Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 75. Sayı (Ekim 2014)

Su ve Çevre Teknolojileri / Ekim 201 4 31 www.suvecevre.com daha fazla anal z eden b r gençl k var ve çevrec beled ye başkanları kes nl kle daha önem kazanacak. Temel amaç gelecek nes llere nefes alab lecekler b r hava, kullanab lecekler ve çeb lecekler b raz su ve ver m alab lecekler b raz toprak bırakmak. Böyle b r borcumuz var. B z m ve b zden evvelk nes l maa- lesef bu dünyayı k rlett . Gelecek nes l- lere, b z ve b zden öncek nesl n çok büyük b r özür borcu bulunuyor. Son 50 yılda Türk ye, Van Gölü’nün yüzölçümü kadar yüzeysel su kaynağını kaybetm ş durumda. Yeraltı su sev yeler bundan 50 sene evvel 50 metre sev yeler n- deyd , şu anda 270 metrelere düştü. Suyun toprakla buluşma ht mal kal- mamış. Her tarafı betonlaştırmışsınız, her tarafı asfalt yapmışsınız, her tarafa kaldırım, her tarafa b na yapmışsınız. Artık toprakla su buluşamıyor." Çevre ve Şeh rc l k Bakanlığı, Türk ye Beled yeler B rl ğ , Akden z Beled yeler B rl ğ ve Sürdürüleb l r Üret m ve Tüke- t m Derneğ tarafından desteklenen 4. Türk-Alman Su İşb rl ğ Günler ’ne Almanya’dan AVK M ttelmann, B nder, DB Sed ments, Festo, Hach Lange, Helmholtz-Zentrum (UFZ), Gebrüder Hey, ITN Water F ltrat on LAR Process Analysers; Berl n Fuarı, Mün h Fuarı, M crodyn-Nad r, M tsub sh Electr c Europe; N vus, Remond s Aqua Inter- nat onal, Seba Dynatron c Mess- und Ortungstechn k, Hermann Sewer n, Sülzle Kopf Anlagenbau, T l a Umwelt, Voelkel Industr e Produkte, WE-Consult Ltd. ve W lo SE. g b sektörün önde gelen f rmaları katıldı. Yayın danışmanlarımızdan Dr. Müh. Mete Gerçek , Antalya’da ŠkŠ gün boyunca katıldığı konferans ŠzlenŠmŠnŠ Su&Çevre dergŠsŠ ŠçŠn kaleme aldı. “GÜNDEM, YİNE YURDUMUZUN ŞARTLARINA GÖRE ARITMA ÇAMURLARININ EN UYGUN NASIL DEĞERLENDİRİLEBİLECEĞİYDİ” H atırlatmak gerek rse, kurutulacak çamur kek çok y ncelenmel d r. Evsel atıksu arıtma tes sler nden elde ed len çamur kek n n özell kler n speten b l - n yor olmasına karşın, endüstr yel atıksuların karıştığı evsel atıksu arıtma tes sler nden, örneğ n tamamen der sanay g b endüstr yel atıksu arıtma tes sler nden elde ed len çamur kekler n n kurutulması ç n çok daha t t z çalışmaların yapılması gerek yor. Tes s yapmaya aday f rmaların yeter- l l ğ ncelenmel , yurt ç nde veya yurtdışında çok benzer kurutma tes sler n n ver ml çalışıp çalışmadığına mutlaka bakılmalıdır. Bu konuda teor k b lg yanında prat k uygu- lama deney m sah b olmuş uzmanların görüşü alınmalı. Sadece k taplarda yazanlar değ l, en az b rkaç sene benzer tes sler başarıyla çalıştıran k ş ler n ve f rmaların görüşler n de d kkate almalı, şlett kler tes sler yer nde ncelemel ve ed n len bu b lg ler yurdumuz şartlarına göre uyarlamalıyız. Organ ze sanay bölgeler nden elde ed len atıksu arıtma çamur kekler zeh rl ve ağır metaller de çereb lmekted r. Özell kle bu t p endüstr yel atıksu çamurlarının ve evsel atıksu arıtma tes sler nden elde ed len çamur kekler n n k reçle veya kumla karıştırılarak depolama sahalarına gön- der lmes pek uygun olmamakta, hatta yönetmel kler de engellemekted r. Yurdumuzun güneş daha az ve özell kle kış aylarında gün ç nde güneşten faydalanma saatler n n oldukça azaldığı, kl m şartlarının uygun olmadığı bölge- lerde solar t p kurutucular le yüzde 50-60 KM çer kler nde kurutulmuş çamur elde etmek de lk yatırım ve özell kle şletme mal yetler açısından uygun b r çözüm olmayab l r. B l nd ğ üzere kurutulmuş çamur eğer yüzde 70-82 KM çer ğ aralığında se granüler ç sürtünme kaynaklı kend kend ne yanab lme durumu d kkate alındığından şartname- lerde de kuru çamurun yüzde 70 KM altında ve yüzde 85 KM çer ğ n n üzer nde, k genelde en az yüzde 90 KM çer kl kuru çamur elde etme hedeflenmekted r. Yüzde 65 KM çer kl b r kuru çamurun alev alma özell ğ ne sah p olduğu ve yakma tes s nde yakılab leceğ de d kkate alınmalıdır. Unutulmamalıdır k Avrupa’da kurutulmuş arıtma çamurları değerlend r leb l r enerj kaynağı olarak görül- mekted r ve yatırımcılar kurutulmuş çamuru alırken para ödemekted r. Yurdumuzda se kuru çamur elde etmek ç n Türk ye şartlarına en uygun çamur kurutma tes sler n n doğru seç m b r yana, enerj elde etmek b r yana, çalıştırıl- makta olan kurutucuların tam anlamıyla ver ml çalıştırıldığı da söylenemez. Atıksu arıtmadan elde ed len çamur kek n n özell kler ve m ktarına göre Türk ye’de bölgesel olarak en uygun çamur kurutma s stem seç m n n de her geçen gün kazanılacak deney mler ışığı altında yapılması gerek r. Yurdumuzda b l nd ğ g b sadece k adet yakma tes s kul- lanılması mkan dah l nded r ve bu tes sler de en az yüzde 90 katı madde çer ğ ndek kurutulmuş çamurları, ücret karşılığı kabul etmekted r. Ç mento fabr kalarının kurutul- muş çamuru almaktan çek n yor olması da unutulmamalıdır. 1994 yılında Ümran ye çöp depolama sahasındak patla- mada 38 k ş n n hayatına mal olduğu günlerden sonra artık ler teknoloj n n yurdumuz şartlarına göre doğru uyarlana- b ld ğ günler yaşıyoruz. En azından teknoloj transfer ve mühend sl k esaslı tartışmaların yapıldığını bu toplantıda buna şah t olmak oldukça memnun yet ver c yd . l