Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 81. Sayı (Nisan 2015)

56 Su ve Çevre Teknolojileri / Nisan 2015 www.suvecevre.com REHBER Tablo 1. Doğrudan veya dolaylı olarak, atıksu ile hastalıklara neden olabilen bazı insan ve hayvan patojenleri (ATV - M 205E, 1998) fekal krllk doğrulamasıdır. • Fekal kirliliğin doğrulaması olan br dğer bakter türü de Fekal Enterococcus’tur. Dezenfeksyon çn kullanılan pro- sesn vermn belrlemek çn dezen- feksyon proses önces ve sonrasında ndkatör organzma sayısı belrlenr. Verm genellkle Log gderme verm cnsnden fade edlr. 3. GÖLLER VE NEHİRLERE DEŞARJ EDİLEN ARITILMIŞ ATIKSU DEŞARJLARININ SAĞLIK ETKİLERİ Bulaşıcı hastalıklar atıksu le yayı- lablr. Atıksuda oluşan bazı patojenler ve bulaşıcı hastalıkları le ortaya çıka- ran enfeksyon tehlkeler Tablo 1’de lstelenmştr. Patojenlern varlığı kesn hastalık göstergesdeğldr. Bulaşıcı br hastalık oluşumu; • Mikroorganizma sayısına • Patojenik hastalık oluşturma derecesne • Alıcının direnç veya sağlığına bağlıdır. 4. ATIKSU DEZENFEKSİYON YÖNTEMLERİ Atıksu dezenfeksyonu çn gelşt- rlmş kmyasal ve fzksel bazlı çeştl yöntemler bulunmaktadır. En önemller şunlardır: Fzksel yöntemler: Isıl arıtma, UV ışınımı, membran fltrasyonu Kmyasal yöntemler: Ozonlama, klor, klor bleşklerve klordokst kullanarak klorlama ve hdrojen perokst uygu- lanması Aşağıda, UV ışını, ozonlama, memb- ran fltrasyonu ve klorlama le atıksu dezenfeksyonu konusu daha detaylı olarak ele alınmıştır. 4.1. UV Işınımı UV-C ışınlarının (200-280 nm dalga boyu aralığında) dezenfeksyon etks, çme ve kullanma suyunun dezenfek- syonunda 20. yy’ın başlarından ber blnmektedr. 1970’lern ortalarından ber UV ışınları atıksuların dezenfek- syonunda daha fazla kullanılmaya başlanmıştır. Aşağıda bu konu daha detaylı olarak ele alınmıştır (ATV-M 205E, 1998). yok edlmesveya devre dışı bırakılma- sından zyade, patojen mkroorganzma sayısının atıksu veya çamur arıtımı çn belrlenen bellbr değern altına düşü- rülmesveya aktvtesnn azaltılmasıdır. Sterlzasyon se tümmkroorganzma- ların mha edlmesya da ortadan kaldı- rılmasıdır (ATV - M 205E, 1998). Dezenfeksyon türünün seçm, atıksu özellklerne (özellkle askıda, çözünmüş organk ve okstleneblr maddeler, pH değer, sıcaklık) ve arıtıl- mış atıksuyun kullanımına bağlı olarak zn verlen patojen mkroorganzma sayısına bağlıdır. Mkroorganzmaların dezenfeksyon le tamamen mha veya aktvtesnn bozulması temelde aşağı- dak faktörlerden etklenmektedr: • Atıksuyun organik yükü, askıda katı madde ve bulanıklık değerler, • Başlangıç konsantrasyonu, mkroorganzmaların tpve özellkler, • Dezenfektan veya dezenfeksiyon şlemnn türü ve özellkler, • Dezenfektan konsantrasyonu veya reaksyon süres. Kmyasal dezenfeksyonda, kon- santrasyon ve reaksyon süres, UV le dezenfeksyonda se UV ışınının şddet ve bekletme süresönemldr. En krtk husus, her parçacığın atıksu le aynı yoğunluk ve aynı reaksyon süres le muamele edlyor olmasıdır. Mkroor- ganzmaların ayrılması çn kullanılan membran fltrasyonunda se basınç ve gözenek boyutu önemldr. Atıksu dezenfeksyonu çn fekal ndkatör olarak kullanılan bazı bakter türlervardır. Bunlar aşağıda verlmştr: • (Toplam) Koliform bakteri yalnızca sıcakkanlı memellern bağırsaklarından kaynaklanmadığı çn fekal krllğn sadece br göstergesdr. • Fekal koliform bakteri veya Escercha col (E. col), genellkle sadece sıcakkanlı memellern bağırsaklarında oluştuğundan br