Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 77. Sayı (Aralık 2014)

Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 201 4 35 www.suvecevre.com bu kavramın hayatımızda zaten şgal ett ğ yer ve sürec n doğru tanımlanıp yönet leb l rl ğ n n toplumla paylaşılma- sından geçmekted r. Rakamsal ver ler n, en bel rs z ve b rb r n tutmayan farklı kaynaklar- dan beslend ğ b r sektörde bu cesur g r ş mc l ğ n takd r ed lmes gerekt ğ kadar, öncel k sıralaması ve gelecek projeks yonları dah l nde, en naz k tanımıyla tavs yeye ht yaç duyduğu açıktır. Burada n speten sektörde oku- muş-alaylı, dünkü-bugünkü veya yatı- rım m ktarı ayrıştırmalarına g rmeden, genel olarak p yasalarda, özelde de atık sektöründek tecrübeler n ortaklaşa rekabet anlayışıyla paylaşılması zaruret vardır. Şüphes z serbest p yasa koşulları herkes ç n geçerl olmakla b rl kte, ülke- m z n sınırlı kaynaklarının maceralaya atılmasına da göz yumulmamalıdır. 2015’e g receğ m z bugünlerde ve 2023 v zyonu le AB uyum sürec g b poz t f yaklaşımların atık yönet m le lg l rakamsal hedefler ortaya koyarken de, onlara ulaşırken de, el m zde hang ver ler bulunduğu ve bunların ne kadar doğru rakamlar olduğundan şüphe etmekte haklı olduğumuzu gösteren ve hep m z n b ld ğ n anlattığı sem- pozyumlara, panellere ve toplantılara doymuş olmalıyız. D ğer taraftan, kamu otor teler n n sıklıkla çıkardığı, yen led ğ , b rleşt rd ğ veya kaldırdığı mevzuat çalışmalarıyla adeta f rmaları yönetmel k avcısı hal ne get rmemes , artık oturmuş, uygulana- b l r, ülke gerçekler nden uzak olmayan ve taraflarca farklı anlaşılmayacak mev- zem nde yönet len atık m ktarının, çık- ması gereken atığa oranının yüzde kaç olduğuna da r herkes farklı şeyler söy- leyeb l rse de sektörel yayınlarda her b r atık grubunun toplanan m ktarı le potans yel arasındak makasın yüzde 50 le 10 arasında olduğunu görüyoruz. Yangın, su basması, çevre kazaları, ömrünü tamamlamış araçlar ve hatta gem uçak vb. as tler, k myasal ve b yo- loj k arıtma çamurları, sanay s teler , hafr yat vb. atıkları se daha saymadık b le... Yılda 28 m lyon ton çıktığı dd a ed len evsel atık mezarlıklarının çe- r ğ konusunda em n olan k mse var mı acaba? Sektöre lg duyan g r ş mc ler n bugün ve en az 20 yıl çer s nde olu- şab lecek toplam atık m ktarı, oluş- turulan yen kapas teler, ç ve dış atık p yasalarının durumu, atık f yatları, yen ht yaçlar, yen yaklaşımlar ve teknolo- j lerle, atıktan katma değer yaratılması felsefes üzer nden düşünerek yatırımın alan ve m ktarına karar vermeler yararlı olacaktır. D ğer taraftan potans yel atık, kayıt altına alındıkça gerçek ve sürekl yük- selen atık m ktarı, g r ş mc ler n lg - s ne cesaret katacak ve daha fazla atık değer üret l p, daha fazla st hdam, daha fazla verg , daha fazla “Know- how” yaratılab lecekt r. Z ra, ülkem z geld ğ büyüme değerler yle c dd b r atık yönet m kal tes ne ve yüzdes ne sah p olmayı hak edecek her türlü alt ve üst yapıya sah pt r. l zuat le şley ş kolay denetleyeb lecek mekan zmaları, s v l toplum örgütler , meslek mensupları ve kamuoyunun da katılımıyla hayata geç rmes beklen- mel d r. Artık sektörün rakamsal değerler - n n, potans yel n n, daha ne kadar su kaldırab leceğ n n, yasallığa d renme sınırının, kamusal ve toplumsal sorum- lulukların, sektörü hang araçlarla ne kadar tahr k edeb leceğ n n açık yürek- l l kle bel rlenmes gerekl l ğ vardır. Z ra en gerçekç bel rley c olan para kayna- ğının tem n ed lmes , yatırılması, ger ödenmes ve kâr elde ed lmes süreç- ler n n, g r ş mc ler n temel parametres olduğuna k m t raz edeb l r k ? Sektördek kamusal yatırımların güncel tems lc ler olan KİT’ler, beled - yeler üzer nden s yaset kurumuna yas- lanmaları neden yle gerçekç rekabete ne kadar katkı verd kler yle, kamusal bazı sorumlulukları arasındak denk- lemle hep gündemde kalmaya devam edeceklerd r. Bu kurumların evsel atık har c ndek atıklarla olan l şk ler n n b r an önce sonlandırılması, atık sektö- ründe gerçekç b r rekabet p yasasının kurulab lmes ç n öneml d r. Yatırımcılar, kısa vadel pastayı değ lse de, h ç olmazsa uzun vadel potans yel görmek stemekte haklıdır. G r ş mc ler aşağıda yaklaşık m ktarları ver len atıkları olduğu kadar, bu atıkla- rın yılda yüzde kaçının toplanab ld ğ n lg l derneklerden veya resm kurumlar- dan öğrenmel d rler. Ülkem zde yasal Evsel atık : 28.000.000 ton/yıl, Tehl kel atık : 1.500.000 2.500.000 ton/yıl Elektron k atık : 550.000 ton/yıl Atık maden yağ : 300.000 ton/yıl Atık b tk sel yağ : 350.000 ton/yıl Tıbb atık : 100.000 ton/yıl Akü : 80.000 ton/yıl P l : 8.500 ton/yıl ÖTL (Oto Last k) : 250.000 ton/yıl Ambalaja atığı : 5.000.000 ton/yıl Döküm kumu : 500.000 ton/yıl Türk ye’dek Bazı Atık M ktarları