Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 74. Sayı (Eylül 2014)

60 Su ve Çevre Teknolojileri / Eylül 2014 www.suvecevre.com REHBER alınmalıdır. Tasarım kr terler , Tablo 5.8’de ver lm şt r. - Yüzeysel h drol k yük (yüzey yükü), ger dev r akımları da dah l toplam g r ş deb s n n havuz yüzey alanına (çıkış akımı toplama olukları da dah l) oranıdır. - Çamur günlük olarak uzaklaştırılab lmel d r. - Özel or f slerden oluşan çok del kl b r g r ş yapısı olmalıdır. - Çıkışta, savak önünde dalgıç perde yer almalıdır. 5.6.4. Ön Çökelt m Havuzları ç n Yapısal Kr terler D kdörtgen ve da resel ön çökel- t m havuzlarının t p k yapısal boyutları Tablo 5.9’da ver lm şt r. 5.6.5. Ön Çökelt m Havuzlarının Bakım ve İşlet m Ön çökelt m havuzunun y çalışma- ması veya aşırı yüklenmes durumunda sonrak arıtma kademes ne düşen h d- rol k yük ve k rl l k yükler artmış olacak- tır. Son çökelt m havuzlarının yeter nce emn yetl tasarlanması durumunda her- hang b r sorun yaşanmayab l r. Aynı şek lde, akt f çamur veya damlatmalı f ltre s stemler n n de, ortaya çıkan lave organ k yükü tolere edecek şek lde tasarlanması gerek r. Savak yükünün ön çökelt m havu- zun çökeltme ver m etk s daha sınır- lıdır. Savak yükler n n 125-500 m 3 /m/ gün aralığında olması öner lmekted r. Savaklara doğru aşırı yaklaşım hızını önlemek üzere havuz kenar der nl ğ ve Tablo 5.8. Ön çökeltim havuzları için tasarım kriterleri Tablo 5.9. Dikdörtgen ve dairesel çökeltim havuzlarının yapısal boyutları Ön çökeltim Bekletme süresi (Qpik), saat 1,5-2,5 2,0 Yüzey yükü, m 3 /m 2 /gün Pik saatlik debi 30-45 40 Savak yükü, m 3 /m/gün 125-500 250 Aktif çamur geri devirli ön çökeltim*: Bekletme süresi (Qpik), saat 1,5-2,5 2,0 Yüzey yükü, m 3 /m 2 /gün Pik saatlik debi 30-40 35 Savak yükü, m 3 /m/gün 125-500 250 Aralık Aralık *Geri devrin ön çökeltim girişine verilmesi hali Tipik Tipik Dikdörtgen Derinlik, m 3-4,5 3,7 Uzunluk, m 15-90 24-40 Genişlik, m 3-24 5-10 Sıyırıcı hızı, m/dak 0,6-1,2 0,9 Dairesel Derinlik, m 3-4,5 3,7 Çap, m 3-60 12-45 Taban eğimi, mm/m 62-167 83 Sıyırıcı devir sayısı, dev/dak 0,02-0,05 0,03 çıkış savağı kanalları arasındak mesa- feler n yeterl olması gerek r. Böylece d pte b r ken çamurun hareketlen p suyla çıkış savağına sürüklenmes önlenm ş olur. Ortalama tasarım deb s nde bek- leme süres 2,5 saat geçmemel d r. Uzun bekletme süreler nde sept k şart- lar dolayısıyla çökelt m havuzu perfor- mansı düşer (oluşan gazlar çamurun çökmes n engeller) ve koku oluşur. İy tasarlanmış çamur toplama hacm sayes nde, tabanda toplanan çamurun uygun sürede boşaltılması sağlanarak çıkıştan kaçması önlen r. Tabandak çamur kalınlığı, sept k şartların oluşu- munu ve uzun çamur bekletme sürele- r n önlemek üzere m n m ze ed lmel d r. KAYNAKLAR - Aksoğan S. ve Topacık D. (2008). Su ve Çevre Mühend sl ğ nde Mak na B lg s , Derya Mühend sl k Yayınları. - ATV-DVWK-A 134 E (2000). Plann ng and Construct on of Wastewater Pump ng Stat ons. - DIN EN 12255-3 (2000) Wastewater Treatment Plants - Part 3: Prel m nary treatment - DIN EN 12255-10 (2001). Wastewater Treatment Plants – Part 10: Safety Pr nc ples. - DIN 19554 (2002). Wastewater Treatment Plants - Screen ng Plant w th Stra ght Bar Screens As Current And Counter Current Screen - Ma n D mens ons, Equ pment. - MWA (1998). Gu del nes for Developers: Seweage Treatment Plants 2nd Ed t on, Volume IV. Malays an Water Assoc at on, M n stry of Hous ng and Local Government, Sewerage Serv ces Department, Malays a. - Qas m, S.R. (1999). Wastewater Treatment Plants; Plann ng, Des gn and Operat on, Technom c Publ sh ng Co. Inc. - TS EN 12255-3 (2004) Atıksu Arıtma Tes s l