Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 80. Sayı (Mart 2015)

54 Su ve Çevre Teknolojileri / Mart 2015 www.suvecevre.com TEKNOLOJİ A rPrex® B yoloj k Fosfor G der mS stem DR. MÜH. METE GERÇEK mtgercek@uydunet.net A tıksu arıtma tes sler nde çürü- tücü sonrasında susuzlaştırıcı- dan önce çamurdak fosforun g der m (ger kazanılması ve gübre olarak değerlend r lmes ) ç n A rPrex® B yoloj k Fosfor G der m S stem kulla- nılab l r (www.cnp-tec.com) . Bu sayede - Fosfor yüzde 90 oranında g der l r/ ger kazanılır - Elde ed len fosfor gübre olarak değerlend r l r - Pol elektrol t kullanımı azalır - Susuzlaştırma ver m yaklaşık yüzde 5 oranında artar ve çamur kurutma tes s ne daha katı çamur kek ver l r. Anaerob k çamur arıtma yöntem le - Çamur susuzlaştırmada bel rg n y leşt rme - Daha az pol mer kullanımı - Ger dönen fosfat oranında azalma - Struv t-kr stalleşme sorununun ve boruların tıkanmasının önlenmes sağlanır. Almanya’da Mönchengladbach şehr n n atıksu arıtma tes s nde 2009 yılında uygulanan b r A rPrex® Fosfor koşullarına uyarlanması ç n çok t t z çalışmalar gerek yor. Gündemde olan çamur kurutma konusunda b le, örne- ğ n Belt t p veya Solar t p, Akışkan Yataklı, Tamburlu, Turbo vb. herhang b r çamur kurutma s stem ne karar ver- meden önce, çamurların en ekonom k şek lde ve yüksek ver mde yoğunlaş- tırılması, daha sonra çamur kurutucu s stem n kabul edeb leceğ gerek rse (örneğ n, D gester sonrasında susuzlaş- tırıcıdan önce A rPrex® B yoloj k Fosfor G der m s stem kullanılab l rl ğ n n de araştırılması, bu sayede fosforun yüzde 90 g der lmes , ger kazanılan fosforun gübre olarak değerlend r lerek satıl- ması, çamur arıtmada pol elektrol t kul- lanımı azalması, çamurun susuzlaştırma ver m n n de yaklaşık olarak %5 sev ye- ler nde artması amacıyla) yen tekno- loj ler n de yardımıyla en fazla yüzde katı madde çer ğ ne kadar susuzlaş- tırılması (çamur kek n n azalması le hal yle çamur kurutucu tes s n kapas - tes azalacaktır, lk yatırımmal yetler ve şletme g derler azalacaktır), en uygun kurutucu s stem n seç lmes (k çamur kurutma tes s ne karar vermeden önce çamur çer ğ , m ktarı, dışarıdan enerj tem n , enerj mal yetler , çok detaylı b r şek lde ncelenmel d r) kuru çamurun en uygun yakma yöntem le yakıla- rak ısı elde ed lmes , ısının b r kısmının kurutucu s stemde kullanılması ve b r kısmının da elektr k türb n ne ver lerek elektr k üret m konusu gelecek yıllarda uygulanma ht mal yüksek olan tekno- loj ler olarak görünüyor. l G der m S stem yle yüzde 90 fosfor g der m sağlanıyor ve elde ed len fos- for yüksek kal tel gübre olarak satılı- yor. Bunun yanı sıra A rPrex® s stem n n uygulanması le atıksu arıtma tes s nde çamur susuzlaştırma oranı en az yüzde 4 oranında arttı. Böylece her yıl şletme g derle- r nde, özell kle fosfor g der m nde b l nen dem r klorür le fosfor g de- r m mal yetler le karşılaştırıldığında oldukça yüksek m ktarlarda ekonom sağlanıyor. Atıksu arıtma tes sler n n en başındak kaba ızgaradan başlayarak bütün s stem n daha proje safhasından başlamak üzere komple ele alınarak değerlend r lmes , yen teknoloj k uygu- lamaları da değerlend rerek yurdumuz CNP firmasının patentli bir sistemi olan AirPrex® Tekniği ile çamur içindeki fosforun geri kazanımı ve gübre olarak değerlendirilmesi mümkün.