Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 77. Sayı (Aralık 2014)

54 Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 2014 www.suvecevre.com sten rse s stem n k kademel yapılması tavs ye ed lmekted r. Damlatmalı f ltreler ç n proses tasa- rımı ve yapısal tasarım b lg ler Ek 2.11 ve Ek 3.9’da ver lm şt r. 6.3.1.4. Damlatmalı F ltreler n Boyutlandırma Kr terler ATV-DVWK Standard A 198E’dek genel kurallar le uyumlu tasarımda yer alan sembol l stes Tablo 6.7’ de ver l- m şt r. Or j nal Almanca vers yondak semboller köşel parantez çer s nde göster lm şt r. Atıksu Yükü BOİ 5 yükü (B d,BOİ,ln kg/gün) atıksu arıtma tes s ne gelen kuru hava yükü- nün zamanın %85’ nde gözlenen yük değer d kkate alınarak hesaplanır. Bunun yanında ler ye dönük planla- mada gerekl rezerv kapas te de bu değere eklenmel d r. Tasarım tes se bağlı nüfus üzer nden yapılacaksa ham atıksuyun nüfus başına BOİ5 k r- l l k yükler Tablo 6.8’den seç lmel d r. Boyutlandırma ç n başlıca aşağıda sıralanan ver ler n b l nmes gerek r (çamur arıtma b r m nden gelecek akımların k rl l k yükler de d kkate alınmalıdır): • Organik yük (Bd, BOİ ): N tr f kasyon olmaksızın karbon g der m ç n gerekl damlatmalı f tre hacm veya Döner B yod sk n yüzey alanını hesaplamak ç n gerek r. • Organik yük (B d , BOİ ) ve azot yükü (Bd, TKN): Karbon g der m le b r- l kte n tr f kasyon ç n gerekl dam- latmalı f ltre hacm veya Döner B yo- d sk n yüzey alanını hesaplamak ç n gerek r. • Azot konsantrasyonu (C N ) ve orga- n k madde konsantrasyonu (C BOİ ): Den tr f kasyon ç n damlatmalı f tre hacm n n bel rlenmes nde den tr - f ye olacak n trat m ktarını (den tr - f kasyon potans yel ) bel rlemek ç n gerek r. • Günlük giriş atıksu debisi, Q d ve en yüksek kuru hava debisi Q DW : Dam- latmalı f ltren n boyutlandırılması ç n gerek r. • En yüksek kuru hava debisi Q DW,2h ve hesap debisi Q ww,h : Son çökelt m tankının tasarımı ç n gerek r. Günlük yük, hac msel veya 24 saatl k deb orantılı alınan kompoz t numune- ler le günlük deb üzer nden hesaplanır. Genel yük hesabı yağışlı hava deb s - n n de dah l ed ld ğ rastgele günlerde yapılan ölçümlere göre bel rlen r. Bu hesaplamada zamanın %85’ nde gözle- nen yük d kkate alınır. Bunun ç n en az 40 yük değer n n ölçüme dayalı olarak b l n yor olması gerek r. 2 saatl k ölçümlerde azot yükü değerler günlük ortalama değer n k katından fazla se p k deb ler n denge- lenmes ç n düzenlemeler yapılmalıdır. Tasarımda aynı zamanda çamur arıtma b r m nden gelecek yükler de d kkate alınmalıdır. G r ş atıksu karakter zasyonunda ver eks kl ğ var se yük ve konsant- rasyonlar atıksu arıtma tes s ne bağlı nüfusa ve d ğer endüstr yel/t car faa- l yetlere göre (eşdeğer nüfus) hesap- lanmalıdır. Yük ve konsantrasyon hesapları ile lg l detaylara ATV -A 198E‘den ulaşı- labilir. Yükler tesise bağlı nüfus üze - r nden yapılacaksa hesaplar ATV -A 198E standardında yer alan Tablo 1’e göre yapılab l r; atıksu deb s se ATV -A 198E’den seç leb l r. Çamur Süzüntü Suyundan Gelen Yük Çürümüş çamurun yoğunlaştırılması ve susuzlaştırılması esnasında oluşan suyun amonyum konsantrasyonu oldukça yüksekt r. Çamur çürütücüye g ren organ k azotun yaklaşık %50’s n n amonyuma çevr ld ğ kabul ed leb l r. Çamur süzüntü suyunun deb s kes kl se günde b rkaç saat veya gün aşırı deşarj oluyorsa tes se düzenl b r akımda vereb lmek ç n geç c depo- lamaya (dengeleme) ht yaç duyulur. Süzüntü suyundan tes se gelen fos- for ve organ k madde (BOİ5 ve KOİ) yükü genell kle düşüktür. Bu nedenle hesaplarda d kkate alınmayab l r. B r nc Kademe Arıtma Damlatmalı f ltre ve b yod sklerde tıkanmaları önlemek ç n çökeleb len katıların ve d ğer sorunlu maddeler n s steme beslenmeden önce olab ld - ğ nce atıksudan uzaklaştırılmaları gere- k r. Bu nedenle b r nc kademe arıtma ve ön çökeltim üniteleri zaruridir. Ön çökelt m tankları yer ne nce elekler de kullanılab l r. Arıtma ht yacına göre ön çökelt m tankının boyutlandırması da farklılık arz etmekted r. Sadece karbon g der m ve n tr f kasyon düşünüyorsa Kuru hava debisinde (QDW, 2h) bekletme süresi 1.5-2 sa seçilir. Ön-denitrifikasyon yapıl - ması düşünülürse yeterl organ k karbo- nun sağlanab lmes ç n bekletme süre- s n n 0.5-1 sa’te düşürülmes gerek r. Yağışlı hava debisi, QComb için ön çökelt m tankında bekletme süres 0.5 sa‘ten düşük olmamalıdır. Burada ver - len değerler nüfusu 1000 k ş den az olan küçük ölçekl atıksu arıtma tes sler ç n de geçerl d r. Küçük tes slerde, ön çökelt m çamurlarının depolanması ç n yeterl hac m oluşturulmalıdır. Bunun ç n ayrı b r tank veya ön çökelt m tankı le b r- leşt r lm ş b r Imho´ Tankı da kullanı- lab l r. Damlatmalı F ltrelerde arıtma ver m özell kle hac msel organ k yük (kg BOİ/ m 3 .gün) ve yüzeysel h drol k yüke (m/ sa) bağlıdır. F ltre Malzemes Damlatmalı f ltreler n en öneml b leşenler nden olan dolgu malzemes , m neral veya plast k malzemeden olu- şur. Seç len dolgu malzemes n n atık- suyun f ltre malzemes üzer ne düzgün yayılmasını, aerob k şlet len damlatmalı f ltrelerde havanın b yof lme ulaştırıl- masını ve kopan b yof lm n atıksu le uzaklaştırılmasını sağlamak gerek r. F ltre malzemes n n tıkanması arıtma ver m n n düşmes ne yol açab l r. DIN 19557 f ltre malzemes n n teo- r k, etk l ve b yoloj k olarak akt f yüzey alanlarının ayrımını yapmaktadır. Etk l yüzey, şletme sırasında f ltre malze- REHBER