Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 90. Sayı (Ocak 2016)

Su ve Çevre Teknolojileri / Ocak 2016 21 www.suvecevre.com bu yüzyılda küresel sıcaklık artışını 2 derece altında tutmak ve sanay önces sev yeler n 1,5 derece üstünde b r artışla sınırlandırab lmek ç n çaba sarf etmekt . Bu dd alı ve öneml amaçlara ulaşab lmek ç n uygun f nansal kaynak- lar devreye sokulacak. Böylel kle, gel ş- mekte olan ülkeler le ve savunmasız ve hassas ülkeler n kend ulusal hedefler doğrultusunda daha güçlü eylemlerde bulunmaları sağlanacak. Anlaşma, eylemler harekete geç reb lmek ç n gerekl temel unsurları çer yor. Uzun döneml düzenlemelerle b rl kte, ülke- ler em syonlarını olab ld ğ nce hızlı b r şek lde azaltacak ve kl m değ ş kl ğ yle mücadeleye yönel k gelecek hedefler n çeren ulusal eylem planlarını sunmaya devam edecekler. Ülkeler, anlaşmaya l şk n azaltım ve uygun görülürse uyum eylemler n de çerecek olan ulusal katkılarını (Nat onally Determ - ned Cont but on-NDC) her beş yılda b r sunacak ve dolayısıyla uzun dönemde st krarlı b r şek lde dd alarını yükselte- ceklerd r. İkl m eylemler 2020 önces dönemde de hızlandırılacaktır. Ülkeler hem azaltım hem de uyum alanında fırsatları değerlend recek, 2020 yılı t - bar yle kl m f nansmanının 100 m lyar doların üstüne çıkarılmasına yönel k net b r yol har tası bel rleyecekler. Anlaşma, gel şmekte olan ülke- lere desteğ de güçlend recekt r. Par s Anlaşması, gel şmekte olan ülkelere elver şl desteğ vurgulamış ve ulus- lararası şb rl ğ ve destek vasıtasıyla kl m değ ş kl ğ ne uyumun bel rg n olarak güçlenmes ne yönel k küresel b r hedef bel rlem şt r. Hâl hazırda gel ş- mekte olan ülkeler n kend tem z, kl m değ ş kl ğ ne d rençl gelecekler n kur- mak ç n dd alı ve kapsamlı çabaları, gel şm ş ülkeler tarafından sağlanan f nansmanın artması ve gönüllü şb rl ğ le desteklenecek. Yen anlaşma altında, gel şmekte olan ülkeler n dünyanın kl m değ ş kl ğ le mücadeles nde kapas teler n n gel şt r lmes ve kend - ler ne kl m açısından güvenl teknolo- j ler n sağlanmasına yönel k uluslararası şb rl ğ konusu güçlend r ld . SU&ÇEVRE: Anlaşma’nın önem s zce ned r? FATMA GÜLDEMET SARI: B ld ğ n z üzere, B rleşm ş M lletler İkl m Değ ş k- l ğ Çerçeve Sözleşmes 21 Mart 1994 tar h nde, Sözleşmeye bağlı olarak kabul ed len Kyoto Protokolü se 2005 yılında yürürlüğe g rm şt . Bugün Tür- k ye de dah l olmak üzere 190’dan fazla ülke hem Sözleşme’ye hem de Proto- kole taraf. Bununla b rl kte, uluslararası toplum uygulama dönem 2020 yılında sona erecek olan Kyoto Protokolü’nden sonra yürürlüğe g recek olan yen b r kl m anlaşmasının kabul ed lmes amacıyla son dört yıldır sürdürdüğü müzakereler Par s’te gerçekleşt r len 21. Taraflar Konferansı’nda tamamladı. Konferans sonucunda Par s Anlaşması, 195 ülken n oyb rl ğ yle 12 Aralık 2015 tar h nde kabul ed ld ve böylece dünya, küresel kl m değ ş kl ğ yle mücadelede yen b r döneme g rd . Par s Anlaşması’nın en öneml özel- l ğ , Kyoto Protokolü’ne göre oldukça kapsayıcı olmasıdır. B l nd ğ üzere Kyoto Protokolü uyarınca Protokolün Ek-B l stes nde yer alan taraflar, sera gazı azaltım taahhüdünde bulunan ülkelerd ve bu ülkeler n sayısı sınırlı olduğu g b em syonları da küresel em syonların az b r kısmını teşk l ed - yordu. Par s Anlaşması se, 195 taraf ülken n oyb rl ğ yle kabul ed lm ş olma- sının yanı sıra b rçok ülken n em syon azaltım taahhüdü verd ğ b r anlaşma olmuştur. Par s önces nde alınan 19. ve 20. Taraflar Konferansı kararları le bütün Taraf ülkelerden 2015 yılının Ek m ayına kadar yen anlaşma ç n azaltım le sten rse kl m değ ş kl ğ ne uyumu da kapsayan ulusal katkılarını (INDC’ler) sunmaları talep ed lm şt . Bugün t ba- G eçt ğ m z yılın son günler nde Par s’te gerçekleşt r len B r- leşm ş M lletler İkl m Değ ş kl ğ Çerçeve Sözleşmes ’n n 21. Taraflar Toplantısı (COP21) zlen mler n ve 2020 yılın- dan t baren Kyoto Protokolü’nün yer ne geçecek Par s Anlaşması’yla lg l düşünce ve yorumlarını der- g m zle paylaşan Çevre ve Şeh r- c l k Bakanı Fatma Güldemet Sarı, “Canlı varlığının devam edeb lmes , göçler n ve savaşların engellenmes , gıda güvenl ğ n n sağlanması, doğal kaynakların korunması, Yen İkl m Anlaşması’nın hedefler n n ve ülke- ler n taahhütler n n yer ne get r l- mes ne bağlı... İkl m değ ş kl ğ le mücadele ve düşük karbonlu, d rençl ve sürdürüleb l r geleceğe yönel k eylem ve yatırımları ortaya koyan ve lk kez bütün m lletler ortak b r hedef etrafında b r araya get ren bu tar hsel anlaşmanın uygulanması, hedeflere ulaşılması ve yakalanan s nerj n n devam ett - r lmes , dünyanın geleceğ ç n esas- tır” d yor. SU&ÇEVRE: B rleşm ş M lletler İkl m Değ ş kl ğ Çerçeve Sözleşmes ’n n 21. Taraflar Toplantısıyla lg l zlen mler n z özetleyeb l r m s n z? FATMA GÜLDEMET SARI: İkl m değ - ş kl ğ yle mücadele ve düşük karbonlu, d rençl ve sürdürüleb l r geleceğe yönel k eylem ve yatırımları ortaya koyan Par s Anlaşması, 195 ülke tara- fından kabul ed ld . Par s Anlaşması lk kez tümm lletler tar h , güncel ve gele- cektek sorumluluklarına dayanan ortak b r hedef etrafında b r araya get rd . Bu evrensel anlaşmanın temel amacı, Paris Anlaşması, gelişmekte olan ülkelere desteği de güçlendiriyor.