Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 76. Sayı (Kasım 2014)

60 Su ve Çevre Teknolojileri / Kasım 2014 www.suvecevre.com eq/l) öneml ölçüde düşüktür. Bu sapmanın neden laboratuvar deneyler nde kullanılan görecel ola- rak küçük reç ne grubunun anormal tane boyutu dağılımı ya da elver şs z akış dağılımı ve daha bel rg n duvar etk ler olab l r. F lm yapıcı am n n yüksek konsant- rasyonları le yapılan deneyler toplam yon değ ş m kapas tes üzer nde her- hang b r etk s olmadığından, daha düşük FFA konsantrasyonları le başka testler yapılmamıştır. Nötral ze ed c am nler n h drotrop k etk s , k reç ne t p n n farklı davranı- şını açıklayab l r. SAC reç nes nötral ze ed c am nler ortadan kaldırır ve bu da çözücü kaybına bağlı olarak reç ne matr s ndek FFA’nın bel rl b r f z ksel tutunmasına yol açar. Bu da toplam yon değ ş m kapas tes nde akt f blok- ların ster k blokajının neden olab ld ğ b r azalma gözlemlenmes ne yol açar. SBA reç nes n n nötral ze ed c am nler ortadan kaldırmamasına bağlı olarak, FFA çözünmüş olarak kalır ve FFA’nın reç neye f z ksel olarak tutunması ger- çekleşmez. SONUÇLAR Endüstr tarafından sponsorluk sağ- lanan b r uygulamalı araştırma projes - n n parçası olarak, bel rl b r f lm yapıcı am n n (t car ürün formülasyonu Ceta- m ne V211’ n b r b leşen olarak ole ld a- m n) kondensat arıtma reç neler n yon değ ş m davranışı üzer ndek etk s n bel rlemek üzere s stemat k araştırma- lar yapılmıştır. Test çalışmaları reç nele- r n yükleme/rejenerasyon döngüler n n tekrarlandığı küçük çaplı deneylerden oluşmaktadır. Her yükleme döngü- sünden sonra, değ ş m kapas tes DIN yöntemler ne göre bel rlenm şt r. Hem kuvvetl as d k katyon reç nes (SAC) hem de kuvvetl baz k anyon makro gözenekl t p reç ne (SBA) araştırma- larda kullanılmıştır. Yen SAC reç nes ne ek olarak, b r endüstr yel buhar s ste- m n n kondensat arıtma ün tes nden (CPU) elde ed len aynı t ptek kullanıl- mış reç ne karşılaştırma amaçlı olarak araştırılmıştır. Bu reç ne bağımsız b r uzman ş rket tarafından ncelenm şt r. Bu araştırmanın ana sonuçları şun- lardır: - Beklen ld ğ g b , hem f lmyapıcı am n (FFA) hem de nötral ze ed c am nler (NA) SAC reç nes taneler ndek akt f gruplara tutunmaktadırlar. - Ardından gelen tutunma/rejeneras- yon döngüler FFA konsantrasyonuna bağlı olarak SAC reç nes ç n geçerl olan toplam yon değ ş mkapas tes n düşürmekted r. - Test ed len ve uygulamadak buhar kondensatındak t p k konsantras- yona karşılık gelen en düşük FFA konsantrasyonunda, azalma sadece NA’nın olduğu duruma göre b raz daha yüksek olmuştur. Bunun b r sonucu olarak, fazla dozda FFA kulla- nımından kaçınılması gerekmekted r. - S steme yüksek m ktarlarda FFA’nın eklenmes n n gerekt ğ durum- larda, örneğ n buhar jeneratörünün bakıma alınması hal nde CPU’nun by-pass ed lmes düşünülmel d r. - SAC reç nes n n rejenerasyonu, ç ndek neredeyse bütün b leşen- ler ortadan kaldırab l r. Gerçekten de, lave rejenerasyonlar yapılarak, FFA konsantrasyonuna bakılmak- sızın reç nen n toplam yon değ ş m kapas tes n ger kazanmak müm- kündür. - Endüstr yel b r CPU’dan elde ed len SAC reç nes altı yıl FFA/NA uygu- lamasından sonra mükemmel b r durumdadır. FFA/NA şartlandırma- sının uzun vadel b r olumsuz etk s görülmem şt r. Fabr kadan elde ed - len kullanılmış reç ne yen reç ne le aynı toplam yon değ ş m kapas te- s ne sah pt r. Laboratuvar çalışma- larının bulguları le uyumlu olmayan bu sonuç, fabr kada uygulanan farklı yükleme/rejenerasyon rej m le açıklanab l r: am nler n tanec klere penetrasyonundan önce zamanında gerçekleşen rejenerasyon. - SBA reç nes n n toplam reç ne kapa- s tes FFA’ya maruz kaldıktan sonra da korunmaktadır. Buhar jeneratörü kondensatındak f lm yapıcı am nler n lg l konsantras- yon aralığı bel rt lm şt r. GENEL BAKIŞ Bu makalede b ld r len araştırmanın sonuçları uzun yıllar ç nde f lm yapıcı am nlere l şk n olarak kazanılan ve genel anlamda poz t f olan prat k dene- y mler tey t etmekted r ve f lm yapıcı am nlere dayalı organ k k myasalların kullanıldığı ya da kullanılmasının düşü- nüldüğü kondensat arıtma ün teler n n operatörler ç n değerl b lg ler sağla- maktadır. Ancak, değ ş k t ptek yon değ şt rme reç neler le de (örn. Jel t p reç ne) lerleyen çalışmalar yapılmalıdır. Ayrıca, daha büyük ölçekl ek pman le kontrollü koşullar altında yapılacak olan benzer testler laboratuvar araştırma- ları le b r kondensat arıtma ün tes n n prat k çalışması arasındak boşluğu doldurab l r. KAYNAKLAR [1] Allard, B., Chakrabort , S.: Controll ng Corros on and Scal ng w th Al phat c Am nes n Steam Generat ng Systems; Svensk Papperst dn ng 18 (1983), R186 [2] Hater, W., Rudschützky, N., Ol vet, D.: The Chem stry and Propert es of Organ c Bo ler Feedwater Add t ves Based on F lm-Form ng Am nes and The r Use n Steam Generators; PPChem 2009, 11 (2), 90 [3] van L er, R., Gerards, M., Savelkoul, J.: Exper ences w th Polyam nes n the H gh Pressure Steam System of a Naphtha Cracker – From New to Proven Treatment; VGB PowerTech 2012 (8), 84 [4] Kolander, B., de Bache, A., Hater, W.: Erfahrungen m t der Behandlung des Wasser-Dampf- Kre slaufs m EBS-He zkraftwerk Nehlsen Stavenhagen m t f lmb ldenden Am nen; VGB PowerTech 2012 (8), 64 [5] Schre ber, G., Dreßler, D., de Bache, A., Choschz ck, H., Hater, W.: Wechsel der Behandlung des Wasser/Dampf-Kre slaufes MAKALE