Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 95. Sayı (Haziran 2016)

32 Su ve Çevre Teknolojileri / Haziran 2016 www.suvecevre.com arıtımında farklı s…stemlerde karşılaşıla- b…lecek b…rçok dezavantajı önleyeb…le- cek potans yelded…r. Öner…len s…stemde; yan akımmembran ün…tes…, yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktör ve buna paralel olarak çalışacak çürütücü kul- lanılmıştır. Çürütücü 0 …le 40 °C ara- sında …sten…len sıcaklıkta …şlet…leb…l…r. S…stemde kullanılacak olan membran modülü tübüler olarak d zayn ed…lm…ş olup, modül …çer…s nde 28 adet …nce f ber membran bulunmaktadır. Memb- ran f berler n n çapı, yüksek deb…l… evsel atıksular …ç n f…ltrasyon alanını artırma amaçlı oldukça düşük olacak şek…lde 1.5 mm seç…lm…şt…r (Şek…l 2). Membran önces nde yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktör kullanıl- ması …le büyük katı maddeler n reak- törde tutularak sadece reaktör üst sıvısının membrana ulaşması, böylece modül g…r…ş nde tıkanmanın önlenmes… hedeflenm…şt…r. Bunun yanısıra, yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktör ve çürütücü komb nasyonu düşük sıcaklık- larda evsel atıksu arıtımı ve çamur sta- b…l zasyonu açısından …deal b…r s…stem olarak öne sürülmekted…r. Bu komb nas- yona membran …laves n n yapılması …le özell kle ılıman …kl ml… bölgelerde evsel atıksuyun tarımsal sulama amaçlı yen…- den kullanımı …ç n yüksek kal…tede bes… madde …çer ğ… yüksek su elde ed…lmes… hedeflenmekted…r. Bu çalışma kapsamında elde ed…len sonuçlar değerlend…r…ld ğ nde, yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktörler n membran …le entegrasyonunun 25 °C …ç n oldukça uygun olduğu görülmüştür. Çamur çökelme özell ğ nde gözlenen bozulmaya rağmen, g…r…şte 530±30 mg/L olan ortalama k myasal oks…jen …ht yacı, membran çıkışında 42 mg/L’ye düşmüş ve katı madde …çermeyen b…r süzüntü elde ed…lm…şt…r (Şek…l 3). Membran s…stemlerde transmemb- ran basınç değer… …şlet mde d kkate alın- ması gereken öneml… b…r parametred…r. Transmembran basınç, membran f…lt- rasyon …şlemler nde membranın her …k… yüzey nde oluşan basınç değ…ş m nden bel…rlenen membran ge煺 basıncıdır. Transmembran basınç membran tıkan- ması …le doğrudan …l…şk…l d…r. Tıkanma; membran yüzey nde, part küller, kollo- …dal maddeler, makromoleküller, tuzlar vb. b…r kmes… sonucu oluşur. Deneysel çalışmalar sonucunda, s…stem n orta- lama transmembran basınç değer… 85 mbar olarak bel…rlenm…ş olup (Şek…l 4), elde ed…len düşük transmembran basınç değerler…, membranda c dd… sev…yelerde tıkanma problem…n…n olmadığını gösterm…şt…r. 20. günde transmembran basınçta gözlenen an… artış, yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktör çıkışında gözlenen an… k myasal oks…jen …ht yacı konsantrasyonu artışı …le …l…şk…lend…r…leb…l…r. Yukarı akışlı havasız çamur yataklı reaktör çıkışındak… part küler madde- ler, membran modülünü oluşturan f ber membranların bazılarının g…r…ş n… tıkaya- rak an… basınç artışına neden olmuştur. Şekƒl 1. Deneysel anaerobk membran byoreaktör sstem­ Şekƒl 2. Sstemde kullanılan membran MAKALE