Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 81. Sayı (Nisan 2015)

54 Su ve Çevre Teknolojileri / Nisan 2015 www.suvecevre.com REHBER Dezenfeks yon PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU 1. GİRİŞ E vsel atıksular byolojk ve ler arıtma sstemleryle arıtıldık- tan sonra ble yüksek mktarda patojen (bakter, vrüs, parazt) mkro- organzma çermektedrler. Bu yüzden, arıtılmış atıksular dezenfekte edldkten sonra alıcı ortama deşarj edlmeldr. Atıksuların dezenfekte edldkten sonra deşarj edlebleceğ veya kullanılable- ceğdurumlar şunlardır (ATV - M 205E, 1998): • Dinlenme ve yüzme amaçlı olarak kullanılan sular • Kabuklu su ürünlerii faaliyetlerinin yürütüldüğü sular • Arıtıldıktan sonra, ürünle temaslı veya temassız, tarımsal sulama yöntemleröncesnde • Arıtıldıktan sonra proses suyu olarak yenden kullanım durumlarında • İçme suyu temininde kullanılan kaynaklara deşarj öncesnde. Dezenfeksyon sevyes, ulusal yönetmelklerle tespt edlr. Türkye’de atıksuların alıcı ortama deşarj edlme- den önce dezenfeksyonunu gerektren veya sınırlayan yönetmelkler ve teb- lğler vardır. Bunlar aşağıda verlmştr: • Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (Rekreasyon Amacıyla Kullanılan Kıyı ve Denz Sularının Sağlaması Gereken Standart Değerler, Dern Denz Deşarjları İçn Uygulanacak Krterler) • Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği • Teknik Usuller Tebliği (Arıtılmış Atıksuların Sulamada Kullanılması Krterler). Atıksuların arıtıldıktan sonrak dezenfeksyonunda, aşağıdak kmuh- temel mekanzma rol oynamaktadır: • Mikroorganizmaların, çoğalmalarının engellenmes suretyle etksz hâle getrlmes • Mikroorganizmaların, etkisiz hâle getrlmekszn çıkış suyundan ayrılması (fltrasyon le olduğu gb). Mkroorganzmaları etksz hale getrerek atıksuyun dezenfekte edldğ yöntemler şunlardır: • Kızılötesi (UV) ışıması, • Klorlama, • Ozonlama Bu yöntemlern yanında mkroor- ganzmaları kademel olarak azalttığı çn, atıksu dezenfeksyonunda kullanı- lan dğer yaygın prosesler se şunlardır: • Membran filtrasyonu • Stabilizasyon veya olgunlaştırma havuzları. Dezenfeksyon yöntemne karar verme ve planlama aşamasında aşağı- dakhususlar dkkate alınmalıdır: • Gerekli dezenfeksiyon seviyesi • Dezenfeksiyon prosesinin kararlılığı ve vermllğ • Dezenfeksiyon prosesinin teknolojk sevyes • Güvenlik ile ilgili hususlar • Çevresel etkiler (Örneğin çıkış sularının kaltesne dar etkler (BOİ5, KOI, AKM), dezenfeksyon yan ürünlernn zararlı etkler, toksk veya byolojk olarak brken yan urünler) • Enerji ihtiyaçları. 2. ATIKSU DEZENFEKSİYONUN ESASLARI Atıksu dezenfeksyonu, atıksu çe- rğndek bütün mkroorganzmaların (*) 2012 yılında T.C. Orman ve Su İşler Bakanlığı Su Yönetm Genel Müdürlüğü tarafından, İTÜ Çevre Mühendslğ Bölümü’nün katkılarıyla hazırlanan Atıksu Arıtma Tessler Tasarım Rehber’nden derlenmştr. 1. Bölüm