Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 86. Sayı (Eylül 2015)

Su ve Çevre Teknolojileri / Eylül 2015 27 www.suvecevre.com M kroplar le bloklaşmış f ltre kumu rıyoruz. Temmuz 2000 tarhl “İSKİ Haber” Dergs’nde yayınlanmış olan “Su Depoları Tehlke Saçıyor” sml makalenn lk bölümü: “İSKİ le İstan- bul Büyükşehr Beledyes ve İSKİ’nn ştrak olan Hamdye A.Ş.’nn ortaklaşa yürüttüğü çalışmalar acı br tabloyu gözler önüne serd. İstanbul’da kontrol edlen apartman, ev, okul, hastane ve ş yerlerndek su depolarının %90’ının son derece krl olduğu, üstelk has- talık yapıcı pek çok mkroorganzma barındırdığı tespt edld. Depoların uzun süre temzlenmemes netcesnde meydana gelen kmyasal ve byolojk çamurlaşma, dökülme ve parçalanma, suyun çleblrlk özellğn yok etmek- tedr. Bu depolarda hastalık aml bazı mkroorganzmaların hızla üremes mümkün olmaktadır. ” Bldğnz gb, br su deposundan pompa su çekerken, depoda ekslen su kadar depoya tab ortam havası grer. Deponun hava em ş noktasında, havada bulunan m kropları süzen has- sas b r f ltre yoksa ortam havası ç nde bulunan her m krop ve her madde hava le beraber su deposuna g rer ve suya karışır. Depoya g ren hava ç nde bulunan canlılar: polen, maya, küf ve her tür m kroskop k canlı, depo ç nde m krob yoloj k üremeye sebep olur. Su le beraber depoya gelp depo d b nde b r ken katılar da m krob yoloj k üreme ç n çok başarılı b r yatak oluşturur. Tesptlermze göre su depolarının hacm, depodan suyu emen pompa debsnn 2-3 katı se, örneğn pompa debs 50 m 3 /h se ve depo hacm 150 m 3 se, bu depo çnde oluşan yüksek su hareket sebebyle depoda mkrop üremesne pek rastlanmaz. Esk ata- sözü de bu tesptmze benzyor: “Akan suda pslk olmaz.” Su deposu, sanaynn uzun süre susuz kalmasını önlemek maksadıyla tasarlanmışsa veya bu depo aynı zamanda yangın tehlkesne karşı su deposu görev de yapıyorsa, o zaman depo çnde su hareket yok denecek kadar az olur. Örneğn, depodan su çeken pompa debs 50 m 3 /saat ken, su deposu 1200 m 3 se, şte bu depo çnde suyun hareket azdır ve bu tür yüksek hacml depolarda mkrop üremesne çok sık rastlanır. Yüksek hacml depo- lara gelen su klorlanmış dah olsa, klor br süre sonra etksn kaybettğ çn bu depolarda her tür mkrop üremesnn sonuçları görülür ve bu mkroplar su arıtma chazlarına zarar verr. Brçok şletme yangın rezerv suyu çn ayrı br depo planlamaz; şletmenn kullanım suyu le yangın suyu çn tek depo yapar. Bu depolarda su hareket az olur. Dolayısıyla durgun suyu seven tüm canlılar, mkroplar, hatta bazen kurtçuklar bu yüksek hacml depo- larda ürer. Mkroplar Su Arıtma Chazlarına Zarar Verr Depoda üreyen mkroplardan en çok zarar gören arıtma chazları şunlardır: kum fltreler, aktf karbon fltreler, kar- tuş fltreler ve ters ozmoz mambranları. Depoda ve daha sonra arıtma chazları çnde üreyen bu mkroplar ve “B yof lm” adı verlen mkrop kolo- nler Resm2’de görüldüğü gb kum fltrelernde kumları brleştrp topak halne getrrler, su kum çnden değl topaklar arasındak yarıklardan geçer ve fltrelenmez. Mkroplar aktf karbon gözeneklern doldurur ve aktf karbonun “adsorps- yon” yapma özellğn bozar.