Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 92. Sayı (Mart 2016)

34 Su ve Çevre Teknolojileri / Mart 2016 www.suvecevre.com dırılması gerek r. UF f yatının ekonom k olmadığı yıllarda TO koruyucusu olarak kum f ltres , değ ş k dolgu malzemeler le donatılmış dolgu f ltreler ve m krop mücadeles ç n klor ve benzer k mya- sallar le TO s stemler korunurdu ve bugün hala bu yöntemler geçerl d r. Ancak, UF tekn ğ le TO’nun korunması gün geçt kçe artmaktadır. Çünkü UF le TO koruması tasarlandığında TO’nın düşmanı olan üç sorundan k s ortadan kalkmaktadır. Bu üç sorunu okuyucula- rımıza hatırlatmak ster z: Ters Ozmoz mambranları genelde üç sebeple tıkanır: (Bu konuda yazmış olduğumuz k makale Su ve Çevre Der- g s Temmuz 2011 ve Eylül 2011 sayıla- rında yayınlanmıştı). Sebep 1: Su le beraber gelen katılar mambran ç nde çökerek su geç ş n daraltır. “Mekan k Tıkanma” olarak da adlandırab leceğ m z bu tıkanmayı özet olarak şöyle tar f edeb l r z: TO c ha- zına gelmeden önce ham su f ltrelerden geçse dah ç nde suda “çözünmem ş” olan katı maddeler bulunur. Bu katı maddeler TO mambranları ç nde çöker ve sonunda mambran ç ndek ham su dolaşım kanalları daralır. Bunun sonu- cunda TO mambranları tıkanır. TO koruyucusu olarak kullanılan ön f ltrelerde tutulmayan katılar olan s lt, organ k ve kolo dal s l kat g b maddeler mekan k tıkanmanın ana sebepler d r. Bu maddeler TO mambranı ç ndek su geç ş yolunda “takılır” veya “çöker”, bunun sonucunda TO mambranı ç nde ham su hızı düştüğü ç n TO üret m kapas tes de düşer. Sebep 2: Su le beraber gelen ve mambran ç nde üreyen bakter ler ve canlılar mambran üzer nde geç r ms z tabaka oluşturur. Genel adıyla “m k- roskop k canlı” veya “m krop” veya “bakter ” olarak adlandırılan canlılar TO koruyucu kartuş f ltreler ve TO mamb- ranı üzer nde ürerler. TO mambranı üzer nde üreyen bu canlılar, tab atta karıncaların ve arıların yaptığı “ let ş m” g b b r let ş m ve “ORTAK ÇALIŞMA” sonucunda, mambran yüzeyler nde geç r ms z b r tabaka oluştururlar. “M k- rob yoloj k üreme” olarak da adlandırı- lan bu olay sonucunda oluşan tabakaya “BİYOFİLM” adı ver l r (İng l zce yazılışı BIOFILM ve bu konuda nternette çok b lg bulunuyor). İşte, TO mambranlarına “DIŞAR- DAN” gelen k sorunu UF le ön arı- tım kes nl kle çözer. Son yıllar ç nde kurmuş olduğumuz TO s stemler n n koruyucu f ltres olarak UF kullandı- ğımızda, yukarıda tar f ett ğ m z k mambran sorunu yaşanmıyor. Fakat UF ham suyun k myasal kal tes n değ şt r- med ğ ç n TO’nun üçüncü ana sorunu olan mambran ç nde “kr stalleşme” sorununu UF çözmez. Mambranlarda, ham su ç nde yoğunluğu artan m ne- raller n kr stalleşmes sorunu ancak “ y TO tasarımı” ve “kal tel ant skalant” dozajı le çözülür. TO koruyucusu UF’n n özell kler ne ve TO tasarımına kazandırdıklarına da b raz değ nel m... UF le f ltrelenm ş TO bes suyunda (S lt Dens ty Index) SDI 1-2 arası olur, “Toplam Katı Madde” 0,1 mg/L altına düşer ve suyun “Bulanıklık” değer 0,1 NTU olur ve bu üç parametrey UF üre- t c ler n n garant ed yor olması, özel- l kle TO ç n çok öneml d r. TO koruyucusu olarak UF kullanıldı- ğında TO tasarımında ve TO şlet m nde elde ed len avantajlar şunlardır: A. TO tasarımı ç n TO mambranı üret c ler n n yarattığı b lg sayar programlarında “SDI” değer ne göre TO mambran su geç ş hızı seç l r, SDI çok düşük olduğunda TO tasarımında mambranlardan daha çok y su elde ed l r. Dolayısıyla kum f ltres yer ne UF kullanıldığında daha az sayıda TO mambranı le TO tasarımı yapılab l r ve TO c hazı daha ucuza mal olur. B. UF’den “Kolo dal S l ka” g b çok küçük ve TO’ya zararlı katılar geçmed ğ ç n TO’nun bu sebeple tıkanma r sk ortadan kalkar. Sonuç olarak TO mambran yıkama şlem ve k myasal g der azalır, TO c hazı daha az “mecbur ” duruş yapar. UF le korunan TO C hazı SU DÜNYASI