Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 79. Sayı (Şubat 2015)

30 Su ve Çevre Teknolojileri / Şubat 2015 www.suvecevre.com …nsanoğlu kes nl kle çözecekt…r, umutlu olmamız gerek yor. SU&ÇEVRE: Önümüzdek… yıllarda ne g b… tehl keler öngörüyorsunuz? S zce ne tür önlemlerle bu tehl keler bertaraf ed…leb…l…r? PROF. DR. KADİR KESTİOĞLU: İkl m değ…ş kl ğ… önümüzdek… yıllarda çevre sorunlarını oluşturacak. Günümüzde sürdürüleb…l…r çevre yönet m… kuru- lamadığından gün geçt…kçe dereler, neh…rler, göller ve den…zler k…rlen yor. Ayrıca yeraltı suları da hızla k…rlenmeye devam ed yor. Doğalgaz f yatları gün geçt…kçe artış gösterd ğ nden halk daha çok kömür kullanıyor. Kal…tes…z kömürler n yakılmasıyla hava k…rl…l ğ… oluşuyor. Ayrıca enerj n n dışa bağımlı olması neden yle yerl… kömürle çalışan term k santraller n kurulması caz p hale gel yor. Term k santraller n artmasıyla da karbon salımı artıyor, dolayısıyla …kl m değ…ş kl ğ… meydana gel yor. Bu kısır döngüden kurtulmak …ç n yen…le- neb…l…r enerj… kaynaklarına yönelmel… ve kurulması …ç n uygulanab…l…r düzeyde teşv k ed…lmel d…r. SU&ÇEVRE: Arıtma tes…sler nde ne tür teknoloj… ve yaklaşımlar önem kaza- nıyor? PROF. DR. KADİR KESTİOĞLU: Atıksu arıtma tes…sler… kurulurken d kkat ed…l- mes… gereken en öneml… husus, etüt- f…z b…l…te çalışmalarının yapılmasıdır. Atıksu arıtma tes…s n n yapımına yöne- l k yapılan etüt–f…z b…l…te projeler nde atıksu karakter…zasyonunun bel…rlen- mes…, arıtab…l…rl k çalışmalarının yapıl- ması, …stenen deşarj kr…terler n… sağla- yab…lecek yen… arıtma teknoloj…ler n n bel…rlenmes…, akım şemasının oluşturul- ması, …lk kuruluş ve …şletme mal yetler…- n n bel…rlenmes… g b… hususlar mevcut. Günümüzde maalesef yen… kurulmakta olan atıksu arıtma tes…sler… …ç n yeterl… düzeyde etüt-f z b…l…te projeler… yapılmı- yor, detay proje …le b…rl kte …hale ed…l yor. Yeterl… düzeyde araştırma yapılmadan kurulan arıtma tes…sler n n …şletme mal…- yetler…, bel…rl… b…r süre sonra sürdürüle- mez hale gel yor. Örneğ n 50.000 m 3 / gün deb ye sah p OSB atıksu arıtma tes…sler n n …şletme mal yet… (0.4 TL/m 3 ) 7.3 m…lyon TL/yıl mertebeler nde. 5 yıllık sürede bu değer 36.5 m…lyon TL mer- tebes ne ulaşıyor. Sanay c… bu sev yede …şletme g der n… ödemekte zorlanıyor ve başka deşarj yollarını den yor. Bu nedenle tüm arıtmalar …ç n etüt-f z b…- l…te projeler… yapılmalı, …sten…len deşarj kr…terler n… sağlayab…len, …lk kuruluş ve …şletme mal yetler… düşük olan s…stemler seç…lmel…. Ayrıca mevcut s…stemler …nce- lenerek gerekl… …y…leşt…rmeler yapılmalı. Halkın çevre b…l nc… oluşturulmadan günümüzde rantabl arıtma s…stemle- r n… çalıştırmak mümkün görülmüyor. Bu nedenle b…r nc… öncel k olarak halkın b…l nçlend…r…lmes… gerek