Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 84. Sayı (Temmuz 2015)

18 Su ve Çevre Teknolojileri / Temmuz 2015 www.suvecevre.com Soğutma Suyundak Katıları Sudan Nasıl Ayırab l r z? SU DÜNYASI ENİS BURKUT enis@burkut.com.tr Soğutma suyuna havadan ve işletmeden katılar gelir. Ayrıca su içindeki minerallerin kristalleşmesi ile de soğutma suyunda katılar oluşur. Soğutma suyundaki bu katılar işletmede birçok sorun yaratır. Bu sebeple soğutma suyundaki katıların sudan ayrılması için değişik filtrasyon yöntemleri uygulanır. S oğutma kuleler , b r s stemdek İSTENMEYEN ISI’yı g dermek maksadıyla kurulur ve bu görev çok başarılı b r şek lde yaparlar. Hep - m z n b ld ğ g b soğutma kuleler n n yüksek deb l fanları, soğutma kules n n yerleşt ğ bölgedek hava ç nde bulu- nan katıları da hava le beraber su dam- lacıkları ç nden geç r rler ve maalesef bu katıların büyük b r oranı soğutma suyu ç nde kalır. Ayrıca, dem r-çel k şletmeler nde olduğu g b , şletmen n kend s nden kaynaklanan katılar da soğutma suyu ç ne karışır. Buna ek olarak, soğutma suyunun kend s ç nde bulunan kals - yum, s l kat g b m neraller n kr stalleş- mes de soğutma suyu ç ndek “katı” sorununu artırır. Soğutma suyu ç nde her gün m ktarı artan katılar, b r süre sonra soğutma suyu s stem nde aşağıdak sorunları oluşturur: - Soğutma suyunda m kropların, hatta “lej onella” bakter s n n üremes - K reçlenmen n artması - Kule dolgularını ağırlaştırması ve bu dolguların çökmes - Isı transfer n n azalması - S stem üzer nde bulunan fısk yeler n, nce boruların ve plakalı ısı eşanjörler n n tıkanması - “Ch ller”dek ısı eşanjöründe ısı transfer n bozduğu ç n soğutma kompresörünün fazla akım çekmes - Özell kle yatay boruların korozyona uğraması ve d rsekler n aşınması. Soğutma kules şleten meslektaşla- rımız muhakkak yukarıdak sorunların b r kaçını yaşamaktadır. Soğutma sula- rında kullanılan su k myasalları, yuka- rıda l steled ğ m z bazı sorunları çöze- b l yorsa da, sudak katıları yok eden b r k myasal henüz cat ed lmed ğ ne göre, soğutma suyundak katıların f ltrasyon tekn ğ le sudan alınması bugün ç n en mantıklı yoldur görüşündey z. Hang f ltre türü soğutma sularının f ltrasyonu ç n daha uygundur? Bu sorunun doğru cevabını bulmak ç n şu araştırmaları yapmakta yarar var: 1. Soğutma suyu ç ne ne tür katılar karışıyor ve bunların r l kler ned r? 2. Soğutma suyundak katılardan hang ek pmanları korumak st yoruz? 3. Soğutma suyu f ltrasyon yatırımı ne sürede kend n ger öder? Bu üç soruyu b raz yakından nce- leyel m: Soğutma suyu ç ne ne tür katılar karışıyor ve bunların r l kler ned r? Örneğ n dem r-çel k sektöründe, dem r pasının (tufal) soğutma suyuna karışması, b l nen ve planlanan b r olay- dır. Tufalın soğutma suyundan alınması ç n yöntemler gel şt r lm şt r. Tufalın yoğunluğu suya kıyasla 5,5-6 kat fazla