Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 94. Sayı (Mayıs 2016)

22 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2016 www.suvecevre.com yerlerde b r adet canlı m krop b r- kaç gün ç nde m lyonlarca rakama ulaşab l r. Mambran katmanları ç n- dek su hızı çok düşüktür ve m k- rob yoloj k üremeye uygundur. Bu üreme sonucunda TO mambranı ç ndek basınç kaybı çok yüksel r, üret m suyu m ktarı azalır. Çoğa- lan m kroplar TO üret m suyuna da geçeb l r (Res m 3). TO yıkamaları her zaman başarılı olmayab l r. Bu sebeplerden dolayı TO c hazına m kropların gelmemes ç n kes n önlemler alınmalıdır. Bu önlemler n en bas t , ham suyun şletme sınırına geld ğ yerden başlayarak suyu klor (h poklor t) baskısı altında tutmak- tır. Daha y b r önlem, TO önces suyu ultra f ltrasyondan geç rmekt r. Sorunlu TO mambranları ç n yapı- lan otops araştırmalarında görülen sonuç, çoğu zaman m krob yoloj k madde sorunudur. Çok öneml b r noktaya değ nmek ster z: Ham su TO önces ultraf lt- rasyondan geçm ş olsa dah bu su, TO önces b r depoda beklet l yorsa ve bu depoya havadak canlılar g re- b l yorsa, havadan gelen m kroplar, mayalar, küfler bu depoda ürer ve TO mambranlarında m krob yoloj k tıkanma sorunları yaşanır. Onun ç n TO önces su depolarında üremen n g der lmes ç n etk l önlemler alın- masını öner r z. E. Suda bulunan okstleyc madde- ler: Yukarıda anlattığımız g b , su ç nde m krob yoloj k üremeye karşı klor (h poklor t) g b oks tley c maddeler kullanılır. Bu maddeler TO önces suda bulunmalı ancak TO mambranına gelmemel d r; çünkü oks tley c maddeler bugün kullan- dığımız mambranları “kalıcı” olarak bozar. F. Suda bulunan metal yonları: Tab sularda bulunan Dem r, Mangan g b metal yonları, ayrıca, ger kazanıla- cak olan kullanılmış sularda, şlet- meden suya karışmış olan metal yonları, mambran üret c ler n n bel rled ğ sınır değerler üzer nde olduğunda, bu metal yonlarının m ktarı azaltılmadan ham su TO’ya ver lmemel d r. Aks durumda TO mambranlarında “kalıcı” bozulmalar olab l r. Bu sebeple, ön şartlandırma tekn kler le metal yonlarının azal- tılması sağlanmalıdır. G. Suda bulunan ve TO çnde kon- santrasyonu artarken krstalleşen maddeler: Bu maddeler genell kle Kals yum, Magnezyum ve S l kat b leş kler d r. Su TO’ya gelmeden önce, suya dozlanan “Taş Önler- Ant skalant” k myasalları sayes nde bu maddeler n TO mambranı ç nde kr stalleşmes engellen r (Res m 4). Ant skalant üret c ler n n hazırlamış olduğu b lg sayar programlarına ham suyun k myasal özell kler yazı- lır, bu program le hang k myasaldan ne m ktar dozlanırsa ham sudan ne oranda y su elde ed leceğ bel rlen r ve uygulanır. Özet olarak, TO mambranı ancak kend s ne uygun k myasal ve f z ksel şartlarda su ver ld ğ nde görev n doğru yapar. Bu şartlar sağlanmadığı durum- larda TO mambranı görev n tam yapa- maz; tasarım deb s ne kıyasla daha az m ktarda ve daha kötü kal tede sular üretmeye başlar. TO mambranının tek- rar doğru görev yapması ç n mamb- ranlara k myasal yıkamalar uygulansa da, bu yıkamalar her zaman stenen sonucu vermez. Yıkama şe yarasa dah her k myasal yıkama TO mamb- ran ömrünü b raz azaltır. Bu sebeple, TO’dan tam olarak yararlanmak st - yorsak “Ön Şartlandırma”ya önem ver- meye mecburuz. l SU DÜNYASI Resm 3. Ham suyun hassas klor ölçümü le klorlanması çn dozaj sstem Resm 4. Okstleycnn ve kreçlenmenn gderlmes çn yapılan dozajlar