Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 75. Sayı (Ekim 2014)

46 Su ve Çevre Teknolojileri / Ekim 2014 www.suvecevre.com UNIDO g b kurumlarla tem z üret m konusunda 1,5 m lyon dolarlık proje gerçekleşt r lm ş, çeş tl oranlarda h be ve desteklerden faydalanılmış. Bu yıl çer s nde h be ve destek almaya hak kazandığı İzm r Eko-Ver ml l k projes se TTGV ve İZ-KA şb rl ğ yle “İzm r’de tem z üret m uygulamalarının yaygın- laştırılması” amacıyla başlatılan b r stratej çalışması. Çalışma kapsamında TTGV ve İZ-KA, proje ç n başvuruda bulunan 19 f rma çer s nden dört f rma seçm ş. BTM de daha önce yap- mış olduğu tem z uygulama örnekler ve yen gel şt r len p lot projelerle bu h be ve destekten yararlanmaya hak kazanmış. TTGV ve İZ-KA’dan sağla- nacak olan bu h be ve destekle b rl kte hal hazırda gerçekleşt r lmes planla- nan tem z üret m projeler ne de katkı sağlanacak. BTM tes sler nde özell kle endüst- r yel katı atıkların değerlend r lmes konusunda c dd çalışmalar yürütülü- yor. Geçm şte beled yeler n geç c katı atık depolama alanlarına ücret kar- şılığında ver len endüstr yel atıklara, BTM’n n yaptığı p lot projelerle b rl kte katma değer kazandırılmış, bu atıklar değerlend r lerek ger dönüşümler sağlanmış ve yan ürün olarak üret m n çeş tl aşamalarında kullanıma g rm ş. BTM’n n hedefler çer s nde, y ne farklı ürünlerden ortaya çıkan katı atıkların değerlend r lmes , hava em syonlarının kaynağında azaltılması, atık baca gazla- rının arıtılarak ger kazanılması, üret m hatlarında sıcaklık opt m zasyonu le b rl kte enerj ver ml l ğ sağlanması konularında projeler bulunuyor. Ger dönüşümlü hammadde terc h ed l yor BTM, “Sürdüreb l rl k” yaklaşımı çer- çeves nde, ürün hayat çevr m boyunca, ana ş hedefler n çevre dostu faal yet- lerle entegre ed yor, kl m değ ş kl ğ ve sınırlı doğal kaynakların korunmasına yönel k Ar-Ge çalışmaları sürdürüyor. Bu amaçla ürünler n n tasarım aşama- sında, kullanmakta olduğu hammad- deler n ger dönüşümlü malzemeler olmasına, üret m esnasında kullanılan teknoloj n n, doğal kaynakları koruyan ve tüket lmes n önleyen teknoloj ler olmasına özen göster yor. Tasarımı yapılan her üründe kullanılan k mya- salların çevreyle dost alternat fler n n bulunarak, bu alternat flerle üret m yapılması, üret m aşamasında oluşab - lecek atıkların m n m ze ed lmes ya da yen den kullanımının sağlanması ç n de Ar-Ge çalışmaları yapılıyor. Endüstr yel atıklar ger kazanılıyor BTM tes sler nde endüstr yel katı atıkların ger dönüşümünde kırma, öğütme ve granülleme s stemler kullanılıyor. Endüstr yel katı atıkların yüzde 87’s tes slerde ger kazanılıyor. Burada, üret m esnasında elde ed len katı atıklar, bel rl b r alanda toplanarak öğütme şlem nden geç r l yor ve öğü- tülen atıklar gerek rse doğrudan ürün çer s nde kullanılıyor ya da granül hale get r ld kten sonra hammadde olarak değerlend r l yor. Hava em syonu konusunda se ün te çler ne konulan lave fanlar le ç ortam hava kal tes yüzde 50 oranında artırıl- mış. Baca sayısı azaltılarak tek bacaya düşürülmüş ve bu baca da sulu f ltre- leme s stem le arıtılıp VOC değer nde yüzde 35 oranında azalma sağlanmış. Yoğun hava em syonunun olduğu b r ün tede de yurtdışından tem n ed len özel b r f ltreleme s stem le bu ün - tede hava em syonu yüzde 42 oranında azaltılmış. Tehl kel atıklar, kaynağında ayrı toplanarak lg l l sanslı f rmalara ver l yor. Ger dönüşümü sağlanab len pol et len, pol prop len, metal vb. atık- ların tamamı l sanslı f rmalara ver lerek ger kazanım sağlanıyor. F rmanın üret m faal yetler nde ortaya çıkan endüstr yel ve evsel n te- l kl atıksu tüket m yıllık ortalama 30 b n metreküp. Bu atıksu se Organ ze Sanay Bölges bünyes ne bağlı arıtma tes s ne ver l yor. Üret mde kullanılan soğutma suyu da kapalı devre ch ller s stem le çalışıyor. BTM tes sler nde su tüket m n n azaltılması le lg l özel b r proje ve yatırım yapılmamış, ancak kaçakların önlenmes ve su tasarrufu- nun sağlanması amacıyla gerek üret m ün teler nde yapılan ufak rev zyonlar gerekse çalışanlara ver len eğ t mlerle su tüket m n n azaltılması hedeflen yor. Pompalarda yüzde 60 enerj tasarrufu elde ed ld Tes s n üret m ün teler nde enerj olarak doğalgaz ve elektr k kullanı- lıyor. 2013 yılında kızgın yağ kazanı sekonder pompalarında uygulanan Enerj Tasarrufu Projes le pompaların tükett ğ enerj m ktarından ortalama yüzde 60 enerj tasarrufu sağlanmış. Bu da fabr kanın toplam elektr k ener- j s tüket m n yüzde 10 azaltmış. 2014 yılı ç nde üret m bölümler ndek cıva buharlı aydınlatma armatürler , enerj kullanımı daha düşük olan LED arma- türlerle değ şt r l yor. Bunun yanında üret m bölümler nde b rçok küçük çaplı tasarruf projes hazırlanıyor ve gerçek- leşt r l yor. Doğalgaz tüket m azalıyor 2006 yılında fabr kadak tüm kız- gın yağ ve asfalt boru hatları kontrol ed lm ş, yalıtım eks kler tesp t ed lerek tamamlanmış. Bunun sonucunda top- lam doğalgaz tüket m nde yüzde 5’l k b r azalma sağlanmış. Üret m yapılma- yan pazar günler de kızgın yağ sıcaklık- ları düşürülerek doğalgazdan tasarruf ed l yor. 2013 yılında kızgın yağ kazanı atık baca gazı ısısının ger kazanılması le lg l b r proje hazırlanmış. Atık ısının ger kazanılması le toplam doğalgaz tüket m nde yüzde 9’luk b r tasarruf yapılması hedeflen yor. Koku bertaraf ed lecek BTM’n n gelecektek çevre yatı- rımları daha çok hava em syonunun azaltılması, koku problem n n bertaraf ed lmes , b tümlü su yalıtım membranı üret m proses nde atıkların m n m ze ed lerek ger dönüşümünün sağlanması konularında olacak. Bu konulara l ş- k n hal hazırda f z b l te çalışmaları da bulunuyor. l TESİS