Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 88. Sayı (Kasım 2015)

54 Su ve Çevre Teknolojileri / Kasım 2015 www.suvecevre.com stab l ze ed lm ş b yokatıların uzak (>60 km) mesafedek ç mento fırınlarında ek yakıt olarak kullanımı ç n genelde termal kurutma uygulanması, nakl ye masraflarının azaltılması bakımından zorunlu olmaktadır. Yakın c varda büyük mera, tarım ve/veya bozulmuş maden alanları- nın bulunduğu durumlarda, stab l ze ed lm ş arıtma çamurlarının doğrudan (toprak ç ne) veya termal, solar veya b yo kurutma sonrası araz ye uygulan- ması uygun b r seçenek olacaktır. Türk ye’de, büyükşeh rler dışındak yerleş mler de kapsamak üzere, atıksu arıtma tes s çamurlarının bertarafında uygulanab lecek seçenekler n toplu göster m , lg l temel mevzuat ve şleme yöntemler le b rl kte Şek l 7’de topluca özetlenm şt r (F l bel , 2015). Büyükşeh rler dışındak , yerleş m- lerde endüstr yel atıksularla kontam ne olmamış, tehl kes z atık n tel ğ ndek arıtma çamurlarının stab l ze ed ld k- ten sonra bel rlenm ş alanlarda ara- z ye uygulanması, kompostlaştırma veya termal kurutma sonrası park- bahçelerde, tarım alanlarında ya da bozulmuş alanların ıslahında kullanıl- maları mümkündür. Şek l 7. Arıtma Çamurları çn Nha Bertaraf Seçenekler (Flbel, 2015) • Avrupa Birliği Komisyonu. (1975). Katı Atık Çerçeve D rekt f , 75/442/EEC. • Avrupa Birliği Komisyonu. (1986). Arıtma Çamurunun Tarımda Kullanılması Halinde Çevrenin ve Özellikle Toprağın Korunmasına İl şk n D rekt f, 86/278/EEC. • Avrupa Birliği Komisyonu. (1991). Kentsel Atıksu D rekt f , 91/271/EEC. • Avrupa Birliği Komisyonu. (1991). Tehlikeli Atık D rekt f , 91/689/EEC. • Davis M.L (2010). Water and Wastewater Engineering Design Principles and Practice, McGraw-Hill Companies. • ENVEST Planners Konsorsiyumu. (2005) T.C. Çevre ve Şeh rc l k Bakanlığı. Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımlarının Planlanması için Teknik Yardım Projesi (EHCIP) Düzenli Depolama Direktifi’ne Özgü Yatırım Planı, Ankara. • Filibeli, A. (2015). Türkiye’de Arıtma Çamurlarının Yönet m , II. Antalya İçme Suyu ve Sorunları Sempozyumu 5-6 Mayıs 2015, Antalya. • Fytili, D., Zabaniotou, A. (2008). Utilization of Sewage Sludge in EU Application of Old and New Methods - A Review, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 12, 116-140. • İnsel G., Kendir, E., Ayol, A., Erdiçler, A., Arıkan, A., İmamoğlu, İ., Alagöz, B.A., Gençsoy E.B., San n, F.D., Büyükkamacı, N., Karataş, Ö., Uçar, N.S., Şener G., Saygılı, G., Çokgör, E.U., F l bel , A. (2014). Domest c/ Municipal Wastewater Treatment and Sludge Management n Turkey. 4th European Conference on Sludge Management, İzm r. • Kelessidis A., Stasinakis A.S. (2012). Comparat ve Study of the Methods Used for Treatment and F nal D sposal of Sewage Sludge in European Countries (review), Waste Management, 32, 1186- 1195. • MEMPIS Consortium (2006). Environmental Master Plan and Investment Strategy for the Marmara Sea Bas n - Turkey, Water Qual ty Model ng of the Sea of Marmara, Model Development and Scenar o S mulat ons. European Investment Bank and Turk sh M n stry of Env ronment & Forestry. • Öztürk, İ. (2015). Büyükşehirlerde Kentsel AAT Çamur Yönet m Stratej ler , Türk-Alman Katı Atık Günler (TAKAG) Sempozyumu’na (İzm r) sunulan çağrılı b ld r . • Öztürk, İ., Çallı, B., Arıkan, O. ve Altınbaş, M. (2015). Atıksu Arıtma Çamurlarının İşlenmes ve Bertarafı (el k tabı), TBB Çevre El K tapları Ser s Yayını. • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2010). Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Da r Yönetmel k, T.C. Resm Gazete, No: 27661, Tar h: 03.08.2010. • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2013). Evsel Kentsel Arıtma Çamurlarının Yönetimi Projesi – Sonuç Raporu. • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2006). Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmel ğ , Resm Gazetes No: 26407, Tar h: 08.01.2006. • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2008). Atık Yönet m Genel Esaslarına İl şk n Yönetmel k, T.C. Resm Gazete, No: 26927, Tar h: 05.07.2008. • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2010). Atıkların Düzenl Depolanmasına Da r Yönetmel k, Resm Gazetes No: 27533, Tar h: 26.03.2010. • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2010). Atıksu Arıtma Tes sler Tekn k Usuller Tebl ğ , Resm Gazetes No: 27527, Tar h: 20.10.2010. • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2015). Atık Yönet m Yönetmel ğ , Resm Gazetes No: 29314, Tar h: 02.04.2015. • Tchobanoglous, G., Burton, F.L. and Stensel, H.D., (2014). Wastewater Engineering, Treatment and Reuse, 5th Ed t on, Metcalf & Eddy Inc., New York, USA. • Turovskiy, I.S., Mathai, P.K. (2006). Waste Water Sludge Processing, John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey. • TÜBİTAK-MAM, İTÜ (2010). Yirmi beş Havza için Havza Koruma Eylem Planları Projesi. l Kaynaklar MAKALE