Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 74. Sayı (Eylül 2014)

58 Su ve Çevre Teknolojileri / Eylül 2014 www.suvecevre.com - Dengelemen n hat üzer nde ya da hat dışında olması - Gerekl dengeleme havuzu hacm Ön çökelt m sonrası ve kısa bek- letme sürel ( k saatten daha az) den- gelemede havalandırma gerekmeye- b l r. 5.5.5. Dengeleme B r mler n n İşlet lmes - Gerekl bakım şlemler TS EN 12255-1’e göre yapılmalıdır. - Havalandırma ve mekan k ek p- manlar yeterl karışımı sağlama- lıdır. Çamur ve kum b r kmes n önlemek ç n gerekl önlemler alınmalıdır. - Havalandırma ek pmanı, havuzun her tarafında en az 1 mg/L’l k b r çözünmüş oks jen sağlayab lmel - d r. - Hava tem n s stem , d ğer s stem- lerden bağımsız olmalıdır. - G r ş ve çıkış yapıları, lave vana, savak veya akım kontrolünü sağ- layan b r mler le teçh z ed lmel - d r. Sev ye ve deb sürekl olarak ölçülmel d r. - Yapılan ölçümlerde askıda madde- lerle etk leş m önlenmel d r. - Dengeleme tankı ç n ayrı b r yer bulunamadığı durumlarda bu tank- lar atıksu arıtma tes sler le b rl kte planlanarak nşaa ed lmel d r. - Dengeleme tankı tasarımına dah l ed lmes gereken şletme teçh zatı şunlardır: Havuz duvarlarında b r keb lecek katıları ve yağı tem z- leme düzeneğ , pompa arızası durumuna karşı ac l taşma savağı düzeneğ , yüzer madde ve köpük ç n yüksek çıkış ve köpük prob- lem varsa havuzun kenarlarında köpük b r k m n önlemek üzere su sprey . 5.6. ÖN ÇÖKELTİM 5.6.1. Ön Çökelt m Genel Tanıtım Ön çökelt m, çökeb len katıların ayrılmasıdır. Ham atıksudan katıların g der lmes le bell oranlarda askıda katı ve BOİ5 de g der lm ş olur. Ham atıksudak köpüğün g der lmes le de havalandırma ve son çökelt m havuzla- rında köpük oluşumu azalmış olur. Ön çökelt m havuzlarının b r d ğer öneml görev ham atıksu konsantrasyon ve deb değ ş mler n n dengelenmes d r. Ön çökelt m havuzları, büyük kapa- s tel (>3800 m 3 /gün) atıksu arıtma tes sler nde kurulur. Daha küçük tes s- lerde, k nc kademe arıtma b r mler n n kapas tes n n yeterl olması ve köpük, yağ vb. yüzen kalıntılardan kaynakla- nan şletme problemler n n söz konusu olmadığı durumlarda ön çökelt m b r - m ne gerek kalmaz. Damlatmalı f ltre, döner b yod sk ve batmış b yof ltre g b k nc kademe arıtma s stemler önünde mutlaka ön çökelt m havuzları yer almalıdır. İy tasarlanmış ve düzgün şlet len b r ön çökelt m b r m nde t p k evsel atıksuda %30-35 BOİ5 , % 50-60 askıda katı madde g der m sağlanır. Endüst- r yel atıksu katkısının öneml oranlara ulaştığı kentsel atıksularda, atıksudak çözünmüş BOİ5 m ktarı farklılığı dola- yısıyla bu oranlar değ ş r. Ön çökel- t m havuzuna k myasal madde laves yapıldığında arıtım ver mler bel rg n oranda yüksel r. Çökelt m havuzunda h drol k kısa devreler, atıksu deb s ndek aşırı salınımlar, çok yüksek ya da düşük atıksu sıcaklıkları le yüksek ger dev r oranları vb. ekstrem durumlar dola- yısıyla BOİ5 ve AKM g der mler t p k değerler n altına düşeb l r. 5.6.2. Ön Çökelt m Havuzu T pler Çökelt m havuzları da resel veya d k- dörtgen planlı olarak yapılırlar. T p seç - m nde, tes s n büyüklüğü, araz şartları, mevcut b r nc l arıtma ek pmanları, lg l mühend s n n s yat f , tes s sah b n n terc h , yatırım ve şletme mal yet g b faktörler d kkate alınır. 5.6.2.1. Da resel Ön Çökelt m Havuzları Da resel ön çökelt m havuzlarında atıksu beslemes merkezden yapılır. Atıksu merkezden dış duvarlara doğru hareket eder ve dış çevre boyunca uzanan savaktan çıkış yapar. Çöken çamur, sıyırıcılarla merkeze doğru t - l r. Üstte toplanan yüzer maddeler de çamur sıyırıcı le b rl kte çalışan döner kon k sıyırıcı le toplanarak b r haznede b r kt r l r. 5.6.2.2. D kdörtgen Ön Çökelt m Havuzları D kdörtgen ön çökelt m havuzla- rında atıksu beslemes b r uçtan (g r ş tarafından) yapılır, atıksu uzun kenar boyunca hareket ederek öbür uçtan havuzu terk eder. Çöken çamur d p kısımda atık suyun aks yönünde hare- ket eden sıyırıcılar vasıtasıyla çamur toplama haznes ne t l r. Havuz yüze- y nde b r ken köpük, yüzeydek köpük sıyırıcısı le havuzun çıkış tarafındak köpük haznes ne t l r. 5.6.3. Ön Çökelt m Havuzlarının Tasarım Kr terler - Ön çökelt m havuzları yüzey yüküne göre boyutlandırılırlar. - Tasarımda h drol k bekletme süres , savak yükü, t p ve boyutları, g r ş ve çıkış yapıları, çamur sıyırma tert batı g b parametreler de ayrıca d kkate Tablo 5.7. Dengeleme Tankları Tasarım Kriterleri (MWA, 1998) Tanıtım Birim Kriter Tank Hacmi m 3 Pik debi için 1,5 saatlik bir bekletme süresi Karıştırma için enerji ihtiyacı W/m 3 atıksu 4-8 Havalandırma m 3 hava/saat/m 3 atıksu 1 REHBER