Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 86. Sayı (Eylül 2015)

70 Su ve Çevre Teknolojileri / Eylül 2015 www.suvecevre.com oranı, çamur özell kler (çamur hac m ndeks vb.), katı yükleme hızı ve pol - mer uygulanmasıdır. Hava-katı oranı, yüzdürme ç n gerekl mevcut hava ağırlığının besleme akımında bulunan yüzdürülecek katı madde ağırlığına oranıdır ve % 2-4 arasında değ ş m göstermekted r. Normal pol mer dozaj- larında daha y b r performans zlen- mes açısından, çamur hac m ndeks n n 200’den düşük olması öner lmekted r. Çamur hac m ndeks n n 200’den büyük olduğu durumlarda se yüzey- dek çamur yapısı bozularak daha fazla pol mer dozajlarına ht yaç duyulmak- tadır. Yüzdürmel yoğunlaştırıcılarda katı maddeler sudan çok daha hızlı b r şek lde ayrılab ld kler ç n, yerçek ml yoğunlaştırıcılara kıyasla daha yüksek yüklerde şlet leb lmekted r. Fakat yük- sek yükler, düşük konsantrasyonlarda yoğunlaşmış çamura sebep olmakta- dır. Bu yüzden şletme performansının azalmaması ç n katı madde yükünün 10 kg/m 2 .saat değer n aşmaması gerek- mekted r. Yüksek yüklerde yüzeyde yoğunlaşan çamurlar daha sık olarak sıyrılmalıdırlar. Yüzdürmeye yardımcı olması ama- cıyla eklenen pol mer le yüzen çamur- dak katı ger kazanımı %85’den %98- 99’a kadar arttırılab lmekted r. Örnek mes altında, süzüntü suyundak katı madde konsantrasyonu azaldıkça katı tutma oranı da artmaktadır. Katı tutma oranının yüksek olması, arıtma tes s başına ger devrett r len ve arıtılması gereken süzüntü suyunun çer s ndek b yoloj k olarak ayrışab len katı madde konsantrasyonunun daha düşük olma- sını sağladığından öneml d r. Atıksu arıtma tes sler ç n kütle denges kuru- lurken, yoğunlaştırma, stab l zasyon ve susuzlaştırma prosesler nden ger dev r ett r len deb ler n (aynı zamanda yan akım deb ler olarak adlandırılırlar) mut- laka d kkate alınması gerekmekted r. Santr füj le yoğunlaştırmada başlıca şletme değ şkenler , beslenen çamurun özell kler (çamurun su çer ğ ve çamur hac m ndeks ), santr füjün dönme hızı, h drol k yükleme hızı ve şartlandırma amacıyla lave ed len pol mer dozajıdır. Bu parametreler arasındak l şk , bölgesel olarak farklılaşmaktadır. Tasa- rım ç n p lot tes s çalışmalarının yapıla- rak çamur c ns ne göre uygun şletme parametreler n n seç lmes gerek r. 6.1.3. Bantlı Yoğunlaştırıcıların Boyutlandırılması Bantlı yoğunlaştırıcılar ç n t p k h drol k yükleme oranları Tablo 13’te ver lm şt r. Katı yükleme hızları 200- 600 kg /m.sa arasında değ şmekted r. S stemler yoğunlaştırılmış katılar ç n maks mum %5-%7 katı madde oranına göre tasarlanmaktadır. Katılar t p k ola- rak %90 le %98 arasında tutulmaktadır (WEF, 1998). Atık akt f çamur yoğun- laştırma ç n 3-7 kg kuru pol mer/ton TKM dozajları kullanılmaktadır. 6.1.4. Döner Tambur Yoğunlaştırıcıların Boyutlandırılması Döner tambur yoğunlaştırıcılar genell kle 24 L/s kapas teye kadar üre- t lmekted rler.  olarak atık akt f çamurun yüzdürmel olarak yoğunlaştırılması ç n gerekl pol mer dozajı, 2-5 kg kuru pol mer/ton TKM olmaktadır. Çözünmüş hava yüz- dürmel yoğunlaştırıcılarda öner len katı madde yükler Tablo 12.’de ver lm şt r. 6.1.2. Santr füj Yoğunlaştırıcının Boyutlandırılması Santr füjler n ver m , tutulan katı madde m ktarına göre ölçülür ve aşa- ğıdak bağıntıya göre hesaplanır. Tutulan katı madde = (1- (C r .(C o -C a ))/ (C s .(C o -C r )) . 100 Burada; C r : Çamur suyundak katı madde konsantrasyonu, mg/L veya % Co : Çamur kek ndek katı madde konsantrasyonu, mg/L veya % Ca: G r ş çamurun katı madde kon- santrasyonu, mg/L veya % olarak ver lm şt r. Atık akt f çamurun yoğunlaştı- rılması ç n 0-4 kg kuru pol mer/ton TKM dozajları kullanılmaktadır. Sant- r füjler n performansları yoğunlaştı- rılmış çamurun katı çer ğ ve askıda katı madde ger kazanımı (katı tutma oranı olarak da fade ed l r) le değer- lend r lmekted r. Sab t çamur beslen- REHBER Tablo 13. Bantlı yoğunlaştırıcılar için tipik hidrolik yükleme oranları* (WEF, 1998) * Evsel çamurlar için da katı madde oranının % 0,5 ile 1,0 arasında olduğu kabul edilir. Çamur yoğunluğundaki değişimler, bant porozitesi, polimer reaksiyon hızı ve bant hızı verilen herhangi bir bant genişliği için hızın artmasında veya azalmasına yol açmaktadır. Tablo 12. Çözünmüş hava yüzdürmeli yoğunlaştırıcılar için önerilen katı madde yükleri (Metcalf & Eddy, 2003) “Çamur Arıtma ve Uzaklaştırma” başlıklı makalen n devamını gelecek sayımızda okuyab l rs n z.