Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 93. Sayı (Nisan 2016)

Su ve Çevre Teknolojileri / Nisan 2016 51 www.suvecevre.com çok sayıda mevzuat yayınlandı ve gün- cellend, Havza Koruma Eylem Planları hazırlandı. Uyumlaştırmada sağlanan bu lerlemeler, uygulamada hala tam karşılığını bulamadı. Çok sayıda düzenl depolama ve kentsel atıksu arıtımı tess devreye alındı ama hala bazı büyük- şehrlerde ble tess yok. Kurulu tess- lern şletlmesnde de sıkıntılar var. Sokak toplayıcıları, ulaşımda yaşanan tıkanma, özellkle son yıllarda artan hava krllğ, daha almamız gereken çok yol olduğunu gösteryor...” Türk ye’n n en büyük engel f nansman “Türkye’nn AB’ye uyumu konu- sunda en büyük engel ‘fnansman’. Çevre faslı yüksek malyet getryor. Çevre Bakanlığı tarafından hazırlanan UÇES (AB Entegre Çevre Uyum Strate- js) çalışması, çevre alanında tam uyum malyetn 58 mlyar Euro olarak hesap- lamıştı. Bunun 43 mlyar Euro’sunu su ve katı atık yatırımları oluşturuyor. 2016 yılı çersnde UÇES çalışmasının yen- leme çalışmaları devam edyor. Kanaa- tm, bu rakamın daha da yüksek çıka- cağı. Yatırım htyacının artmasının üç temel sebeb var. Brncs nüfusumuzun artması ve ekonommzn büyümes. Artan nüfus ve ekonom, daha fazla çevre sorunu demek. İkncs AB Çevre Mevzuatının sürekl yenlenmes. Bu kapsamda Türkye’nn yatırım yapması gereken yen konular ortaya çıkıyor. Üçüncüsü se UÇES çalışmasında bazı yatırım htyaçlarının hesaplamalara dahl edlmemş olması. Atık Elektrkl ve Elektronk Eşya (AEEE) konusu bu üçüne de örnek teşkl edyor. AEEE mktarımız hızla artıyor. Türkye AEEE Drektfn uyumlaştırırken, AB AEEE 2 drektfn yayınladı. Bunlara lave ola- rak UÇES çalışmasında AEEE dkkate alınmamıştı. 2016 sonunda açıklanacak uyummalyetn hep brlkte göreceğz. “İknc olarak ‘ulusallaştırma’. Tür- kye, AB deneymn de dkkate alarak, kend modellern gelştrmel. Drektf- ler uyumlaştırmadan önce, Düzenle- yc Etk Analzler yapılarak en uygun uyumlaştırma ve uygulama poltkaları, katılımcı ve analtk süreçlerle belrlen- mel. Spesfk çevre konularında sektör oluşması tamamlanmalı. Bu süreç hala devam edyor, tamamlanmış değl. Örneğn, 2007 yılında ambalaj atıkları yönetmnde lsanslı tess sayısı 182 ken 2013 yılında bu sayı 836’ya ulaşmış bulunuyor. Burada büyük br sektörün hızlı br şeklde oluşmaya başladığını gözlemleyeblyoruz. “Üçüncü olarak ‘farkındalık’... Ülke- mzde çevre konusunda duyarlılığın halen yeterl olmadığını görüyoruz. Bu da Drektfler uyumlaştırılsa ble uygula- mada sıkıntılarla karşılaşmamıza neden oluyor. Çevre paydaşlarının şbrlğnn de kuvvetlendrlmes gerekyor...” “Dördüncü olarak, çevre konularında yetşmş nsan gücü ve uzmanlaşma htyacının hızla artıyor olması. Seveso ve rsk analz uzmanı, endüstryel salım uzmanı, hava modellemes uzmanı, malyet hesaplama uzmanı gb spesfk çevre konularında deneyml mühen- ds, planlamacı, ekonomst vb. uzman htyacımız var. Örneğn, Atıksu Arıtımı Eylem Planına göre 2023 yılına kadar 1418 yen atıksu arıtma tessnn devreye alınması planlanıyor. Bu tesslerde ler arıtım konusunda uzmanlaşmış perso- nel sthdam edlecek...” “Ayrıca çözümler hep sorunlar ortaya çıktıktan sonra arıyoruz. Sorun- lar daha ortaya çıkmadan önleyc ted- kazandırdığını fade eden Rfat Ünal Sayman, bu süreçte atık ve atıksu sektörlernn uyumlaştırılmasında çok öneml lerlemeler sağlanmasına rağmen uygulamada hala eksklkler olduğunu vurguluyor. Türkye’nn AB sürecnde en büyük engelnn “fnans- man” olduğunu hatırlatan Sayman, küresel anlamda se, Pars Anlaşması le dünya ülkelernn klm değşkl- ğyle mücadeley plan ve programla- rına aldıklarını, bu kapsamda büyük br dönüşüm yaşanacağını, Türkye’nn de bu dönüşümü kaçırmaması gerektğn hatırlatıyor... İşte REC Türkye Drek- törü Rfat Ünal Sayman röportajından bazı satırbaşları... Uyumlaştırmadak lerlemeler, uygulamada karşılığını bulamadı “Avrupa Brlğ (AB) adaylığı Türkye’ye çevre konusunda cdd br hedef kazandırdı. AB çevre poltkası- nın öne çıkan lkeler, doğal kaynakla- rın ve atıkların akılcı değerlendrlmes, önleyc tedbrlern alınması, ‘krleten öder’ prensb ve çevre poltkasının dğer poltkalarla entegrasyonu ola- rak sıralanıyor. Bu krterler gözönüne alınarak oluşturulmuş AB mevzuatını Türkye’nn uyumlaştırması ve uygu- laması gerekyor. 2005 yılında tam üyelk çn müzakerelern başlamasının ardından uyumlaştırma konusunda yürütülen projeler ve yen mevzuat- ların yayınlanması hız kazandı. Müza- kerelern öneml başlıklarından br tanes olan Çevre Faslı Aralık 2009’da müzakerelere açıldı. Çevre alanında geçen 11 yıl boyunca, atık ve atıksu sektörlernn uyumlaştırılmasında çok öneml lerlemeler sağlandı. AB İler- leme raporlarında da bu sektörlerde olumlu gelşmelere yer verld. Atık konusunda Atık Elektrkl ve Elektronk Eşya (AEEE) Atık Getrme Merkezler, Atık Yağlar gb konularda yen düzen- lemeler yayımlanırken, Düzenl Depo- lama, Atık Yakma, Ambalaj Atıkları gb mevzuatlar da güncellend. Su Çerçeve Drektf kapsamında su kaltesne lşkn “Ülkemizde çevre konusunda duyarlılığın halen yeterli olmadığını görüyoruz. Bu da Direktifler uyumlaştırılsa bile uygulamada sıkıntılarla karşılaşmamıza neden oluyor”