Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 88. Sayı (Kasım 2015)

Su ve Çevre Teknolojileri / Kasım 2015 57 www.suvecevre.com Hangi sürücü sisteminin kullanıla - cağına karar ver l rken, toplam şletme mal yetler de göz önünde bulundu- rulmalıdır. Pnömatik sürücü sistemleri, kazanımda, elektr kl sürücü s stemler n- den 8-10 faktör daha ucuzdur. İşletme mal yetler , strok uzunluğu ve çevr m süres ne göre, elektr kl sürücülerde olduğundan daha yüksekt r. Bu nedenle, kend ler n on yıldan uzun b r sürede amorti edebilirler. Proses endüstrisinde ağırlıklı olarak karşılaştığımız çet n çevre ve çalışma koşullarına, yüksek ısı fark- ları, k r ve yüksek nem oranlarına karşın pnömat k tahr k s stemler ortalama 1 m lyon anahtarlama çevr m uzunlu- ğundak ekonom k ömürler sayes nde şlevler n her türlü armatürden daha uzun süre yer ne get reb lmekted r. Korozyona karşı korunmuş, -20 la +80 °C (hatta özel vers yonlarda -40 ... +120 °C) aralığında ısıdan, nemden etk lenmeyen pnömat k komponentler mevcuttur. Komple paslanmaz çel kten mal ed len vers yonlar korozyona aşırı derecede dayanıklıdır. Pnömatik, sadece son konum sor - gulaması ve basınçlı hava besleme şebekes n n gözet m altında tutulması gerekt ğ , kurulumu kolay, çok yalın bir teknolojidir. Pnömatik tesis bir kere kurulduktan sonra tıkır tıkır çalışır, gözü- nüz arkada kalmaz. Yıllardır uygulanan pnömat k tahr k s stemler sağlamlıklarını ve uzun ömür- lülükler n her alanda kanıtlamışlardır. Çünkü elektr ksel tahr k s stemler ne kıyasla daha az parçadan oluşmakta ve bu nedenle daha az arızalanmaktadır. Üstel k pnömat k tahr k s stemle- r n n sürekl yük yetenekler vardır ve ekonom k ömürler boyunca bakım gerekt rmezler. Ne yağ değ ş m ne de ek yağlama gereks n m yoktur. Düşük mal yetl olması neden yle, manuel armatürler n sonradan otomas- yonu b le kâr sağlar. Özell kle elektr ksel tahr k teknoloj s yle karşılaştırıldığında, valf adalarıyla gerçekleşt r len dağınık esaslı otomasyon konseptler n n öneml mal yet avantajlarını beraber nde get r- d ğ görülecekt r: Yüzde 50’n n üzer nde dah tasarruf mümkündür. Enerj ver ml l ğ yüksek çözümler Pnömatik tahrikler yalnızca basınçlı hava üret m ve kontrolü ç n elektr k enerj s ne ht yaç duyarlar. Esas hareket, tahr k basınçlı hava etk s yle gerçekleş r. Elektr ksel tahr k s stemler nde s steme g ren elektr k enerj s n n b r kısmı ısıya dönüşüp, b r kısmı da d şl s stemler tarafından tüket l rken, pnömat k tahr k s stemler sadece b r p stona ve tahr k şaftına ht yaç duyar. Böylece “l neer“ basınçlı hava kuvvet b r döner harekete dönüştürülür. Pnömatik tahrik sistemleri aşırı yük emn yetl oldukları ve tahr k kuvvet bas tçe basıncı yükselterek gerçek- leşt r leb ld ğ ç n genelde elektr ksel tahr klerde olduğundan daha küçük boyutlu, haf f komponentler uygulana- b lmekted r. Sızıntısız ve kaçaksız b r tes sat kurulup, tes s doğru boyutlan- dırıldığında bu şek lde enerj y yüksek ver mle kullanan çözümler üret leb - l r. Festo ürünü pnömat k s stemlerle 50.000 N’a kadar yüksek kuvvetler ve 10.000 Nm’ye kadar dönme momentler mümkündür. Pnömatik tahrik sistemleri vol - taj düşüşünde devreye g ren “açık“, “kapalı“ ve “dur“ olmak üzere üç ac l durum fonks yonuna sah p olup, alçak işletme basınçlarına izin verirler. Pnö - mat k tahr kler, örneğ n patlamaya karşı korumalı namur valfler ve lg l bob nler kullanıldığında, yan patlama tehl kes olan ortamlarda uygulanmaya çok uygundurlar. Valf ve valf adaları bu g b uygulamalarda patlama r sk taşı- yan alanın dışında kurulur. Patlama riski taşıyan bölgedek pnömat k tahr kler se üç hortumla beslen r, kontrol elektron ğ de y ne tehl kes z bölgeye kurulab l r. Pnömatik tahrik sistemleri standart olarak 1. bölgeye kadar ATEX z nl d r. l