Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 78. Sayı (Ocak 2015)

42 Su ve Çevre Teknolojileri / Ocak 2015 www.suvecevre.com b rb rler ne ve lokal operatöre ve/veya uzaklıktan bağımsız yönet c b lg sa- yara bağlanması yoluyla üret mde hız ve esnekl k sağlayacağı, mal yetler c dd oranda düşüreceğ ve rekabet gücünü arttıracağı öngörülmekted r. Bugün gel nen noktada b lg sayara takılan bazı donanımlar (DAQ, GPIB, FG) ve endüstr yel gömülü yazılım ve b lg sayar tabanlı yazılım gel şt r lme- s ne paralel olarak akıllı ya da uzman sensörlerle bütünleşt r len uygulamalar gel şt r lmekted r. Bu sayede endüstr - n n olmazsa olmaz ht yacı olan Test Ölçüm ve Otomasyon projeler ger- çekleşt r leb lmekted r. Özell kle kal te ve süreç yönet m tabanında ağırlıklı olarak Yapay Görme (Mach ne V s on) ve ROBOT Görme; Yapay Kulak, Yapay Dokunma (Sound and V brat on) uygu- lamaları kablosuz haberleşme tekn kle- r yle devreye sokulmaktadır. Özetle otomasyon ara sanay ürün g rd ler ve bunlarla entegre ed lecek gömülü yazılım ve b lg sayar altyapı b leşenler olmak üzere üst sev ye ler teknoloj ler temel alınarak yen üre- t m teknoloj ler gel şt r lmekted r. Bu sayede mevcut b leşenler küçülmekte, kab l yetler artırılmakta ve her b r b r IP numarasıyla üst sev ye b lg sayar ağına kablolu ya da kablosuz olmak üzere bel rl protokollerle bağlanacak- tır. Bu şek lde gel şt r lerek akıllı fab- r kalar üret mde esnekl k ve yüksek ver m kab l yet sağlayacaktır. Bugün modüler olarak gerçekleşt r len akıllı mak neler, yakın gelecekte b r bütün olarak üret m n tamamını kapsaya- caktır. Fabr ka ç ndek üret m ağı artık akıllı b lg sayarlarla yönet me geçmek üzered r. Günümüzde endüstr yel stan- dartlardak mevcut let ş m protokol- ler bu şlere uygun olmakla b rl kte her geçen gün yen yaklaşımlar, yen paket programlar devreye g rerek Akıllı Fab- r ka Otomasyonu’na ya da S ber F z k S stemlere temel teşk l edecekt r. Bu sayede tem z ve tekrarlanab l r enerj , üret mde yüksek ver m, toplam kal te ve ler otomat k kontrol tekn kler yle esnek tasarım kab l yet sağlayarak kar maks m zasyonu sağlayarak, rekabet şartlarını bambaşka b r boyuta get re- cekt r. Bel rt ld ğ şek lde ler otomas- yon, anlatılanlar doğrultusunda bu noktada k l t öneme sah pt r. Bu devr me ayak uyduramayan şlet- meler n gelecekte üret mde rekabet şanslarını kaybedecekler çok açıktır. Akıllı fabr kalar, akıllı şebekeler dönem - n n eş ğ nde olduğumuz bu dönem, çok yakında gerçekleşecek devasa b r tek- noloj k devr m n ön çalışmalarıdır. Bu gel şmeler n uygulanab lmes öncel kle farkındalık gerekt r r. Sanay ler n bugü- nün değ l yarının tasarlanmasına açık olmaları, olmazsa olmaz ön koşuldur. 