Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 91. Sayı (Şubat 2016)

66 Su ve Çevre Teknolojileri / Şubat 2016 www.suvecevre.com ht yaçları bakımından gerek duyu- lan esnekl ğe de müsaade etmel d r, • Seçilen proses kontrol ve otomas - yon s stem tüm arıtma s stem n n bütünlüğünü sağlamalıdır. 3. Proses Ölçüm Parametreler ve Ölçüm Noktalarının Seç m Öncel kle proses kontrolünün amacı, proses le olan l şk s , seç len kontrol yöntem ve parametreler n d ğer kont- rol s stemler le etk leş m açıklanma- lıdır. Kontrol ed lecek değ şkenler aşa- ğıda ver len kategor lerde değerlen- d r l r: • Giriş atıksuyunda birinci kademe arıtma şlemler • Hidrolik ve katı madde dengesi, • Geri devir debileri ve içsel geri devir kontroller • Hava ve oksijen teminleri • Kimyasal dozlama sistemleri (koa - gülan, organ k karbon vb.). Ölçüm ve kontrol s stemler n n hatalı çalışması veya arızalanması g b ac l durumlarda, önceden bel rlenm ş kr - terler n sağlanması ç n gerekl stra- tej ler planlanmalıdır. Aşağıda proses bazında öngörülen ölçüm noktaları, atıksu ve çamur akımları özel nde özet- lenm şt r (Şek l 1). Atıksu arıtma tes sler nde gerçek zamanlı olarak ölçülen parametreler aşağıda özetlenmekted r: REHBER • Akış, seviye, basınç ve sıcaklık • pH gibi kimyasal parametreler • İletkenlik, redoks, çözünmüş oksijen ve bulanıklık • Hat üzerinde amonyak, nitrit, nitrat ve fosfat • Aktif çamur konsantrasyonu. Ölçüm noktalarının seç m nde aşa- ğıdak hususlara uyulmalıdır: • Proses koşullarını en verimli şekilde yansıtmalıdır. • Diğer ölçüm cihazları ile etkileşimi olmamalıdır. • Ölçüm cihazı için önerilen uzaklık - lara ve yerleş me d kkat ed lmel d r. • Numune alma, ölçüm ve veri iletimi en kısa zamanda gerçekleşt rmel d r. • Numune almada, gerektiğinde ön şlem (f ltrasyon vb.) otomat k ola- rak gerçekleşt r lmel d r. 4. Kontrol S stem n n Yapılandırılması Kontrol s stem n n yapılandırılma- sında uyulması gereken temel koşullar aşağıda ver lmekted r: • Proseste ölçüm şekli, verilerin trans - fer , şlenmes le lg l kontrol şlev , proses (b r nc kademe arıtma, k nc kademe arıtma, çamur arıtımı vb.) bazında açıklanmalıdır. Kontrol ed - lecek koşullar prosese uygun olarak seç lmel d r; gerekt ğ nde model- leme le seç len değerler n uygun- luğu performans açısından tahk k ed lmel d r. • Hiyerarşik bir bilgisayar ağı kurulu - munda, b r veya b rden fazla mer- kez kontrol stasyonu tarafından h zmet ver len ve şlet len b rden fazla akıllı alt s stem düzenlenme- l d r. • Kontrol ve otomasyonun tasarımı ç n uygun konf gürasyon oluşturul- malıdır. Arıtma s stem n n büyük- lüğüne göre ana kontrol s stem ne bağlı alt kontrol s stemler de kuru- lab l r. • Bu tür ağların tasarımı, veri transfer hızı, let ş m protokoller ve alt stas- yonların şlevler n n yer ne get r lme- s ne da r koşullarla uyumlu olmalıdır. • Ağ (web) sağlayıcının işlevselliği, gerek arş v ver s gerekse anlık (on-l ne) ver sağlayab lmes yle bel rlen r. • Kontrol ve otomasyon sistemleri, nternet yoluyla sınırlı er ş me açık olmalıdır. 5. Kontrol Ed lecek Ek pmanların Özell kler Kontrol ed lecek ek pmanın özell k- ler aşağıda ver lmekted r: • Kontrol edilen ekipman, azami ve asgar koşullarda arıtma tes s n n ht yacını karşılayacak özell kte ve sayıda olmalıdır. • Değişken proses şartlarında kontrol şlem n kes nt s z olarak sürdüreb l- mel d r. • Ekipmanın kontrol işlevine kısa zamanda cevap vermes gerek r. • Veri iletimi açısından kontrol siste - m yle uyumlu olmalıdır. 6. İşletme Şartlarında Gerekl B lg ler Gerekl çıkış suyu kal tes , enerj tem n g b şletme şartlarına lâve ola- rak, bakım ç n nsan gücü ve organ zas- yonu da göz önünde bulundurulmalıdır. İşletme şartlarında gerek duyulan ver - ler aşağıdak ler ht va etmel d r: • Elektrik enerjisi temini, acil enerji tem n ve akaryakıtla çalışan jenera- törler dah l, enerj yönet m s stemle- Şek l 1. Proses bazında öngörülen ölçüm noktaları