Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 85. Sayı (Ağustos 2015)

58 Su ve Çevre Teknolojileri / Ağustos 2015 www.suvecevre.com MAKALE olduğu stat st k b lg ler n ver ld ğ Tablo 2’de görüldüğü üzere, AB’de kişi başına senel k ortalama gel r 26.600 Avro’ya eş gelmektedir. Lüksemburg (83.100), İsveç (45.500), Danimarka (45.100), Hollanda (38.300), Avusturya (38.100), İrlanda (38.000), Finlandiya (37.100), Belçika (35.600), Almanya (34.200), Fransa (32.100), Birleşik Kral- lık (31.500) ve İtalya (26.700) bu ortala- manın üstünde, İspanya (22.500), Kıb- rıs (21.000), Malta (17.900), Slovenya (17.500), Yunanistan (16.500), Portekiz (16.400), Çek Cumhuriyeti (15.000), Estonya (14.200), Slovakya (13.600), Litvanya (11.800), Letonya (11.600), Polonya (10.300), Hırvatistan (10.200), Macaristan (10.200), Romanya (7.200) ve Bulgaristan (5.600) ortalamanın altında yer almaktadırlar. Tablo 1 ve Tablo 2’deki verilerden faydalanarak Şekil 1’de katı atıkların değerlend r lme oranı le p yasa f yatları düzey nde yılda k ş başına düşen gayr saf m ll hasıla arasındak bağımlılık ve Şekil 2’de senede kişi başına malzeme ve b yoloj k olarak değerlend rmeye gönder len kentsel katı atık m ktarları le senel k özgül m ll gayr saf hasıla arasındak bağımlılık tasv r ed lmek- ted r. Estonya ve Portekiz hariç, ki bu k ülkede katı atıkları yakma yöntem öneml b r rol oynamaktadır, kentsel katı atık değerlend rme oranı sadece gayr saf m ll hasılası k ş başına yılda 20.000 Avro’yu bulan ülkelerde %50’ye er şeb lmekted r. 28 AB üyes ülkede kentsel katı atık- ları malzeme ve b yoloj k olarak değer- lend rme ortalama m ktarı senede k ş başına 201 kg’dır ve bu miktar sadece gayr saf m ll hasılası yılda 30.000 Avro’yu geçen devletlerde yukarıya çıkab lmekted r. Bu ver lerden hareketle varılan sonuç, gayr saf m ll hasıla ve katı atık değerlend rme açısından AB ülkele- r nde büyük farklılıklar mevcut olduğu ve sadece yaşam standardı yüksek zengin devletlerin AB’nin katı atıkla lg l standartlarına tam veya fazlasıyla uyabildikleridir. Avrupa Komisyonu’nun son atık dönüşümünü artırma uğraşı- ları, aslında üye ülkeler arasındak eko- nom k denges zl k yüzünden başarısız kalmıştır. 5. Türkye’de Yaşam Standardı ve Atık Yönetm Ekonomisini büyük ölçüde sos- yal serbest p yasa ekonom s ne göre organ ze etm ş olan AB üyel ğ ne aday Türkiye’nin gayri safi milli hasılası, öncelikle hizmet (%63,8) ve sanayi sektörlerinde (%27,3) elde edilmekte olup, tarım sektörünün buradak rolü, ş gücünün %25’ini kapsamasına rağmen %8,9 ile oldukça düşüktür. Son yıllarda kararlılıkla yürütülen özelleşt rme pol - t kası, devlet n temel sanay dallarında, bankacılıkta, nakl yec l kte ve let ş m- dek payını azaltmış ve ananev teks- t l branşının yanında m ll ekonom de yen hamleler başaran b r orta sınıfın gel şmes n sağlamıştır. Araç üret m , nşaat sektörü ve elektro le elektro- n k sanay n n önem artmaya devam etmekted r. Ülke otomob l üret m nde Avrupa’nın ilk beşi, çelik üretiminde ise ilk üçü arasındadır. AB’de kullanılan her iki beyaz eşyadan biri Türkiye’de imal ed lmekted r. Bor hracatında Türk ye dünya şamp yonu olup, z ynet eşya- Tablo 2. AB üyesi ülkelerde kişi başına piyasa fiyatlarıyla yıllık gayri safi milli hasıla; yakma, malzeme ve biyolojik olarak değerlendirilen kentsel katı atık oranı, ve malzeme ve biyolojik olarak değerlendirilen kentsel katı atık miktarları (2013) [7] Ülke Kişi başına yılda gayri safi milli hasıla (Avro/kişi.yıl) Yakma, malzeme ve biyolojik olarak değerlendirme oranı (%) Malzeme ve biyolojik olarak değerlendirilen miktar (kg/kişi.yıl) AB 28 26660 68 201 Belçika 35600 99 242 Bulgaristan 5600 30 123 Çek.Cumhuriyet 15000 43 74 Danimarka 45100 99 330 Almanya 34200 100 398 Estonya 14200 85 51 İrlanda 38000 58 214 Yunanistan 16500 19 98 İspanya 22500 40 134 Fransa 32100 72 199 Hırvatistan 10200 16 61 İtalya 26700 61 194 Kıbrıs 21000 22 134 Letonya 11600 17 53 Litvanya 11800 36 120 Luksemburg 83100 83 313 Macaristan 10200 35 115 Malta 17900 12 61 Hollanda 38300 99 263 Avusturya 38100 96 325 Polonya 10300 37 71 Portekiz 16400 50 114 Romanya 7200 4.1 9 Slovenya 17500 43 177 Slovakya 13600 23 32 Finlandiya 37100 75 161 İsveç 45500 99 227 Birl. Krallık 31500 66 210