2010’da ABD’de ve 2012’de Alman- ya’da başlatılmış olan bu gel şme süre- c n n, gelecek 10 yıl ç nde tüm üret m sektörler n kapsaması planlanmak- tadır. Özell kle Alman hükümet bu yaklaşıma a t gel şmeler temel ndek hayaller , b lg ler , olasılıkları çalışmak, değerlend rmek ve gel şt rmek üzere ün vers teler ve kuruluşlara görev ver- mekte, yen enst tüler bu konuya odak- lamaktadır. Bütün bu gel şmeler daha önce de bel rt ld ğ g b dünyada yen gel şme- lerd r. Dolayısıyla buna tam uyumlu üret m model n n yaygın b r uygulama olduğu söylenemez. Batıda sadece b r- kaç örnek uygulamadan söz ed leb l r, o kadar. O nedenle ülkem z n de bu bağlamda konuya hazır olduğundan bahsed leb lmes mümkün değ ld r. ENOSAD’ın 4-5 Aralık 2014’te düzenled ğ Uluslararası İler Endüst- r yel Otomasyon Kongres ’n n düzen- lenmes ndek amaç, ülkem zde bu konuya farkındalık yaratmak ve gele- ceğe da r b r ortak f k r oluşturmaktır. Tekrar bel rtmek gerek rse, bu devr m kaçıran ülkeler sektör fark etmeks z n her üret m ç n dünyayla rekabet etme şanslarını kaybetm ş olacaklardır. 1. Devr m kaçıran, 2. Devr m anlayan, 3. Devr m geç de olsa uygulayan ülkem - z n sanay c ler n n, 4. Devr m ç n hızlı hareket etmes b r gerekl l kt r. Kanımca yaklaşık 10-15 yıl ç nde gel şmes n tamamlayacak olan bu devr mden sonra (öncek ler baz alındığında l neer azalan yarı zaman hızında gel şme var- sayımıyla düşündüğümüzde) gelecek 5. Endüstr Devr m ’n n dünyada neler değ şt receğ n düşünmeye bugünden başlanılmalıdır. D ğer taraftan bugünden anlaşılan odur k , sosyal hayatımız bambaşka b r dünyaya evr lecek g b gözüküyor. Artık muhtemel Telepat k Robotların uygulamaya geçmes yle nsan-mak ne etk leş m sonucu nsansız (ya da en az nsanla) fabr kalar dönem ne hızla yol alan b r endüstr dünyası yaratılıyor. Bu dünyada b lg ve becer her b rey ç n b r ayrıcalık olmaktan öte mut- lak gerekl l k olacak g b gözüküyor. Bu nedenle sanay c ler m z n olduğu kadar ün vers teler m z n, tekn k l se- ler m z n ve çok daha öneml devlet pol t kalarının yen den yapılanması mutlak koşuldur. S yas erk n bu ger- çekler görerek gelecek pol t kalarını çok kısa zamanda oluşturması gerek r. Tab bu arada standart bazı meslekler dışında yen meslek dalları, yen uğraş alanları ortaya çıkacaktır. B r zorlan- manın olacağını öngörmekle b rl kte geç ş dönem sonrasında da bunların toplumda sosyoloj k etk ler konusunda c dd değ ş mler beklenmes doğaldır. Yüksek kal ten n standart olduğu, ver m n maks m ze ed ld ğ b r ortamda neredeyse her t p üret m n yüksek tek- noloj ye dayanamadan gerçekleşt r - leb lmes mkânsızlaşacak g b gözü- küyor. Bugünün ht yaç ya da toplam tüket mmaddeler nde aranan standart fonks yonlar gelecekte olağanüstü bek- lent lere gebed r. Buna karşılık f yat- ların o düzeyde düştüğü b r üret m dünyasında bugünün standart üret m yöntemler yle nasıl b r rekabet olaca- ğını düşünmek gerçekten zor b r uzak görüdür. S yas erk, ün vers teler, sanay c - ler ve daha öneml s yen t p tüket c prof l n n söylenecek çok sözü olmalı- dır. Bu noktada hızla b r araya gelmel konuşmalı ve ortak hareket edeb lme kültürünü gel şt reb lmek zorunluluktur. “B z” demen n vakt d r. l GÖRÜŞ