Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 93. Sayı (Nisan 2016)

42 Su ve Çevre Teknolojileri / Nisan 2016 www.suvecevre.com lelernde lk yatırımmalyetnn yanı sıra şletme malyetne de bakılıyor. Müte- ahhtler, tess yaptıktan sonra belrl br süre o tessn şletlmesnden de sorumlu oluyorlar. Bu nedenle tess- ler yapılırken en verml ürünler terch edlyor. Bu da son dönemde yapılan arıtma tesslernn kaltesn artırıyor. Dolayısıyla turbo blowerların önem ve kullanımı da artıyor ve artmaya devam edyor. Son dönemde yapılan büyük arıtma tesslernde 300-400 kw’lık blowerların da turbo blower olması stenyor. Çünkü turbo blowerlar yük- sek verml olmalarının yanı sıra bakım gerektrmyorlar, sessz çalışıyorlar ve yer kaplamıyorlar. Ayrıca turbo blower- larda otomasyon kend çnde yer alıyor. Yan, havuzların oksjen mktarına bağlı olarak turbo blower kendn daha düşük devrde ya da daha yüksek devrde çalıştırablyor. Halbuk roots blowerda dışarıya frekans konvertörü ve br yazı- lım atmanız gerekyor. Önümüzdek dönemde, pazardak son kullanıcıların da bu konuda daha çok blnçlenecek- lerne ve turbo blowerın kullanımının gderek artacağına nanıyoruz. SU VE ÇEVRE: Bugüne kadar Turbo- Max blowerlarla hang projelerde yer aldınız? FEYYAZ YUMURTACI: En son dönemde Çorlu Arıtma Tess, Çer- kezköy Arıtma Tess, Kırklarel Arıtma Tess projelernde yer aldık. Daha önce de TurboMax’den önce temslclğn üstlendğmz Neuros’la yaptığımız tessler var. SU VE ÇEVRE: Arıtma tessler ve bu tesslerde kullanılan ekpmanlar her geçen gün gelştrlyor. Önümüzdek dönemde bz ne gb yenlkler ve tek- nolojler beklyor? FEYYAZ YUMURTACI: Arıtma tessle- rnde bütün dünya “akıllı” sstemlere yönelyor. Pompa üretmnde de artık akıllı pompalar gelştrlyor. Flygt’ın son dönemde cat ettğ, tıkandığı zaman kend kendne ters çalışıp, çndek malzemey çıkarıp, sonra tekrar dönüp çalışmaya devam eden Flygt pompa- lar var. Veya pompa stasyonuna az su gelyorsa, frekansını düşürüp düşük devrde daha az enerj harcayarak çalı- şan; su çok gelyorsa, tekrar yüksek devrde çalışan ve bunu hç müdahale olmadan kend kendne yapan pom- palarımız var. Pompa teknolojs gb, mkser tek- nolojs de çok gelşt. Mkserler, suyun çndek askıda katı maddelern çök- mesn engellemek ve suyu srküle ettreblmek çn havalandırma tankının çnde 365 gün 24 saat dönüyor, büyük br su kütlesn alıp ler doğru tyor ve havalandırma tankının çersnde suyun hızını 0,30 metre/sn’lerde tutuyor. Br şeklde, projede br hata yaptıysanız, su 0,33-35 metre/sn hızla dönüyorsa, televzyon kumandası gb bast br kumandayla mksern devrn düşüre- blyor, suyun yavaşlamasını sağlaya- blyorsunuz. Veya tam aks suyun hızı düşükse mkser hızlandırablyorsunuz. Bu şeklde optmum sevyede tasarrufu sağlayablyorsunuz. Bunlar teknolojde çok öneml gelşmeler. Bu teknolojler de yne dalgıç mkserler cat eden Flygt frması gelştrd ve yen üretm Flygt mkserlere uyguladı. Teknoloj hızla lerlyor. 20 sene önce Anadolu Flygt’a lk başladığım zaman hayal ble edemeyeceğm pompa teknolojlern bugün görüyorum. Br sonrak adımın ne olacağını bugünden kestrmek zor, ancak enerjy daha az harcayan başka br ekpman gelştrl- meye devam edecektr. Çünkü bütün dünyanın teknoloj gelştrrken odak- landığı nokta, “enerj tasarrufu”. SU VE ÇEVRE: Türkye’dek su ve çevre sektörü le lgl düşüncelernz, değer- lendrmelernz nelerdr? FEYYAZ YUMURTACI: Su sektörü dün- yanın her yernde nüfusa bağlı büyük- lüğü olan br sektör. 3 mlyon nüfuslu br ülkede, 3 mlyon nsanın çme suyu htyacı vardır ve 3 mlyon nsan suyu krletr. Pazarın büyüklüğü de ona göre olur. 70 mlyonluk Türkye’dek pazarın büyüklüğü de ona göre. Bütün dünyada arıtma tesslern- dek gelşm şu şeklde olur: Eğer hç arıtma tess yapmadıysanız, önce çme suyunu arıtacaksınız. Bütün ülkelerde, önce çme suyu arıtma tessler yapıl- mış, yatırımlar buraya kanalze edlmş- tr. İçme suyu arıtma tessler bell br sevyeye geldkten sonra artık atıksu arıtma tesslerne başlanmıştır. Bzm durumumuza baktığımızda, şu an yer- leşm yerlerndek çme suyu arıtma tessler herhalde yüzde 90 sevyelerne ulaşmıştır. Ancak atıksu arıtmasında ancak yüzde 60’lardayız. Yan halen yüzde 40 cvarı arıtılmadan doğaya bırakılan atıksu var. Bu da gösteryor k, önümüzdek 10-15 yıl boyunca arıtma ş gelşerek devam edecek. Bu nedenle de yurtdışından hem üretc frmaların hem de müteahht frmaların Türkye’ye lgs çok fazla. SU VE ÇEVRE: Anadolu Flygt eğtme de çok önem veren br frma. Bu konu- dak çalışmalarınızla lgl de kısaca blg vereblr msnz? FEYYAZ YUMURTACI: Bz Anadolu Flygt olarak eğtme büyük önem veryoruz. Amerka’da Avrupa’da bazı kuruluşlar, eğtm ve çevre bakanlıkla- rıyla şbrlğ halnde, arıtma tesslernde çalışan teknk elemanlara kurslar, eğ- tmler verp bakanlık onaylı sertfkalar veryorlar. Bu sertfka sayesnde o tek- nk elemanlar şlernde daha hızlı lerle- yp daha yüksek maaşlar alablyorlar. Türkye’de de bunun Mll Eğtm Bakan- lığı ve Çevre ve Şehrclk Bakanlığı le yapılması lazım. Bz bu amaçla, bünye- mzde br teknk okul kurduk. Dönem dönem burada eğtm faalyetler gerçekleştryoruz. Ancak yıl boyunca sürekl devam eden br eğtm progra- mımız şmdlk yok. Bu tarz eğtmlern bzm gb kuruluşlarda gelşeceğn ve daha sonra belk bağımsız kuruluşların da bu tp br yapılandırmaya gdeceğn düşünüyorum. l RÖPORTAJ