yor. SU&ÇEVRE: Ün…vers…telerdek… çevre mühend…sl ğ… eğ…t m… hakkındak… görüş- ler n z nelerd…r? PROF. DR. KADİR KESTİOĞLU: Ün ver- s…telerdek… çevre mühend…sl ğ… eğ…t m… Türk ye’dek… tümmühend…sl k eğ…t mle- r n n b…r benzer…. Günümüz …ht yaçlarına cevap verem yor. Mezun olan mühen- d…sler ancak 3-4 yıl çalıştıktan sonra çevresel konularda projeler yapab…l…- yorlar. Çevre mühend…sl ğ nde en büyük sorun uygulamalı eğ…t m yapılamaması, arıtma tes…sler ne ulaşılamamasıdır. Ayrıca stajlar yeters…z, öğrenc…ler …se …steks…z. Gel…şm…ş ülkeler n ün vers…te düzey ne get…rmek …ç n şek…lsel akred…te çalışmalarına başlandı fakat altyapı ve mantal…te yeters z olduğundan …sten…len …y…leşt…rmeler elde ed…lem yor. İlköğre- t m, ortaöğret m ve ün vers…te b…rl kte RÖPORTAJ “Sürdürülebilir çevre yönetimi kurulamadığından gün geçtikçe dereler, nehirler, göller ve denizler kirleniyor” ele alınıp, eğ…t m s…stem n n çağdaş meden yet sev yeler ne ulaştırılması gerek…yor. Bunu sağlayacak tekn…k b…lg… b…r k m… var ancak …rade maalesef yeterl… değ…l. B…r an önce ülken n çevre- sel sorunlarının çözümüne uygun çevre mühend…sler… yet…şt…r…lmel…. SU&ÇEVRE: Çevre açısından kent ve sanay n n …ç …çe olduğu Bursa’da veya genel olarak Marmara’da s zce ne tür sıkıntılar yaşanıyor? Çözüm olarak neler öner yorsunuz? PROF. DR. KADİR KESTİOĞLU: Tür- k ye’n n genel olarak çevresel sorun- larını AB mevzuatının …sted ğ… şek…lde çözeb…lmes… …ç n 2023 yılına kadar 35 m…lyar euro yatırım yapılması gerek yor. Ülkem…zde arıtma tes…sler n n …stenen sev yede çalışmadığı, yüzeysel sula- rın gün geçt kçe azaldığı ve yen… alıcı ortam standartlarının bel…rlenmes… gerekt ğ… herkes tarafından b…l n yor. Nasıl çözülmes… gerekt ğ n… de b…len- ler çoğunlukta. Ancak sürdürüleb…l…r çevre yönet m… kurulamıyor. Çevresel sorunları çözmek …ç n gerekl… kaynak yok. Hem özel sektör hem de kamu sektörü çevresel sorunlar …ç n kaynak ayıramıyor. Çünkü toplumsal baskı yok. Çöpler toplanmasa, sular akmasa, elektr…k kes…lse kıyamet kopar ancak kullanılan sular nereye g d yor, nasıl arıtılıyor, hang… sanay… çevrey… k…rlet…- yor g b… soruların cevapları h ç k msey… …lg…lend…rm yor. Bursa …l… 1. sınıf tarım araz…s ne sah p, endüstr…s… gel…şm…ş b…r …l m z. Özell kle otomot…v ve tekst…l sanay… oldukça gel…şm…ş. 13 adet gel…şm…ş OSB’ye sah p. Sanay… ve tarım …ç …çe olduğundan, günümüz koşullarına göre alıcı ortam deşarj kr…terler… bel…rlenmed ğ nden çevresel sorunlar devam ed yor. N…lü- fer Çayı k…rl… akıyor. Genel olarak tüm Marmara Den z…’nde aynı sorunlar sürü- yor. Bütün bu olumsuzluklara rağmen AB’n n zorlamasıyla çevresel sorunlar zorunlu olarak çözülecek, Marmara’nın tüm plajlarında yüzüleb…lecek. Zaman, haklı olduğumuzu gösterecek. l