Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 94. Sayı (Mayıs 2016)

20 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2016 www.suvecevre.com SU DÜNYASI ENİS BURKUT enis@burkut.com.tr Ters Ozmoz Koruyucusu Ön Şartlandırma Ham su özelliklerine ve istenen iyi su kalitesine göre seçilen Ters Ozmoz mambranı, kendisine gelen suda mambrana zarar verici maddeler olmadığı sürece görevini yapar. Mambrandan istenen görevi mambranın yapabilmesi için “Ön Şartlandırma” yaparak onu zararlılardan korumak doğru olur. T O-Ters Ozmoz şlet c ler ve TO’ya serv s veren kuruluşlar, TO ön şartlandırmanın önem n çok y b l rler. B z de bu yazımızda TO ön şartlandırmanın önem n vurgulamaya çalışacağız. Her TO s stem ç n ne tür “Ön Şartlandırma” yapılması gerekt - ğ n yazmayacağız; çünkü her ham su özell ğ ne göre ve bu sudan TO le ne kal tede su elde etmek stend ğ ne göre TO ön şartlandırma s stem farklı farklı tasarlanır. Önce “ter m” üzer nde duralım... Neden “Ön Arıtım” değ l de “Ön Şartlandırma”?.. Çünkü bazı ham suların yalnız pH sev yes n düşürmekle veya suya yal- nızca “Taş Önler-Ant skalant” dozla- makla “Ön Şartlandırma” yapılab l r. Bu sebeple, TOmambranlarının korunması ç n “Ön Arıtım” yer ne “Ön Şartlan- dırma” ter m daha uygun olur görü- şündey z. Ön şartlandırmada maksat, TO mambranlarına zarar vereb lecek maddeler n ham sudan alınması veya m ktarının azaltılması veya özell kler n n değ şt r ld kten sonra TO’ya ulaşma- sının sağlanmasıdır. Bu durumda TO mambranına zarar verecek n tel kte olan su özell kler ne ve zararlı madde- lere b r göz atalım: - Yüksek su sıcaklığı - Çok yüksek veya çok düşük pH - Suda çözünmeyen katıların m ktarı ve r l kler - Suda bulunan m kroplar/canlılar - Suda bulunan oks tley c maddeler - Suda bulunan metal yonlarının m k- tarı - Suda bulunan ve TO ç nde konsant- rasyonu artarken kr stalleşen mad- deler n türü ve m ktarı. İşte, yukarıda tar f ed len su özel- l kler ve maddeler TO mambranına zarar vermeyecek şekle sokulursa, “Ön Şartlandırma” başarılı olur ve bunun sonucunda TO’dan arzu ed len kal tede y su elde ed l r, TO bakımı azalır ve TO mambran ömrü çok uzar. Atık su ger kazanımında TO kulla- nıldığında, TO mambranına zarar vere- b lecek petrol yağı ve başkaca b rçok madde de ham su ç nde bulunab l r. Bu yazımızda atık sudan geleb lecek maddelere değ nmeyeceğ z. Ön şartlandırmanın önem n anlata- b ld ğ m z şletmelere kurmuş olduğu- muz TO s stemler n n mambranlarının daha uzun süre görev yaptığına şah t oluyoruz. TO’ya zarar veren su özell kler n n ve maddeler n zararını azaltıcı “Ön Şartlandırma” konularını b raz daha açıklayalım: A. Su Sıcaklığı: Ülkem z n bazı bölge- ler “jeotermal bölge” olarak adlan- dırılır ve bu bölgelerdek kuyu suyu sıcaklıkları yüksek olur. Örneğ n İzm r Al ağa bölges ndek bazı kuyu suyu sıcaklıkları 45°C üzer nded r. Oysa, p yasada bulunan normal TO mambranlarının su sıcaklığı ç n su sıcaklığı garant sınırı 50 °C’d r. Dolayısıyla bu bölgelerde su sıcak- lığının çok y kontrol ed lmes ve gerek rse sıcaklığın düşürüldükten sonra suyun TO’ya ver lmes öner l r. B. Su pH Dereces†: P yasada bulu-