Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 77. Sayı (Aralık 2014)

58 Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 2014 www.suvecevre.com Tablo 6.8. Nüfusa bağlı yük değerleri (g/kişi.gün) (ATV -A 281 E, 2001) BOİ 5 60 45 40 TKN 11 10 10 P 1.8 1.6 1.6 Ön çökeltim havuzundaki bekletme süresine bağlı yük Ham atıksu Parametre 0-5 1.0 sa 1.5-2.0 sa b rb r ne yakın olması gerek r. Böylece sarsıntıların etk s le küçük daneler n büyük daneler arasındak boşlukları doldurarak su ve hava geç ş n engel- lemesinin önüne geçilmiş olur. Yassı ve uzun şek ll daneler de uygun değ ld r. Dolgu malzemes mukavemet n n bel rlenmes ç n 40-80 mm’l k orta- lama çaplı malzemeler kullanılarak basınç/aşınma test yapılır. Bu test le alınan başlangıç numunes n n ne kada- rının parçalandığı bel rlenmekted r. Test sonrasında numune DIN ISO 3310-2’e göre 20 mm’l k elekten geç r lerek elek altına geçenler n m ktarı bel rlen r. Bu m ktarın % 5’ geçmemes gerek r. Dolgu malzemes n n k myasal özell kler ve m neral yapısı M neral dolgu malzemeler nde humus, kömür, b yof lm büyümes n engelleyen organ k malzeme le suda çözünen norgan k maddeler bulunma- malıdır. Ayrıca dolgu malzemes üze- r nde veya bünyes nde kum, s lt, taş tozu, veya yıkanarak tem zlenemeyen k rl l k ve safsızlıklar bulunmamalıdır. Dane dağılımı Dolgu malzemes n n dane grupları ve oranları Tablo 6.9’ da ver lm şt r. Dolgu tabakasında en-boy oranı 3:1’den fazla olan yassı dolgu malzeme- s n n tüm malzeme çer s ndek hac m- sel oranı % 5’ aşmamalıdır. Çok fazla m ktarda, yıkanarak uzak- laşab lecek, (hareket eden) dane olması hal nde, bu tür maddeler f ltre yata- ğında tıkanmalara neden olab leceğ için ayrılıp uzaklaştırılmalıdır. Yıkanarak g den kısmın tüm hac mdek malze- meye oranı %0.5’ten daha az olmadır. Ocaklardan alınan dolgu malzemeler önce gözle kontrol edilir. Yıkanarak g deb len madde oranı %0.5’ten yük- sek ise yıkama yapılmalıdır. Yıkama ile kaybed len malzeme oranı çok yüksek se malzemen n farklı b r yerden tem n yoluna g d lmel d r. Taşıma Mümkün olduğunca az elleçleme yapılarak doğrudan tedar k yoluna g d lmel d r. Damperl kamyonla taşıma uygundur. Tablo 6.9. Dolgu malzemesinin dane grupları ve oranları (DIN 19557, 2004) Dane boyut grubu Büyük danelerin aşmaması gereken ağırlık Küçük danelerin aşmaması gereken dane oranı Filtre Malzemesi 16/40 40/40 10 5 Filtre Destek Malzemesi 80 /150 Yerleşt rme Dolgu malzemes n n depolama süres kısa olmalı ve hemen f ltredek yer ne yerleşt r lmel d r. Don duru- munda dolgu malzemes yerleşt - r lmes yapılmamalıdır. 80/150 olan destek tabakası elle yerleşt r lmel d r. Taşlar d key konumda yerleşt r lmel d r. Dolgu malzemes 500 mm’l k tabakalar hal nde sten len yüksekl kte yerleşt - r leb l r. Damlatmalı f ltreler le lg l testler ç n numune alma prosedürü DIN EN 932-1’e göre, dane boyutunun bel rlen- mes nde kullanılacak yöntem ve basınç test DIN ISO 3310-2’ye göre; dane şek- l n n bel rlenmes DIN EN 933-4’e göre küçük boyuttak parçaların bel rlenmes ve yıkanması DIN 19557’ye göre yapıl- malıdır. Plast k (Sentet k) Dolgu Malzemeler Plastik filtre malzemeleri çok farklı yapılara sah pt r. Bu nedenle teor k, etk l ve b yoloj k olarak akt f yüzey oranları açısından oldukça farklılıklar gösterirler. Plastik filtre tedarikçileri teor k yüzey ç n hesap değerler n de vermekted rler. F z ksel Özell kler Dolgu malzemes n n gerekl taşıma kapas tes , şletmede ortaya çıkan şart- lara göre bel rlenmekted r. Bu paramet- reler dolgu malzemes n n kütles le s stemdek çamur ve atıksu m ktarıdır. Her m 2 (b r m) damlatmalı f ltre yüzey ç n şletme yükü, dolgu yüksekl ğ n- den bağımsızdır. İşletme yükü, organ k yük, h drol k bekletme süres ve dolgu malzemes n n şek l ve yapısına göre bel rlen r. Dolgu malzemes n n Tablo 6.10’da göster len n tel kler ç n ve uygun şletme şartlarında (s stem ç nde çamur b r k m n n olmaması) tecrübe- lere göre şletme yükü 2 kN/m 3 le 5 kN/ m 3 arasında olmalıdır. Dolgu malzemes n n taşıma gücü herhang b r destek ün tes olmaması ve en yüksek dolgu yüksekl ğ hal ç n Arıtma çamurunun işlenmesi sırasında oluşan süzüntünün arıtma girişine verilmesi dolayısıyla gelen ilave yükler dikkate alınmamıştır. REHBER