me çalışmaya başladığında bir çok işletme sorunları ile karşılaşılır. Çünkü "Proses Suyu Hazırlama" teknikleri, tesisat mühendisliğinin uzmanlığı içinde değildir. Yatırımcının "Su Tekniği" konusunda bir uzmana danışması ve danışmanlık ücreti vermesi ülkemizde alışılmış bir yöntem değildir. 4. Suların Filtrasyonu: Çok geniş ve derin bir konu olan su filtrasyonu konusunda işleticinin filtre uzmanı olmasını bekleyemeyiz. Ancak bir işletici özet olarak şu bilgileri aklında tutmalıdır: • Filtrasyon genelde tek bir filtre cihazı ile yapılamaz, çoğu zaman kademeli filtrasyon gerekir, her işletmeye göre bir filtrasyon sistemi tasarlanır. • Çok kaliteli su kullanan tesislerin dahi su filtresine ihtiyacı vardır. Çünkü su filtresi bir sigorta görevi yapar, ileride olabilecek risklerden tesisi korur. • Her işletme ve proses için filtrasyon sistemi ve kalitesi değişiktir, filtrasyomın su sistemi üzerinde hangi noktada yapılacağı işletmenin türüne göre değişir. • Filtreler kanları tutmakla kalmazlar, içlerinde bakteri de üretirler. Bu bakteriler hem filtrenin kendisine, hem ele su sistemine ve prosese zarar verirler. Bakterilerin ürememesi için tedbirler almak şarttır. • Filtre satan ticari kuruluşlar "kelime oyunları" ile müşterileri şaşırtabilirler. Örneğin, su tekniği ile uğraşan kuruluşlara göre "kum filtresi" içinde kuartz kumu tabakaları olan büyük hacimli bir cihazdır. Oysa, kelime oyunu ile, "kum filtresi" isteyen müşteriye "kumu tutan" yumruk büyüklüğünde telli bir filtre satıldığına bazen şahit oluyoruz. S. Suların Dezenfeksiyonu: Her işletmede proses gereği veya personelin su ihtiyacı için su dezenfeksiyonu gerekir. Dezenfeksiyon; su içinde bulunan, insana veya prosese zararlı canlıların (mikropların) alınması veya yok edilmesidir. Dezenfeksiyonun önemi ve uygulama şekli her işletmeye göre değişir. Bugün dünyada clezenfeksiyon maksadı ile Klor, Ultraviyole, Ozon Gazı, Mikrofiltrasyon, Ultrafiltrasyon, Ters Ozmoz, Distilasyon, Kaynatma, Radyo- ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 9 aktivite gibi yöntemler kullanılmaktadır. Her bir yöntemin iyi ve kötü tarafları bulunduğu için işletme açısmclan ela iyi ve kötü tarafları tartışılmalı ve buna göre bir yöntem seçilmelidir. 6. Buhar Kazanı Besi Suyu: Buhar kazanı için besi suyunun hazırlanması ve buhar kazanı içindeki suyun belli bir standartta tutulması yöntemleri her işletme için farklıdır ve çok önemlidir. İşleticinin bu konuda çok iyi bilgilenmesi gerekir. Çünkü su konusunda yapılan yanlışlıklar işletmeyi ekonomik zarara sokar. Fakat yazının başında belirttiğimiz nedenden dolayı, buhar kazanının işletmeye getirdiği ekonomile zarardan bir çok patronun bilgisi olmaz. 7. Soğutma Suyu: Bir çok tesiste soğutma suyu buhar kazanı suyu kadar önem taşır. Bu tesislerde konclenser, ısı eşanjörü, plastik enjeksiyon kalıbı, punto kaynağı gibi cihazlar içinde kireçlenme oluşması, yosun ve mikrobiyolojik nedenler ile sistemde tıkanmalar olması veya soğutma borularının elektro-korozyon sebebi ile delinmeleri işletmeyi çok zarara uğratır. Soğutma suyunun önemli olduğu işletmelerde işleticinin soğutma suyu kimyasmı ve fiziğini çok iyi öğrenmesini öneririz. 8. Su Kimyasalları Teknikleri: Buhar kazanında, soğutma sularında ve su kullanılan birçok proseste uygulanan su kimyasalları çok çeşitlidir. Yanlış kullanılan kimyasalların birçok yan tesirleri olur, bunları düzeltmek için başka kimyasallar gerekir ve sonuçta işletme çok pahalıya malolur. İşleticinin bütün kimyasalları öğrenmesini bekleyemeyiz. En önemli husus kullanılacak kimyasalın kalitesinden ziyade bu konuda hizmet veren "en bilgili ve en güvenilir" şirkete ulaşabilmektir. 9. Kireçlenmenin Önlenmesi: Tesislerdeki su sorunlarından birisi ele su kullanan sistemler içinde kireçlenmenin oluşmasıdır. Su sisteminin durmasına veya para kaybetmesine yol açan bu sorunun en aza indirilmesi bugünkü teknikler ile mümkündür. İşleticinin öncelikle "kireçlenme"nin tekniğini ve sebeplerini öğrenmesi, sistemde dolaşan suyun kalitesini iyi takip etmesi iyi olur. Bu bilgiler edinildikten ve yakın takip yöntemleri bulunduktan sonra kireçlenme mücadelesi için teşhis konabilir. Kireçlenme mücadelesinde etkili olan ve bugün kullanılan yöntemler şunlardır: Yumuşak su kullanımı, kimyasal kullanımı ve suyu fiziksel olarak şartlandıran frekans jeneratörü tatbikatı. 1O.Suyun Kimyasal Kalitesinin İyileştirilmesi: H2O molekülünden başkaca çözünmüş mineraller içeren suyun içindeki bu minerallerin azaltılması veya sertlik yapan kalsiyum ve magnezyum iyonlarının alınarak yerine sodyum iyonları verilmesi gerekebilir. Suyun kimyasal kalitesinin yükseltilmesi iki yöntem ile yapılabilir: Reçineli su tasfiye cihazları ve ters ozmoz cihazları. Reçineli cihazların diğer adı "İyon Değiştirici"clir. Bu cihazların en çok kullanılanları su yumuşatma cihazlarıdır. Bu cihazlar içinde bulunan reçineler sudaki kalsiyum ve magnezyumu alıp bunların yerine sodyum verir. Reçineli cihazlar grubuna giren "Deiyonize" veya "Demineralize" cihazları ise suyu içindeki bütün çözünmüş minerallerden arındırarak saflaştırırlar. Ters ozmoz cihazları yalnızca su basıncı ile suyu, içindeki minerallerden % 95 - 99 mertebesinde arındırırlar. Bu teknikte su, içinde bulunan bakterilerden ele tamamen arınır. Proses suyu kalitesinin yetersizliği nedeni ile işletmeler zarar eder. İşletmelerde kullanılan suyun kalitesinden kaynaklanan sorunlar nedeniyle işletmelerin ne kadar çok ekonomik zarara uğradığı henüz ülkemizde dile getirilmiyor ve hesaplanmıyor. İşletmelerdeki bu zararların önlenebilmesi ve tesislerin daha ekonomik şartlarda çalışması için işletici yukarıda özetlenen konularda bilgilenmeli veya işletmeler bir Su Tekniği Danışmanı'nclan hizmet almalıdır görüşündeyiz. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=