Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 91. Sayı (Şubat 2016)

70 Su ve Çevre Teknolojileri / Şubat 2016 www.suvecevre.com REHBER • Gerçek zamanlı proses kontrolü k nc kademe (b yoloj k) arıtma- dan alınan onl ne/oÅ ne ölçümler yardımıyla sağlanmalıdır. • Kısa süreli ihtiyaçlara yönelik konfi - gürasyon değ ş kl ğ uygulanmama- lıdır. • Aktif çamur sisteminde, ölçümle - r n alınacağı ölçüm bölges proses karakter ze ed c n tel kte olmalıdır. Kısa devren n olduğu, karışımın az olduğu bölgeler seç lmemel d r. • Sürekli nitrifikasyon sağlanabilmesi ç n aerob k şartlardak oks jen sev - yes n n ölçülmes ve gerçek zamanlı kontrolü gerek r. • Denitrifikasyon prosesinin gerçek - leşt r ld ğ bölgede oks jen nd r- geme potans yel (ORP) veya n trat ölçümler yapılmalıdır. • Anoksik toplam hacim oranının (VD/V) gerçek zamanlı proses kont- rolünde %50 değer n aşmaması sağlanmalıdır. • Denitrifikasyon hacminde anaero - b k şartların oluşmaması ç n, gerekl n trat ger devr n n aerob k havuz- dan anoks k havuza yapılab lmes gerek r. Bunun ç n aşağıdak şletme parametreler n n en az b r n n kont- rol ed leb lmes şarttır. • Aerobik havuzdaki çözünmüş oksi - jen n kontrolü. • Anoksik toplam hacim oranının (VD/V) kontrolü. • İçsel geri devir (nitrat) kontrolü. • Biyolojik aşırı fosfor giderimi (EBPR) ç n B o-P havuzlarına çamur ger devr nden (RAS) ve/veya çsel ger dev rden gelecek çözünmüş oks - jen ve n tratın en aza nd r lmes gerek r. B o-P havuzlarında oks jen nd rgeme potans yel (veya N t- rat) ölçümler n n sürekl yapılması gerekmekted r. 8. Kaynaklar TS EN 12555-10 (2006). Atıksu Arıtım Tes sler - Bölüm 10: Güvenl k Kuralları, Türk Standartları Enst tüsü, Ankara. l larındak yük kayıpları kontrol ed l- mel d r. 7.1.2. Mekan k Havalandırma S stem Kontrolü Mekan k veya yüzeysel havalandı- rıcı s stemler n kullanılması durumunda aşağıda ver len yöntemler seç lerek çözünmüş oks jen kontrolü sağlanab l r: • İşletilen yüzeysel havalandırıcıların sayılarının ayarlanması • Şaft dönüş hızının otomatik olarak ayarlanması • Yüzeysel havalandırıcı dalma derin - l ğ n n ayarlanması (ek pmanın hare- ket etmes ya da çıkış savağının ayarlanması suret yle vb.) Mekan k havalandırma le çözünmüş oks jen n kontrolünde; • Oksijen ölçümü havalandırma ekip - manının oluşturduğu çalkantıdan uzakta, karışımın sağlandığı yüzeye yakın bölgede gerçekleşt r lmel d r. • Mekanik havalandırıcının kontrol ed ld ğ durumlarda aşırı ısınma, mekan k aşınma vb. olumsuz durumlar gözönüne alınmalıdır. 7.2. B yoloj k Azot ve Fosfor G der m 7.2.1. Ölçüm Yöntemler Atıksu arıtma tes s proses kont- rolünde, değ şken g r ş yükler n n arıtma ver m n olumsuz etk lememes ç n aşağıdak koşulların sağlanması gerekmekted r. B yoloj k azot ve fos- for g der m n n kontrol ed leb lmes ç n aşağıdak onl ne zleme c hazları kullanılmalıdır: • İyon Seçici Elektrotlar • Oto-Analizörler Ölçüm aralıkları (azam -asgar ), hassas yet ve cevap süres n n, proses ve kontrol s stem ne uygun seç lmes ve SCADA s stem le uyumlu olması gerek r. Oto anal zörlerde gerçekleşt r le- cek anal zlerde numune, gerekl olan ön şleme (f ltrasyon, şartlandırma vb.) tab tutulmalıdır. Numune alma ve anal z ç n öngörülen zaman, proses kontrolüne uygun olmalıdır. 7.2.2. Proses Kontrolü Proses kontrolü ç n aşağıdak şart- lar geçerl d r: • Biyolojik azot gideren sistemlerde, atılan çamur m ktarının (ve çamur yaşının) sürekl olarak kontrol ed l- mes gerekmekted r. • Seçilen proses kontrolü yönteminin, saatl k KOİ, TN, TP yükündek değ - ş mler ne cevap verecek n tel kte olması gerek r.