Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 90. Sayı (Ocak 2016)

www.suvecevre.com 28 Su ve Çevre Teknolojileri / Ocak 2016 YORUM Sera gazı (CO 2 ) eşdeğeri, Milyon ton) Dünya toplamının yüzdesi Fert başına emisyon (ton CO 2 eşdeğeri) Çin 9.764.7 22.7 7.2 ABD 6.854.7 16.0 22.0 AB28 4.751.1 11.1 9.4 Hindistan 2.2772.5 6.5 2.3 Rusya 2.223.5 5.2 15.5 Dünya Toplamı 42.968.1 100.0 6.1 Bilgi: Türkiye 411.7 0.8 6.2 Tablo 1. Sera Gazı Emisyonları - En Kirletici Beş Ülkenin Payı (Yeldan,2015) m s n n karbon yoğunluğu 1990-2010 yılları arasında 0,61 den 0,3’e düşerek yaklaşık %50 düzey nde azalmış. (Bu azalmada b r m malatta havaya atılan CO 2 düşürülmes yanında enerj üret - m nde kömür yer ne doğal gaz kulla- nımı, enerj tasarrufu, atıklardan st - fade, ver ml l k ve d kkatl şletme g b faktörler etk l / A. Samsunlu). Enerj taleb se yıllık %6-7 düzey nde artış gösterm ş. Dünya Bankası ver ler ne göre Türk ye’de k ş başı elektr k tüke- t m 2854 kw/saat olup, bu değer de OECD ortalamasının oldukça altında.” Tablodak sera gazı em syonlarını ve açıklamaları d kkate aldığımızda, küre- sel ortama sıcaklık artışını 2 derecen n altında tutmak ç n 1870’ten ber toplam sera gazı salım m ktarımızı 2 b n 900 g gaton le sınırlandırmak zorundayız. Bu karbon bütçes n n 2/3’ünü 2011 t ba- r yle tüketm ş bulunuyoruz. Bu durumda 2050 sonrası küresel sera gazı em syon- larının net olarak sıfıra ulaşması gerek - yor. Güvenl l m t olan 2 °C ve altında kalab lmek ç n 2030’a kadar, düşük karbonlu elektr k ve enerj ver ml l ğ ne yıllık olarak 100m lyar dolar yatırım şart. em syonları ç ndek payı %0,7 düze- y nde. Bu rakamlara karşılık Ç n’ n sera gazı em syonları 2012 yılında yaklaşık 10 m lyar ton, ABD’n n sera gazı em syon- ları se 5,5 m lyar tona ulaşmış. Dünya genel nde bakıldığında küresel em s- yonların %55 payına sah p üç bölge; Ç n, ABD ve AB ülkeler olarak karşımıza çıkıyor. Bu %55’l k pay çer s nde Ç n’ n payı %29, ABD’n n %15 ve AB’n n se %11. 2012 yılı ver ler ne göre Türk ye’n n k ş başı sera gazı em syon m ktarı 5,9 ton. Bu değer 0ECD ortalamasının yaklaşık üçte b r ne, AB ortalamasının yarısına tekabül ed yor. Türk ye ekono- dünya ortalamasını yakalamış durumda (Yeldan, 2015). Tablo 1’de bel rt len değerler ve Türk ye’n n durumu hakında Prof. Dr. Mehmet Em n B rpınar daha kapsamlı b r değerlend rme yapmış: “Türk ye, Dünya Bankası sınıflandırmasına göre gel şmekte olan üst-orta gel r grubu ülkes , 2012 yılı t bar yle 75,6 m lyon olan nüfusumuz, 1990 yılından ber %30 artış gösterm ş, Türk ye’n n sera gazı em syonları se 1990-2012 yılları arasında 187 m lyon tondan 440 m l- yon tona yükselm ş. Buna rağmen 1950 yılından ber Türk ye’n n kümülat f sera