Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 91. Sayı (Şubat 2016)

64 Su ve Çevre Teknolojileri / Şubat 2016 www.suvecevre.com REHBER 1. Proses Kontrolünün Amacı A tıksu arıtma tes sler n n şle- t lmes nde, şletme kal tes ve mal yet etk nl ğ n n sağlanması amacıyla kontrol ve otomasyon s stem- ler kullanılır. Söz konusu s stemler, çıkış suyu kal te parametreler n n zlenmes ve tes s n bakımının planlanması ç n yapılan şlemler n kayıt altına alınma- sına yardımcı olur (TS EN 12555-10, 2006). 2. Uygulama Esasları ve Genel Şartlar Bu bölüm, eşdeğer nüfusu (EN) 50’n n üzer ndek yerleş mler ç n yapıl- mış atıksu arıtma tes sler n n, kontrol ve otomasyon s stemler ne da r asgar şartları çermekted r. Gerekt ğ nde kontrol s stem , atıksu arıtma tes s n n toplama alanındak kanal zasyon s s- temler n n kontrolünü de kapsayacak şek lde tasarlanab l r. S stemler hak- kında temel b lg ler ver lmekle b rl kte, söz konusu bölüm, mevcut s stemler n tamamını kapsamamaktadır. Burada ver lenlere ek olarak daha ayrıntılı b l- g ler, lg l kaynaklara başvurularak elde ed leb l r. Otomasyon ve proses kontrol s s- tem seç m nde aşağıdak genel şartlar sağlanmalıdır: • Proses kontrolü gerçek zamanlı uygulanab lmel d r. B r başka dey şle, onl ne/oÅ ne ölçüm, ver - ler n şlenmes ve kontrolü ç n har- canan toplam süre, proses n maruz kaldığı değ ş mden daha kısa olma- lıdır, • Farklı arıtma seçeneklerine göre kontrol s stem le yatırım ve şletme g derler de dah l toplammal yetler, bu aşamada tahm n ve kontrol ed l- mel d r. Karmaşık b r kontrol s ste- m n n tecrübel ve eğ t ml personel gerekt rd ğ hususu göz önünde bulundurulmalı; ht yaca tes s n büyüklüğü ve proses n karmaşıklı- ğına göre cevap ver lmel d r, • Kontrol ve otomasyon kavramı, arıtma şlemler ne, çalışanların b lg sev yeler ne ve tecrübeler ne bağlı olarak, her b r atıksu arıtma tes s ç n özel olarak tasarlanmalıdır. Bu kavram, bazı b leşenler n çalışma- ması g b özel durumlarda, şletme (*) 2012 yılında T.C. Orman ve Su İşler Bakanlığı Su Yönet m Genel Müdürlüğü tarafından, İTÜ Çevre Mühend sl ğ Bölümü’nün katkılarıyla hazırlanan Atıksu Arıtma Tes sler Tasarım Rehber ’nden derlenm şt r. DOÇ. DR. H. GÜÇLÜ İNSEL Proses Kontrolü ve Otomasyon