Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 94. Sayı (Mayıs 2016)

38 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2016 www.suvecevre.com maktadır [3]. Sucul btkler, atıksularda bulunan organk krletcler, ağır metal- ler ve radyoaktf elementler bünyele- rne alarak atıksulardan gdereblmek- tedr. Son yıllarda sucul btklern kulla- nıldığı arıtma sstemler düşük malyetl, çevre dostu, yernde uygulanablr ve güneş enerjsyle entegre edleblen sstemler oldukları çn terch edlmek- tedrler. “Su Sümbülü”nün kullanıldığı arıtma sstemlernde se atıksu arıtma vermnn oldukça yüksek olduğu belr- tlmektedr [4]. Çeştl sucul btkler, azot ve fosfor gb ötrofkasyona neden olan element- ler uzaklaştırarak suyun temzlenme- snde byofltre olarak kullanılmıştır. Sucul btklern ağır metaller bünyele- rnde brktrme potansyeller büyüktür. Bu btkler Cu, Cd, Zn, Cr, Fe, N, Pb, Au, Pt gb metaller ve U gb radyoaktf ele- mentler ble gdereblmektedrler [2]. Su Sümbülü (Water Hyacnth), Güney Amerka’nın tropkal ve alt tro- pkal klmlernde görülen, ancak son zamanlarda tüm tropk klmlerde yay- gınlaşan, tüm yıl boyunca yaşayan br su btksdr. Bu btk sulamada, enerj üretm ve nehr ulaşımında cdd sorun- lara yol açan, hızlı ve yoğun yayılıp büyümes sebebyle dünya çapında dkkat çeken zararlı br btk çeşd- dr [5]. Bu zararlı etklernden dolayı canavar btk olarak ntelendrlmek- tedr [6]. Ancak bu zararlı etklernn yanı sıra sudak krllkler bünyesne alarak, krllklern sudan uzaklaştırıl- masını sağlar. Sudan aldıkları krllk- ler, metabolk faalyetler çn kullanır [5, 7]. Su sümbülü y gelşmş lfl kök sstem bulunan ve büyük byokütleye sahp, hızlı büyüyen ve suda yüzen br btk türüdür. Aynı zamanda çeştl su koşullarına kolaylıkla uyum sağlar ve su ortamından ağır metallern uzak- laştırılmasında öneml br rol oynar [7]. Bu çalışmada, su sümbülünün atıksu arıtımındak etks ncelenmştr. Çalış- malar, İTOB Organze Sanay Bölges Atıksu Arıtma Tess sahasında yapıl- mıştır. Araştırmalarda su sümbülü bt- ksnn farklı ntelklerde olan atık suların arıtımında kullanılablrlğ ncelenmştr. MATERYAL VE METOD Bu çalışma İTOB Organze Sanay Bölges’nde, farklı özellktek atıksular kullanılarak gerçekleştrlmştr. Dene- melerde 3,0x1,0x0.5 m boyutlarında polyester tanklar kullanılmıştır. Her br tanka sırasıyla brer m 3 kaba fltrasyonu yapılmış dengeleme havuzundan gelen ham atıksu, şletmenn membran byo- reaktör (MBR) arıtma sstem çıkış suyu ve kontrol grubu su doldurulmuştur. Yne her tanka önceden belrlenmş mktarlarda Su Sümbülü btks lave edlerek, btknn farklı ortamlar- dak büyümes zlenmştr. Beş hafta sonunda Su Sümbüllernn ağırlıkları ölçülerek karşılaştırma yapılmıştır. Bu tanklarda suyun karıştırılması amacıyla br pompa yardımıyla belrl zaman- larda su devrdam şlem yapılmış ve su örnekler alınmıştır. Bu örneklerde su kaltesn ncelemek çn toplam çözünmüş katı (TÇK), letkenlk, tuz- luluk, pH, çözünmüş oksjen değerler ölçülmüştür. SONUÇLAR VE TARTIŞMA Denemelern başlangıcında ve beş hafta sonunda tanklardan alınan örnek- lere lşkn ölçüm sonuçları Tablo 1’de gösterlmştr. Beş haftalık dönem sonunda farklı ortamlarda yetşen su sümbüllernn fotoğrafları Şekl 1-3’te gösterlmştr. Şekl 2 ve 3 karşılaştırıldığında; atıksuda yetşen btk büyümesnn (Şekl 2), MBR çıkış suyundak btk büyümesne göre (Şekl 3) daha y ve canlı olduğu görülür. Bunun nedenyse Tablo 1. Deney başlangıcında ve sonunda ölçüm sonuçları Toplam Çözünmüş Katı (mg/L) İletkenlik (μS/cm) Tuzluluk (‰) Çözünmüş Oksijen (mg/L) pH İlk Son İlk Son İlk Son İlk Son İlk Son Kontrol 721 634 1447 1277 0.73 0.64 5.02 3.15 7.19 7.01 Atıksu 2135 1962 4110 3790 2.18 2.00 5.62 2.14 7.93 6.93 MBR 2071 1963 3980 3790 2.11 2 .00 7.88 3.99 7.29 7.12 Şekl 1. Deney sonunda model çözeltde yetşen Su Sümbüller (kontrol grubu) MAKALE