma rölesine ark opsiyonu eklenmesi ile yapılan ark koruma Şekil 7. Koruma rölesine ark opsiyonu eklendiğinde yapılan selektif koruma örneği TEKNİK