Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 89. Sayı (Aralık 2015)

Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 2015 29 www.suvecevre.com SU&ÇEVRE: MEM-TEK hakkında blg alablr myz? Neden kuruldu ve ne tür mkanlara sahp? PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU: Tür- kye, su stres altındak ülkelerden br olduğu çn su ger kazanımı ve desa- lnasyon gb alternatf su kaynakları sağlayan teknolojler yakın gelecekte çok öneml br hale gelecek. Bununla brlkte Türkye’de membran sstemler yaygın olarak kullanılmalarına rağmen polmerk veya seramk membranların üretm çn herhang br tess bulun- muyordu. Membran blmve teknolojs global ölçekte de mevcut su kaynakla- rının tükenmeye başlamasıyla çok fazla önem kazanmaya başladı. Membran üretm yüksek teknoloj, blg brkm ve deneym gerektryor. Membran teknolojs henüz yaygın kullanım çn yeterlucuzlukta da değl. Bu kapsamda Türkye’de membran üretmek, modül ve proses gelştrmek, membran teknolo- jlerüzerne çalışan araştırmacılara fır- satlar sunmak ve global membran bl- mne katkıda bulunmak amacıyla (Kal- kınma Bakanlğı’nın da desteğyle) 2010 senesnde Ulusal Membran Teknolojler Araştırma Merkez (MEM-TEK) projesn başlatmıştık. Breysel araştırmaları ve dğer ünverstelerdek çalışmaları tek br merkezde toplamayı amaçlıyorduk. İstanbul Teknk Ünverstes’nn Maslak kampüsündek Blm ve Tek- noloj Parkı’nda faalyet gösteryoruz. Membran Üretm Araştırma Grubu, Modül Gelştrme Araştırma Grubu ve Proses Gelştrme Araştırma Grubu olmak üzere üç araştırma grubumuz var. Merkezmzn toplam alanı 1000 metrekare. SU&ÇEVRE: Laboratuvarlarla lgl ayrıntı alablr myz? PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU: Labora- tuvarı oluştururken membranlar le lgl bütün htyaçların br çatı altında ola- cağı br konsept düşündük. Bu konsept çersnde “Membran Üretmve Gelşt- rlmes”, “Modül Gelştrlmes”, “Proses Gelştrlmes” “Enstrümental Analz” laboratuvarları ve “Smülasyon Labora- tuvarı” olmak üzere 5 temel laboratuvar var. Bu 5 laboratuvar aynı çatı altında ve brbrler le organk lşk çersndeler. Bu konseptn şöyle br faydası oluyor; örneğn üretlen br membran hızlı br şeklde aynı çatı altında karakterze ed- lp, modül halne getrleblyor. Oluştu- rulan modüller proseslerde deneneb- lyor. Karakterzasyon ve proseslerde stenlen sonuç elde edlemyorsa hızlı br ger dönüş yapılablyor. Bu özellk, laboratuvara sonuca ulaşma yönünden hem hız kazandırıyor hem de pek çok farklı projenn ahenk çersnde yürü- mesn sağlıyor. Prof. Dr. Dnçer Topacık Ulusal Membran Teknolojler Uygulama ve Araştırma Merkez (MEM-TEK) dah- lnde üç adet “Membran Üretm ve Gelştrlmes Laboratuvarı” bulunuyor. Br numaralı laboratuvarda, laboratuvar ve plot ölçekldüz plaka membran üre- tmgerçekleştrleblrken, knumaralı laboratuvarda plot ölçeklhollow fber membran üretm gerçekleştrlebl- yor. Ayrıca br numaralı laboratuvarda nanofltrasyon ve ters ozmos membranı üretm çn plot ölçekl nce kompozt flm kaplama maknes bulunuyor. Üç numaralı laboratuvarda se hem plot hem de laboratuvar ölçeklelektrospn- nng chazları mevcut. Bu laboratuvarda se nanofberlerden membran fltre üre- tmüzernde çalışılıyor. “Modül Gelştrme Laboratuvarı”nda, çapraz akışlı hollow fber memb- ran modüller, spral sargılı membran modüller, MBR çn vakum prensbyle çalışan hollow fber modüller le düz plaka membran modüller üretlebl- yor. Ayrıca yenlkçmodüller üzernde çalışılablyor. “Proses Gelştrme Laboratuvarı”nda, üretlen membranların ve membran modüllernn performansları test ed- leblyor. Yenlkç prosesler üzernde çalışılıyor, mevcut proseslern yleşt- rlmes sağlanıyor. Ayrıca farklı sektör- lern atıksularının arıtılablrlk testler bu laboratuvarda yürütülüyor ve uygun arıtma prensplergelştrlyor. “Karakterzasyon Laboratuvarı”nda, üretlen membranların fzksel ve km- yasal özellkleren son teknoloj chaz- larla analz edleblyor. Ayrıca su ve atıksu karakterzasyonları da bu labo- ratuvarlarda yapılablyor. Plot Ölçekl Sstemler Laboratuvarı”nda pek çok membran prosesplot ölçeklsstemler halnde bulunuyor. İstanbul Kalkınma Ajansı’nın katkısı le kurulan “Smülas- yon Laboratuvarı”nda se Workstaton Blgsayar, ANSYS Fluent ve CFX Smü- lasyon programı, Comsol Multphyscs programı ve Soldworks programı mev- cut.