Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 77. Sayı (Aralık 2014)

Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 201 4 45 www.suvecevre.com Değerler mgr/lt -ppm CaCo 3 c ns n- den tesp t ed lmel d r. Anal z sonucunda katyon yon yükler toplamı le anyon yon yükler toplamın +/_ olarak % 5 hata le b rb - r ne eş t olmalıdır. Anal z raporundak sonuçlardak fark % 5’ten fazla se ana- l zde sorun vardır veya yanlış yapılmış demekt r. Tekrar kontrol ed lmes , yapı- lacak veya kurulacak olan tes s/s stem ç n yararlı olacaktır. Suyun kullanılacağı noktalar da d k- kate alınarak suyun ç nde bulunab le- cek n tr t, n trat, dem r, mangan, s l s, organ k madde g b yonların da tesp t ed lmes yararlı olacaktır. Yalnızca top- lam sertl ğe bakıp s stem n tasarımını yapmak yanlışlıklara neden olacak ve olmaktadır. Elde ed len anal z raporuna göre ham su kullanım noktalarına göre arıtma s stem n n seç m yapılmalıdır. Kullanım Yerler : İçme suyu, kul- lanma suyu, proses suyu, kazan bes suları (alçak-yüksek basınçlı), soğutma suları, malatta kullanılacak sular, boya- hane, pas vasyon banyo suları, yıkama veya durulama suları, term k veya nük- leer santralarda enerj eldes ç n kulla- nılacak sular. Bu hususlarda ham suyun anal z çok öneml d r. Anal ze ve sten len kul- lanma suyuna göre ham su arıtılması ç n gerekl olan s stem n tasarımını yapab l rs n z. Y ne de tasarımdan önce yapılması/d kkate alınması gere- ken hususların gözden geç r lmes nde fayda vardır. İhmal ed lmemel d r. Suyun ç nde bulunan CO 2 (karbon d oks t) korozyona neden olacaktır. Suyun ç nde er m ş halde bulunab le- cek SO 2 , HS 2 , NH 2 , CO 2 , NO 2 , CO 2 ve O 2 zararlı olab lecek yonlardır ve mutlak surette l m tler ne nd r lmel d r. Suyun ç nde bulunan oks jen, düşük ısıda yüksek, yüksek ısıda düşük oranda bulunur. Yukarıdak hususlar tesp t ed ld kten ve gerekl tedb rler alındıktan sonra s s- tem n seç m ve tasarımı yapılmalıdır. Suyun Sertl ğ : Suya sertl ğ veren yonlar kals yum yıkama şlem çok öneml b r süreçt r. Ters yıkamada suyun akış hızı 22-28 m/saat alınmalı ve yıkama esnasında basınçlı hava kullanılmalıdır. Böylece f ltre kumunun ömrünü uzatmış ve son- rak ün teler n korunmasını, uzun sürel çalışmasını sağlamış olacaksınız. Kum f ltres nde fısk yeler n üstünü örtecek kadar çakıl konulmalı, çakılın üzer ne m n mum 0,80 m-1,8 m kum konulmalıdır. Farklı ebatlarda kulla- nılan kum f ltreler n n ver m yeters z olduğu g b aralara konulan antras t n se h çb r faydası olmamaktadır. Ters yıkama anında kumun kabarması ve y yıkanması ç n %60 kabarma payı ver lmes ve hava kullanılması f ltren n ver m n ve ömrünü uzatacaktır. Kulla- nılacak havanın amacı bloklaşmış olan kumu dağıtmak ve kuma yapışmış olan tortuların ayrışmasını sağlamaktır. Kullanılacak olan çakıl ve kum oval olmalıdır. Kırık yüzeyl çakıl ve kum kul- lanılmamalıdır. Kum f ltres n n tasarımında şletme basıncı steğ yok se 2-3 atü basınç yeterl olmaktadır. Şayet basınç steğ var se o zaman tankın gövde ve bombe kalınlıkları hesaplanmalıdır (tesp t ed - len çapa göre). Tabana yerleşt r lecek olan fısk ye- ler n kum tutan ve fısk yeler taşıyacak olan plakaya (ayna) d şl b r parça le bağlanmamalıdır. Taşıyıcı plaka taşı- yacağı kum yükünün d kkate alınarak hesaplanması gerekmekted r. 1 m 2 alana 60 adet fısk ye konulmalı- dır. Fısk yeler aynaya/plakaya elle sıkış- tırılmalıdır. Plakanın b r yüzüne fısk ye le arasına last k conta konulmasında yarar vardır. F ltren n k rlenmes g r ş çıkış mano- metres ndek 0,3-0,5 atülük basınç far- kıyla anlaşılır, k rlenmeye başlayınca suyun akışı azalmaya başlayacaktır. Ters yıkama şlem ne h çb r zaman süre konulmamalıdır. Ters yıkama esna- sında k rl su akmaya başlayınca tek- rar suyun berraklaşmasına kadar ters yıkama şlem ne devam etmel d r. Ters yıkama süres 10-15 dak ka sınırlandı- rılamaz. ve magnezyum yonlarıdır. Sertl k k türdür: kalıcı sertl k-geç ç sertl k. Kalıcı sertl k: Magnezyum sertl ğ d r. Geç c sertl k: Kals yum sertl ğ d r. Yukarıdak hususlar ncelen p uygun arıtma s stem seç m ç n; F ltrasyon (Kartuş f ltre, Kum f ltres , Antras t f ltre, Akt f karbon f ltre) Su yumuşatma (Katyon k reç ne le yalnız sertl k alınması) De yon ze Dem neral ze Revers Osmos Yukarıda bahs geçen konuları sıra- sıyla ele alalım: F ltrasyon Suyun ç nde bulunab lecek part - küller n tutulması ve de f ltrasyon ün - tes nden sonrak seç lecek olan ün teler korumak ç n kullanılması gereken b r ün ted r. Kullanılan ün teler: Kartuş f ltreler, kum f ltreler (açık-kapalı) ve antras t- akt f karbon f ltreler d r. Kartuş F ltreler: Suyun ç nde bulu- nan gözle görülmeyen m n k part kül- ler n tutulmasını sağlar. Boruya monte ed leb l r. B rkaç aded paralel bağlana- rak kullanılır. Kapalı b r tank ç ne s s- temat k olarak d z lerek/yerleşt r lerek basınç altında çalıştırılarak kullanılır. K rlenmes anında ya değ şt r l r ya da yıkanarak tekrar kullanılab l r. Kum F ltreler : Kum f ltreler genelde basınçlı kaplar hal nde kulla- nılmaktadır. Büyük kapas teler ç n açık t p f ltreler terc h ed lmel d r (İçme suyu arıtması). Kapalı t p -basınçlı olanlar- genell kle sanay ve küçük, orta ölçekl kapas telerde kullanılmaktadır. Kapalı-basınçlı kum f ltreler : Basınç altında çalışan kum f ltreler nde tasarım kr terler , Kapas te: ------ m/saat Basınç: 2-3 atü Suyun akış hızı: 12-22 m/saat Seç lecek olan suyun akış hızı, suyun bulanıklığı ve ht va ett ğ askıdak katı madde m ktarı d kkate alınarak seç lmel d r. Kum f ltreler nde de ters