Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 78. Sayı (Ocak 2015)

56 Su ve Çevre Teknolojileri / Ocak 2015 www.suvecevre.com REHBER a: Dağıtım kolu sayısı n: Dağıtıcı dönme sayısı (saat-1 c ns nden) Damlatmalı f ltrelerdek özgül su yüksekl ğ dolum yüksekl ğ dağıtım kolu sayısına bağlı olarak değ şmek- ted r. Ger dev r oranı ve yüzeysel yük Döner dağıtıcıdak BOİ 5 konsantras- yonu C BOİ,InB,RF 150 mg/L’den az olacak şek lde çıkış akımı ger devr sağlanma- lıdır. G r ş deb s ndek gen ş salınımların kısm olarak dengelenmes ç n, g r ş BOİ 5 ≤ 400 mg/l olduğu durumlarda ger dev r oranının RR DW ≤ 1 olması yeterl d r. Damlatmalı f ltre yüzey alanı ve dolgu yüksekl ğ ; F ltre yüksekl ğ fadeler yle hesaplanır. Damlatmalı f ltrede m neral dolgu malzemes kullanılması hal nde en uygun dolgu yüksekl ğ 4 m’d r. Plast k dolgu malzemes hal nde düşey yönde yüksek su let m sağlanacağından daha büyük dolgu yüksekl kler n n kullanıl- ması tavs ye ed lmekted r. Yüzey yükü, q A,TF, Q DW .(1+RR DW )’ye bağlıdır ve m neral malzemel dolgu- larda 0,4 m/sa, plast k malzemel dol- gularda 0,8 m/sa olmalıdır. Dolgu yük- sekl ğ en az 2 m olab l r. Bu durumda f tre dozlama ün tes n n beslemey küçük damlacıklar hal nde yapması, f ltre malzemes n n özenle seç lmes ve yüzey yükünün en fazla 0.4 m/sa olması gerek r. Plast k dolgulu damlat- malı f ltrelerde yüksekl k boyunca daha y atıksu dağıtımı yapılab lmekted r. Dozlama Hızı Dozlama hızı, döner dağıtıcının damlatmalı f ltre üzer nden her b r geç - ş nde f ltreye beslenen atıksuyun su yüksekl ğ olarak fade ed l r. Dağıtıcının yüksek hızla dönmes hal nde dozlama hızı düşük olacaktır. Daha önceler , dağıtıcının b r tam devr ç n dönme hızı 0,5-2 dak alınır- ken, bu değer günümüzde 2 veya dört kollu dağıtıcı ç n 10-60 sn alınmaktadır (Metcalf & Eddy, 2003). Yıkama (sürükleme) hızı Damlatmalı f ltre yıkama (sürük- leme) hızının bel rlenmes nde yüzey yükünde olduğu g b döner dağıtıcı tasarımının da etk s vardır. Etk l çamur g der m (b yof lm sürüklemes ) ç n FF değer n n 8 mm’de tutulması gerek r (Tablo 6.15). Yüksek- l ğ fazla olan damlatmalı f ltrelerde, f ltre üst kısmındak yoğun bakter büyümes nden kaynaklanan tıkanma- ları önlemek ç n daha güçlü yüksek yıkama dozları uygulanmalıdır. Plas- t k dolgu malzemel s stemlerde özgül yüzey alanının artması le uygulanacak yıkama hızının da artması gerek r. Fosfor G der m Sab t yataklı s stemlerde P g der m sadece k myasal çöktürme le gerçek- leşt r leb l r. Çöktürme ç n kullanılacak k myasalın son çökelt m ve/veya ön çökelt m tankı önces nde ver lmes tav- s ye ed l r. K myasal dozu deneme yolu le bel rlen r. Ön çökelt m tankı önces uygulamada, k myasal doz, m krob yal büyüme ç n atıksuda bulunması gerekl P m ktarı da d kkate alınarak bel rlen r. Damlatmalı f ltre ve döner b yod sk- ler n düşük pH değerler ne olan hassa- s yet olduğundan alkal n tey artırmak ç n herhang b r şleme gerek yoktur. Ancak as d k P çöktürücüler n n kulla- nılması hal nde son çökelt m tankı çıkı- şında yeterl alkan ten n kaldığından em n olmak gerek r. Bu durumda alkal çöktürücü veya nötral zasyon çözelt - ler n n kullanılması gerek r. Tablo 6.14. Damlatmalı filtreler için tipik tasarım yükleri ve beklenen çıkış suyu kalitesi (Metcalf & Eddy, 2003) Uygulama Türü İkincil Arıtma Kademesi Birim kg BOİ/m 3 .gün Değer 0,3-1,0 Birim BOİ, mg/L TSS, mg/L Değer 15-30 15-30 BOİ giderimi ve nitrifikasyonu birlikte yapan sistem kg BOİ/m 3 .gün g TKN/m 2 .gün 0,1-0,3 0,2-1,0 BOİ, mg/L NH 4 -N, mg/L <10 <3 İkincil Arıtma Sonrası Nitrifikasyon g NH 4 -N/m 2 .gün 0,5-2,5 NH 4 -N, mg/L 0,5-3 Kısmi BOİ Giderimi kg BOİ/m 3 .gün 1,5-4,0 BOİ giderimi, % 40-70 Yükleme Hızı Çıkış Kalitesi Tablo 6.15. Damlatmalı filtre’de BOD yüklemesine bağlı olarak yıkama (sürükleme) hızları (Metcalf & Eddy, 2003) Organik yük, kg BOD/m 3 .gün İşletme hızı, mm/geçiş Yıkama hızı, mm/geçiş 0,25 10-30 ≥200 0,50 15-45 ≥200 1,00 30-90 ≥300 2,00 40-120 ≥400 3,00 60-180 ≥600 4,00 80-240 ≥800 mm/geç ş: her b r dağıtma kolunun her geç ş nde vereceğ atıksu yüksekl ğ