Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 8. Sayı (Mayıs-Haziran 2006)

ArsenikGiderimi: Arsenik, bakır ve kurşun alaşımlarının sertleştirilmesi, boya pigment uygulamaları, cam, tekstil ve çeşitli sanayi dallarında kullanılmaktadır. ABD'nin Çevre Koruma Organizasyonu (EPA), arseniği birinci derecede kansoren maddeler grubuna sokmuş ve sularda müsade edilen miktarı 5ppm'den daha aza indirmiştir. Zeolit arsenik iyonları içeren suyla temas ettirildiğinde, sudaki arsenik zeolit tarafından tutulur. Sudaki arsenik suyla yıkanamayacak bir biçimde tutulduğundan arsenik sulu atık fazı katı atığa dönüştürülmektedir. Zeolit Kullanılan Endüstri Atık Sularına Örnekler: • Organize Sanayi Bölgeleri Arıtma Tesisleri (Ağır Metal, Amonyak Giderimi, Çamur Susuzlaştırma, KOİ ve BOİ Değerlerinin Düşürülmesi) • Elektro Kaplama Atık Suları (Krom Giderimi ve Cu, Fe) • Deri Sanayi Atık Suları (Krom Giderimi ve Ağır Metallerin Giderimi) • Maden İşleme Atık Suları (Cu, Fe ve Ağır Metallerin Giderimi) • Tekstil Endüstrisi Atık Suları (Boyar Maddelerin Giderimi) • Katı Atık Sızıntı Suyu Arıtımı (Amonyak Giderimi) 8fil SU VE ÇEVRETEKNOLOJiLERi • SAYI 8 • Akü Endüstrisi Atık Suları (Pb Giderimi ve Ağır Metallerin Giderimi) • Boya Endüstrisi Atık Sulan • Cam Endüstrisi Atık Suları Zeolit Kullanımının Faydaları: • Sistem kapasitesindeki artış ilk yatırım maliyetini ve işletme maliyetlerini düşürür. • Daha iyi kalitede çıkış suyu alınması alıcı ortama daha iyi bir koruma sağlar. • Nutrient giderimi için daha az kimyasal madde dozlanacağından işletme maliyetleri düşer. • Çamur karakteristiğindeki iyileşme çamurun yeniden kullanım olanaklarını artırır. • Çamur susuzlaştırma daha iyi olduğundan çamur uzaklaştırma maliyetleri düşer. • Çamur susuzlaştırma için gereken polielektrolit ihtiyacının düşmesi kimyasal madde maliyetlerinde düşüş sağlar. b- Havuzve SpaFiltre Malzemesi Doğal zeolitler, özellikle zeolitin klinoptilolit türü fiziksel ve kimyasal özellikleri itibariyle havuz ve Spa filtre malzemesi olarak ideal malzemelerdir. • Kum filtreler 20-40 mikrona kadar filtrasyon yapabilirken zeolitler 4 mikrona kadar partikülleri tutabilir. • Zeolitler yüksek iyon değişimi kapasitesi sayesinde suda çözünmüş ter ve idrardan kaynaklanan amonyağı ve sudaki metal iyonlarını giderir. • Ters yıkamayı yarı yarıya azaltır dolayısıyla bakım için kullanılan su miktarını % 30 azalır. • Zeolitler gözenekli yapısı itibariyle kum filtreden hafif olduğu için ağırlıkça daha az malzeme kullanılarak aynı hacim doldurulur. • Saçlarda ve giysilerde aşırı klorlamadan kaynaklanan ağarmayı engeller. c- Radyoaktif Atıkların Temizlenmesi Nükleer santral atıklarında bulunan ve çevre sağlığı açısından tehlikeli olan Sr9o,Csrn, Co6o,Ca45gibi izotoplar, zeolitlerle tutulabilmektedirler. Böylece atık sudan alınan radyoaktif atıklar, zeolitle birlikte gömülerek zararsız hale getirilmektedir. Örnek: Zeolitin Çernobil Felaketinde Kullanımı: Çernobil felaketi süresince Hiroşima ve Nagazaki'ye düşen atom bombasının 30 misli radyoaktif etkisi görülmüştür. Felaketteki asıl radyoaktif izotoplar 137Cs, 134Cs, 90Sr ve 89Sr'dür. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Çernobil felaketinde zeolitlerin kullanım alanı gizlilik prensipleri yüzünden karanlıkta kalmıştır. Ukrayna, Ürdün ve Rusya'clan 500 bin ton zeolit klinoptilolit Çernobil' de kullanılmak üzere üretilmiştir . Büyük bir kısmı tarımsal alan olarak kullanılan bölgelerin koruma bariyeri inşasında kullanılmıştır. Dnieper nehrinden zehrin alınması aşamasında toza benzer mikron boyutunda klinoptilolit ve ara katmanlarda alüminyum sülfat kullanılarak radyoaktivite düşürülmüştür. d- Baca Gazlarının Temizlenmesi Petrol ve kömür kullanan tesislerin bacalarından çıkan CO2 ve diğer kirletici gazlar zeolitlerin aclsorblayıcı özelliği ile ayrılabilmektedir. Morclenit ve klinoptilolitin bu alanda çok iyi sonuçlar verdiği yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. e- Petrol Sızıntılarının Temizlenmesi Kirlilik kontrolü uygulamalarında yeni gelişen bu alanda aktifleştirilmiş zeolit, bağlayıcıyla pelletlenmiş halele kullanmaktadır. Özgül ağırlığı 0.5 gr/cm3 ve yağ aclsorblama kapasitesi 0.97 gr olan bu malzeme, 200 saat suda yüzebilmekte ve yüzeydeki petrolü adsorblamaktadır. f- Oksijen Üretimi Yaşam için gerekli olan oksijenin azalmasına yüzyılımızın sorunlarından olan su ve hava kirliliği neden olmaktadır. Akarsu ve göllerdeki oksijen eksikliği, bu ortamlarda yasayan balık ve bitkilerin yok olmasına neden olurken kapalı bir mekandaki oksijen azlığı insan sağlığını tehdit etmektedir. Bu durumlarda zeolitlerin azotu seçimli aclsorblama özelliklerinden yararlanarak bu ortalamalara oksijence zenginleştirilmiş hava sağlanabilmektedir. ■

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=