Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 89. Sayı (Aralık 2015)

58 Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 2015 www.suvecevre.com karşılanır ve aynı geç ş performan- sına sah p d sk t p kurutucu, çok daha küçük boyutta nşa ed leb l r. Burada kullanılan ek pmanlar, tekl prosesler le aynıdır. 9.1.4. Dönen Borulu Kurutucular Dönen borulu kurutucularda, kuru- tucunun ç ne yerleşt r len r j t boru takımı, doymuş buhar kullanılarak ısıtılır. Arıtma çamuru sürekl olarak dönen ceket ç nden karıştırılır ve boru takımının üzer ne atılır. Burada, eleme ve nce toz ayırımı sonrasında elde ed len ürün yaklaşık %90 la %95 kuru katı madde çer kl tozsuz b r granül- dür. Borulu dönen kurutucular, 100 kg (H 2 O)/saat’ten 8.000 kg (H 2 O)/saat’e kadar su buharlaşma performanslarına göre boyutlandırılab l r. Tüm temaslı kurutucularda olduğu g b , az m ktarda egzoz su buharı oluşur. Tes s n kont- rollü başlatma ve kapatılması yaklaşık 1 saatte gerçekleş r. Tes s teknoloj s n- den dolayı kural olarak b r ger karışım planlanmalıdır. 9.2. Konveks yon T pl Kurutucular 9.2.1. Tambur T pl Kurutucular Tambur t pl kurutucular özell kle tam kurutma ç n kullanılır. Macun kıva- mında atık g r ş mümkün olmadığı ç n kurumuş çamur le ham çamur karıştı- rılarak s steme beslen r. Kuruma sürekl olarak çalışan döner tamburlarda ger- çekleşt r l r. Tambura çamurun beslen- mes , tamburun doluluk oranına bağlı olarak sıcak gaz akımı ve yönlend r c plakalar le veya tambura doğru eğ ml yapılar le gerçekleşt r l r. Tambur t pl kurutucular ç n şemat k şek l, Şek l 24’te ver lm şt r. Proses gazı kuru çamurdan katı ayı- rıcıda (torba f ltre veya s klon) ayrılır, sonra katılar elek ün tes ne gönder l r. Elek üzer nde kalan kaba tanec kler öğütücüde parçalandıktan sonra elek altına geçen çok nce materyal le b r- l kte karıştırıcıya gönder l r. Kuru mal- zeme doğrudan s stemden çek l r. Döner kurutucu çer s ne ısı g r ş k yoldan yapılab l r. B r nc s sıcak gaz akı- mının ısı eşanjöründe 400 - 450˚C’ye ısıtıldıktan sonra s steme ver lmes (dolaylı kurutma) veya yakıcı gazın doğrudan döner tambura ver lmes le (doğrudan kurutma) gerçekleşt r - l r. Döner tamburdan çıkan gaz akımı yakıcıya gönder l r. Proses kontrolü çamurun sıcaklık prof l ne göre ayarlanır. S steme sab t çamur g r ş nde, hava/egzoz su buharı karışımının sıcaklığı le kuru ürünün katı oranı doğru orantılı olarak değ şmek- ted r. Bu nedenle s stem n kontrolü, yakıcıdak sıcaklığı ayarlayarak gerçek- leşt r l r. Bu s stemde %88 ve üzer nde katı madde oranı elde ed leb l r. Döner tamburda çamurun geç ş süres göre- cel olarak uzun olduğu ç n sıcaklık dal- galanmaları gözlen r ve s stem kontrol etmek zor olur. 9.2.2. Akışkan Yataklı Kurutucular Akışkan yatakta kurutma temaslı ve konveks yon le ısıtmanın b rleş m d r. Bu s stemde akışkanlaştırma, har c b r blower le sağlanır. Bu sayede çamur part küller askıda tutulur ve yoğun b r karıştırma gerçekleşt r l r. Sab t b r akış- kan yatak oluşumu le s stem n f z ksel özell kler değ şmekted r. Bu özell kler şunlardır: • Yatağın en kesiti üzerinde geniş sab t sıcaklık gradyanı oluşur. • Akışkan yatakta partiküller, sıvıya benzer davranış göster rler. • Değişken hava debilerinde sabit basınç kayıpları gözlen r. • Temaslı (akışkan yataktaki buhar boruları) ve ısıtılmış hava/gaz le konveks yonlu ısıtmanın b rle- ş m nden oluşmuş yüksek ısı ve madde let m gerçekleş r. Akışkan yatakta kurutma s stemler şemat k şekl , Şek l 25’te ver lm şt r. Akışkan yataklı s stemler tam kurutma ç n kullanılır. Tabandan hava del kler le beslenen gaz, yatağın akış- kanlaşmasını ve açığa çıkan su buharı- nın g der lmes ç nd r. Yataktan çıkan nce toz part küller s klonda ayrılarak Şek l 25. Akışkan yataklı kurutucunun proses akış şeması (ATV-DVWK-M 379E, 2004) REHBER Şek l 24. Tambur t pl kurutucunun (dolaylı kurutma) proses akış şeması (ATV-DVWK-M 379E, 2004)